Saga - 2019, Qupperneq 117

um og þar með hagkvæmni siglinga og hins vegar var nóg að gera
fyrir bandarísk skipafyrirtæki í öðrum heimshlutum meðal annars
vegna Víetnamstríðsins.10
Eimskip gat því samið við bandarísk stjórnvöld um flutningana
vegna áhugaleysis þarlendra fyrirtækja. Verkefnið hentaði Eimskipa -
félaginu vel þótt það þyrfti að samþykkja lægri gjöld fyrir flutn-
ingana en Moore-McCormack. Eimskip var þegar í útflutningi til
Bandaríkjanna og var það fyrirtækinu hagkvæmt að geta flutt vörur
varnarliðsins á bakaleiðinni. Eimskip var heldur ekki algjörlega
ókunnugt flutningum fyrir bandaríska herinn. Fyrirtækið hafði á
hendi framkvæmd flutninga milli Bandaríkjanna og Íslands í tengsl -
um við Keflavíkursamninginn árið 1946 og jafnframt vöruflutninga
fyrir herinn þangað til Moore-McCormack kom til sögunnar árið
1952.11
Eimskip var langstærsta skipafyrirtækið á íslenskum markaði og
sá um varnarliðsflutningana óáreitt til ársins 1978 þegar hið ný stofn -
aða félag Bifröst reyndi að undirbjóða Eimskipafélagið. Stofnendur
Bifrastar voru margir hverjir bílainnflytjendur og átti meðal annars
að nota skip fyrirtækisins til að flytja bifreiðar til Íslands frá Banda -
ríkjunum.12 Þegar Bifröst sýndi varnarliðsflutningunum áhuga töldu
bandarísk yfirvöld að þeim bæri ekki skylda til að láta aðeins eitt
félag um flutningana og túlkuðu samkomulag sitt við Eimskip
þannig að fleiri gætu séð um þá samhliða. Næstu árin fluttu bæði
fyrirtækin vörur fyrir varnarliðið og kepptust við að undirbjóða
hvort annað. Hagkvæmni flutninganna minnkaði umtalsvert fyrir
vikið.13 Eimskip hélt stærsta hluta flutninganna þótt Bifröst tryggði
sér hluta þeirra. Að lokum keypti Eimskip samkeppnisaðila sinn
árið 1980.14
Í Reykjavíkurbréfi Morgunblaðsins í desember 2007 var því haldið
fram að Bifröst hefði átt „enga lífsvon eftir að Eimskipafélagið
lækkaði á þeim tíma flutningsgjöld [milli Íslands og Bandaríkjanna],
augljóslega til þess að ryðja þessum litla keppinaut úr vegi“.15 Þessi
höfundur Reykjavíkurbréfs var alls ekki sá eini sem var neikvæður
rainbow navigation-málið 115
10 Guðmundur Magnússon, Eimskip frá upphafi til nútíma, bls. 222.
11 Sama heimild, bls. 161 og 173–174.
12 Sama heimild, bls. 249.
13 Sama heimild, bls. 251.
14 Vísir, 1. febrúar 1980, bls. 3.
15 Morgunblaðið, 22. desember 2007, bls. 32–33.
Saga vor 2019 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 13.5.2019 17:21 Page 115