Bibliotheca Arnamagnæana - 01.12.1957, Blaðsíða 41

39
1823-1911, 1920-23 sva-------gerdi eigi (ekki) M, JS, varu på---------vgldum
K. Desse orda i K-g gjer orda like nedanfor i båe gjerder, ok var--------------
gcgna minidi, til eit unaudsynleg oppattak. Skipnaden i M-g er derimot
naturleg: Då dei ikkje finn sauene i heimetraktene, nøyer dei seg ikkje
berre med å undrast, men leitar om att vidare og grundigare enn før.
Vi får høyra at også denne nye leitinga vert utan resultat. Gjennom dette
snører mistanken seg saman. Det heile vert endå meir uskjønleg, og ille-
varslande folkesnakk vaknar. Det vert vanskeleg å finna meir enn ei for-
klåring. Denne grundige tilrettelegginga av mistanken vantar i K-g. Her
vert tvert imot fleire forklåringsvegar haldne opne, og mistanken om stuld
melder seg ikkje med påtrengjande naudsyn. Den tanken at sauene skulle
ha farizk i snævum, er dessutan litt påfallande då dette går føre seg om
hausten og ingen ting elles er sagt om at det hadde vori dårleg sumar29.
Fleire ting tyder såleis på at desse orda i K-g er innskot. Og vi kan visa
kvar dette innskotet er henta frå. Orda getur å og mundi vera af manna
vgldum finst att nedanfor i båe gjerder i 22°’ 16’ 23>30 og 223> 13_14’ 27-28.
Vi har her det fyrste meir omfangsrike dømet på ein utbreidd åtferdsmåte
hjå utf. av K-g som kan kallast „føregriping“. Tidlegare har vi hatt fleire
døme på at einskilde småting i sogeteksta kjem for tidleg i K-g, jfr. til 912-
101, 927^28; 162i-25 (s. 36). Men der var det mogeleg å forklåra desse
feilane i K-g som vanlege skrivarfeilar, t. d. at skrivaren har lesi på rang
stad i førelaget. Denne forklåringa duger ikkje når det vert alt for stort
fråstand mellom den staden i soga der ein tekstlut retteleg høyrer til, og
den staden han har hamna på i K-g. „Føregriping“ av dette slaget, som
er eit slag motstykke til „etterpåvøling“, får mykje meir å seia i den delen
av K-t som no fylgjer. - 1924-25 en f>6-------sldtrfé K. Utf. av K-g ottast
vi skal tru at O. vart matlaus, og vil trøysta oss i så måte. Som om tapet
av halvhundre sauer, j amvel om det var dei beste, skulle vera nokon kata-
strofe for Islands rikaste mann!30 Dette innskotet bryt og samanhengen.
Både føreåt og etterpå er det mistanken vi er opptekne med. - 194,13> 25
ekki glaSr M, JS, hifodr K. gladr danar „dialogisk responsjon“ (s. 182)
til det fylgjande dgladr og er då truleg det opphavlege. — 19 17' 28 slikt
M, JS, pat K. M-g meir uttrykksfull, reduserer tapet ved å ordna det inn
i ein meir omfatande kategori av ting ein ikkje treng taka så alvorleg. —
20 Det kunne rett nok tenkjast at dette året var den opld som annalane nemner
ved år 1056 eller 1057. Men heller skulle ein tru at dette hardåret har vori året
etter fyrste tinget i B. Jfr. s. 24, merkn. 5.
30 Jfr. O.s ord etteroå: eigi hryggir mik geldingahvarfit 19’~V7~’8 (jfr. 1938).