Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1970, Qupperneq 139

— 137 —
1970
leiða skolp í sjó, en þær voru yfirleitt illa byggðar og ekki gert ráð fyrir
hreinsun á þeim, enda ekki framkvæmd. Þess vegna voru þær orðnar
ónothæfar eftir nokkur ár, og þá verr af stað farið en heima setið. Heil-
brigðiseftirlit ríkisins hefur því lagt sérstaka rækt við þessi mál og
i*evnt að leiðbeina um framkvæmd þeirra, eftir því sem hægt hefur
verið, en mjög hefur verið bagalegt að hafa ekki á að skipa tæknilega
rnenntuðum manni, til þess að sú leiðbeiningastarfsemi mætti koma
að ennþá betri notum en nú er.
Hreinlætismálin ná að sjálfsögðu yfir öflun öruggs neyzluvatns,
sorphirðingu og fyrirkomulag alls frárennslis. Til þess að reyna að
vinna að þessum málum hefur verið haft sérstakt samstarf við sveitar-
stjórnir, sveitarstjórnarsambönd í landsfjórðungum og sérstaklega við
Samband íslenzkra sveitarfélaga í Reykjavík. Loks var hafið eftirlit
ttieð vinnustöðum og leiðbeiningaþjónusta í sambandi við þá á árinu.
Til þess að reyna að fá sem bezta hugmynd um ástand mála innan
heilbrigðiseftirlitsins hefur hér við stofnunina verið gert yfirlit yfir
málaflokkana, eftir því sem næst verður komizt:
1) Gerð var yfirlitsmynd og sett inn á landabréf af öllum gisti- og
veitingastöðum, skálum og ferðamannahíbýlum, sem eru í notkun hér á
landi, og fleira því viðvíkjandi, svo sem tjaldstæðum..
2) Gert var yfirlit yfir allar mjólkurstöðvar og sláturhús í landinu
og reynt að gera sér grein fyrir ástandi þeirra, en mjólkurskýrslur berast
til þessarar stofnunar mánaðarlega frá öllum mjólkurstöðvum. Dýra-
læknir stofnunarinnar hefur sérstaklega eftirlit með þessum málum, og
hefur hann orðið að ganga inn í störf héraðsdýralækna, þar sem þá hef-
ur vantað, eins og sums staðar á Vestfjörðum og raunar víðar. Hefur
þá orðið að taka fjósaskoðun inn í þessar rannsóknir. Jafnframt hefur
verið reynt að gera sér grein fyrir, hvar komið er hreinlæti í mjólk-
urframleiðslu, bæði með beinni skoðun og við athugun á mjólkurskýrsl-
um, sem áður voru nefndar.
3) Reynt hefur verið að afla upplýsinga um ástand neyzluvatns í
landinu og til þess notið sérstaklega góðrar aðstoðar Orkustofnunar
1-íkisins, sem hefur kannað aðstöðu til öflunar neyzluvatns víða um
landið. Komið hefur í ljós, að neyzluvatn er víða mengað kólígerlum
(saurgerlum), einkum á Austfjörðum, Vestfjörðum og víða á Norður-
landi, þar sem verður að notast við yfirborðsvatn. Aftur á móti er ástand
1 þessum málum miklu betra á suðvestur-horninu, þar sem Gvendar-
brunnar og aðrar viðlíka lindir eru notaðar, svo og þar sem tekizt hefur
að ná vatni úr borholum á Suðurnesjum.
4) Gert hefur verið yfirlit yfir frárennsli víðsvegar um landið, bæði
í hinum nýju þéttbýliskjörnum inni í landi og við sjó, og er þessum mál-
um víðast hvar æði ábótavant. Mjög óvíða hefur eldri reglugerðum
eða samþykktum verið fylgt, um að skolp skuli leitt út fyrir stórstraums-
fjöruborð, og víða er skolpið leitt í næsta læk eða rétt niður í fjöruna, ef
18