Milli mála - 2018, Blaðsíða 141

ALEKSANDER PÚSHKÍN
Milli mála 10/2018 141
Árið 1816, í maímánuði, þurfti ég að fara um ***sýslu eftir vegi
sem ekki er lengur í notkun. Ég gegndi þá lágri stöðu og hafði risnu
sem dugði aðeins fyrir tveimur hestum milli póststöðva. Af þessum
sökum voru stöðvarstjórarnir ekkert að stjana við mig, og ég þurfti
gjarnan að beita hörðu til að fá það sem ég taldi að mér bæri. Þar
eð ég var ungur og uppstökkur gramdist mér löðurmennska og
heigulsháttur stöðvarstjóra sem lét hærra settan herra hafa hesta
sem mér höfðu verið ætlaðir. Ég var líka lengi að venjast því
hvernig smásmugulegir skósveinar báru matarfatið fram hjá mér
í hádegisverðarboðum hjá landstjórum. Núorðið sýnist mér hvort
tveggja vera í samræmi við rétta skipan hlutanna. Og, já, hvernig
ætli færi fyrir okkur ef í stað hinna almennu sanninda, heiðra skaltu
tign og titla, yrðu tekin upp önnur, til dæmis: heiðra skaltu vit og
visku? Hvílíkar deilur hefðu ekki sprottið af því! Og hverjum hefðu
þjónarnir snúið sér að fyrst? En nú held ég áfram með frásögn mína.
Það var heitt í veðri þennan dag. Þremur röstum4 frá póst-
stöðinni *** fór að dropa úr lofti, og eftir augnablik var komið
úrhelli og ekki á mér þurr þráður. Þegar ég kom að póststöðinni
var fyrsta hugsun mín sú að hafa fataskipti og síðan að biðja um te.
– Hó, Dúnja! kallaði stöðvarstjórinn, – hitaðu samóvarinn, já,
og sæktu rjóma. Við þessi orð kom stúlka, um það bil fjórtán ára,
fram fyrir skilrúmið og hljóp út í skemmu. Ég varð agndofa yfir
fegurð hennar.
– Er þetta dóttir þín? spurði ég stöðvarstjórann.
– Já, þetta er dóttir mín, herra, svaraði hann með nokkru stolti,
– og svona líka skynsöm og rösk, alveg eins og móðir hennar sálug.
Nú tók hann til við að skrá beiðni mína um nýja hesta, en
ég fór að skoða myndir sem skreyttu fábreytt en snyrtileg híbýli
hans. Myndirnar sýndu söguna um týnda soninn: á þeirri fyrstu
var virðulegur gamall maður með nátthúfu og í morgunslopp að
kveðja órólegan ungan mann sem í flýti tekur við blessun hans og
peningapyngju. Á þeirri næstu var gjálífi unga mannsins dregið
skýrum dráttum: hann situr til borðs, umkringdur fölskum vinum
og blygðunarlausum konum. Þá mátti sjá unga manninn, sem hefur
sólundað öllum eigum sínum, í tötrum með þríhyrndan hatt, sitja
4 Röst, 1067 metrar, er lengdareining sem notuð var í Rússlandi fram á 19. öld.