Saga - 2019, Qupperneq 212

354). Sömu tískusögu má segja um karlana sem að sögn Halldórs Laxness
gengu um með illa snyrtan „hárlubba“ árið 1925 (bls. 345), til bítla með sítt
hár og pönkgæja með lit og gel í móhíkanagreiðslunni, að vel snyrtum og
vel klipptum karlmönnum nútímans með stutt í hliðum og kamb að ofan.
Kristín Ástgeirsdóttir
Sverrir Jakobsson, KRISTUR. SAGA HUGMyNDAR. Hið íslenska bók-
menntafélag. Reykjavík 2018. 306 bls. Myndir. Heimilda-, mynda-,
atriðisorða-, mannanafna- og staðarnafnaskrá.
Til skamms tíma var kristni og kirkja ekki ofarlega á verkefnalista íslenskra
sagnfræðinga. Fyrir því voru margar og misjafnar ástæður. Sumir þeirra
aðhylltust söguskoðun þar sem hugrænir þættir á borð við kristnina þóttu
ekki verðskulda mikla athygli þar sem þeir flokkuðust fremur undir yfir-
byggingu en undirstöðu samfélags og menningar og voru því ekki taldir
hafa mikil raunveruleg áhrif á þróun sögunnar. Öðrum hefur ugglaust hætt
til að álykta út frá áhrifaleysi kirkjunnar í samtímanum og talið að líku máli
hafi gegnt um trúarstofnanir fyrr á tíð. Á síðari árum hafa rannsóknar -
viðhorf (e. paradigm) breyst með ýmsum hætti og þverfagleg sjónarhorn rutt
sér til rúms á fjölmörgum sviðum eins og ekki síst má sjá á sviði miðalda-
fræða. Þetta hefur meðal annars leitt til að kirkjan og margt sem henni
tengist hefur öðlast nýjan sess í sagnfræðirannsóknum. Allt um það sætir
miklum tíðindum að íslenskur sagnfræðingur skuli í miðju kafi á starfsferl-
inum senda frá sér viðamikið rit um sjálfa þungamiðju kristninnar, þ.e. hug-
myndina um Krist. Rit Sverris Jakobssonar hefur því vakið verðskuldaða
athygli eins og fram kom í umfjöllun á fjölbreyttum vettvangi í lok ársins
sem leið. Þetta er þeim mun athyglisverðara þar sem hérlendir guðfræð -
ingar hafa ekki fjallað um efnið með viðlíkum hætti fyrir innlenda lesendur.
Má enda segja að rit um þetta efni sæti meiri tíðindum þegar höfundurinn
kemur hvorki úr hópi guðfræðinga né kirkjunnar manna.
Fræðileg umfjöllun um sögulega fyrirbærið Jesú Krist býður upp á
marg háttaðar vangaveltur um aðferðir og afmarkanir á viðfangsefninu.
Þetta verður ljóst þegar haft er í huga að annars vegar er um að ræða guð -
fræðilega túlkun, þ.e. hugmyndina um Krist eða Messías, en hins vegar
sögulega persónu, Jesú frá Nasaret, sem lítil ástæða er til að draga í efa að
hafi raunverulega verið til þótt sagnfræðilegar heimildir um hann séu
fátæklegar. Í því greinir hann sig svo sem ekki frá öðrum alþýðumönnum
sem uppi voru um sama leyti en sögulega séð var Jesús fyrst og fremst tré -
smíðasveinn og farandpredikari. Ein hugsanleg aðferð er að beina sjónum
að persónu Jesú og því sem á máli guðfræðinnar er oft nefnt Krists atburður-
ritdómar210
Saga vor 2019 .qxp_Saga haust 2004 - NOTA 13.5.2019 17:22 Page 210