Saga - 2019, Side 180

jarðaður í íþróttagalla og hlaupaskóm, hvort tveggja keypt sérstak-
lega fyrir „tækifærið“. Þessi tíska virðist ekki vera bundin við Ísland
eingöngu. Í þá átt bendir það sem Mark Parker Pearson skrifaði í
bók sinni The Archaeology of Death and Burial. Þar segir að ef til vill
þýði skjalataska og Filofax (skipulagsdagbók) fyrir nútímamann í
stjórnunarstöðu það sama og sverð fyrir miðaldamann. Miðalda -
maður varð að fá með sér sverð í gröfina, jafnvel þó að hann hefði
aldrei notað slíkt, sverðið var einfaldlega stöðutákn.40 Þar sem nokk-
ur ár eru síðan bók Parkers Pearson kom út er Filofax þegar orðin
tímaskekkja. Tækniþróun er svo ör að enginn notar Filofax lengur,
þess í stað eru menn með fartölvu og snjallsíma. Vegna kröfunnar
um að ekkert óniðurbrjótanlegt efni megi fara í gröfina er ekki hægt
að jarða menn með tölvuna sína. Það er því vel hugsanlegt að innan
skamms verði hægt að panta tölvulíki úr niðurbrjótanlegu efni sem
hægt yrði að nota í kistuskreytingar.
Lokaorð
Þegar litið er á fyrirliggjandi gögn má segja að almennt séu menn
frekar íhaldssamir hvað varðar líkklæði. Jafnvel þó að breytingar
hafi orðið í tísku og siðum þá hafa þær ekki verið stórvægilegar.
Fyrsta raunverulega breytingin varð þegar sérhönnuð líkklæði voru
kynnt fyrir þjóðinni á seinni hluta nítjándu aldar. Ef hinn látni var
jarð aður í venjulegum fötum þá fylgdu þau tísku viðkomandi tíma.
Gæði fatnaðar og fylgihlutir voru aftur á móti háð þjóðfélagslegri
stöðu viðkomandi einstaklings.
Á okkar tímum, þar sem velmegun er allsráðandi, geta flestir, ef
ekki allir, valið ástvinum sínum þann fatnað sem þeim líkar. Ef
líkklæði sem útfararstofan selur eru ekki notuð er stefnan sú að velja
föt sem endurspegla persónuleika og lífsstíl viðkomandi einstak-
lings. Það eina sem takmarkar valið eru ákvæði laga og reglugerða
um umhverfisvernd.
marjatta ísberg178
40 Mike Parker Pearson, The Archaeology of Death and Burial (College Station: Texas
A&M University Press 2016), bls. 9.
Saga vor 2019 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 13.5.2019 17:22 Page 178