Saga - 2019, Síða 129

ingunum, eða að minnsta kosti hluta þeirra, yfir til íslenskra fyrir-
tækja. Biðin eftir því gagnaðist Eimskipi en ekki Rainbow Navig -
ation.
Hótanir íslenskra stjórnvalda
Ríkisstjórn Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks undir forsæti Stein -
gríms Hermannssonar, sem mynduð var árið 1983, lagði áherslu á
varnarmál í stefnu sinni og var málaflokknum gefið aukið vægi í
utanríkisráðuneytinu. Stjórnvöld tóku til dæmis vel í tillögur Banda -
ríkjamanna um endurnýjun ratsjárstöðva.61 Áhersla þessarar hægri -
stjórnar á góð tengsl við Bandaríkin og NATO fór ekki fram hjá
bandarískum stjórnvöldum. Árið 1986 lögðu Shultz utanríkisráð -
herra og John Poindexter þjóðaröryggisráðgjafi til að Reagan byði
Steingrími Hermannssyni forsætisráðherra í opinbera heimsókn í
október það árið.62 Í rökstuðningi með tillögunni sagði:
Ríkisstjórn [Steingríms] Hermannssonar er sú vinveittasta í garð Banda -
ríkjanna í mörg ár og hann hefur hjálpað til við að leysa mörg vanda -
mál sem snúa að bandarísku herstöðinni í Keflavík. Heimsókn Her -
manns sonar til Bandaríkjanna gæti sýnt í verki hversu mikilvæga við
teljum varnarhagsmuni okkar á Íslandi, undirstrikað þakklæti okkar
fyrir samstarf hans og enn fremur styrkt jákvætt viðhorf forsætis ráð -
herrans til Bandaríkjanna sem og persónulegan orðstír hans.63
Þótt heimsóknin yrði ekki að veruleika sýnir tillagan mikilvægi
sambandsins við Ísland á þessum tíma. Ríkisstjórn Reagans lagði
áherslu á að halda herstöðinni í Keflavík og efla. Hún var tilbúin til
rainbow navigation-málið 127
61 Sigríður Þorgrímsdóttir, „Utanríkis- og varnarmál — Evrópusamvinna og haf-
réttarmál“, bls. 113–114.
62 Ekki átti eftir að verða af heimsókninni enda átti Reagan óvænt eftir að koma
til Íslands í þessum sama októbermánuði til að funda með Gorbatsjoff í Höfða.
Alvara var þó með tillögunni um heimsókn Steingríms því að Shultz og
Poindexter lögðu fram formlega beiðni til dagskrárstjóra forsetans um að
skoða málið.
63 „Hermannsson heads the most pro-U.S. government to hold power in years
and has helped solve many problems relating to the U.S. base at Keflavik. A
U.S. visit by Hermannsson would signal the importance we attach to our
defense interests in Iceland, underscore our appreciation for his cooperation
and strengthen the Prime Minister’s pro-U.S. orientation and personal pre-
stige.“ RR. Field. 31F. Nr. F6006-419670. Schedule Proposal, 23. maí 1986.
Saga vor 2019 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 13.5.2019 17:21 Page 127