Bibliotheca Arnamagnæana - 01.12.1957, Blaðsíða 69

67
med namnet Gellir, lovseiemannen Gellir Bglverksson. Ei forklåring på
at Porkelsson kunne verta til Pordarson, kan vera den at orda tek til
med same bokstavane og det var så vanleg å stytta namn i hskrr.12 -
373-7,21-29
segja-----målinu M, peir-------målinu K. Som vi alt har sett,
er fråsegna om avtalemøtet samanhangande i M-g, sundsprengd av ei
etterpåvøling i K-g. Men også på onnor vis er fråsegna i K-g uheldig
forma. I M-g legg Styrm. og J>or. fyrst fram saka. Deretter får vi høyra
om resultatet av drøftingane. I K-g kjem derimot omtalen av tingingane,
l>eir gera nu råd sitt, fyrst, og er skild frå fråsegna om avtalevilkåra ikkje
herre ved det som er sagt om korleis Styrm. og f>or. la fram saka, men og
ved ei skildring av dei psykologiske motiva til sambandsfelagane, som finst
herre i K-g. Innhaldet i denne skildringa av motiva, peir våru — til farit,
kan alt i hop utleiast av det som står elles i soga, serleg det som er fortalt
om sambandsfelagane i kap. 10. Vi kan difor her ha eit tilfelle av føre-
griping. Dette dømet på relativt omfangsrik direkte „psykologisering" kan
elles jamførast med andre tilfelle av same typen i K-g, jfr. s. 123. Ord-
laget potti sgkin bryn minner om at eigi vceri målit brynt i M-g 3219.
(Jfr. og brynt fyrir liggja i K-g 1930-31 og vgrnin sé bryn M, bryna vgrn
K 2813>30.) - 377-9, 29-31 sv£ at annathvårt--------eida M, at peir ganga
----sjålfdæmi K. Med sekdir må her vera meint ein dom som førde med
seg at O. miste all eigedomen sin. Det måtte skje ved ein férånsdomr.
Men ei slik økonomisk straff brukte etter islandsk lov å vera fylgd av ei
straff som råka den dømde personen, anten fjgrbaugsgardr eller skog-
gangr13. Sjålfdæmi var eit privat forlik, der eine parten aleine fastsette
dei endelege forliksvilkåra14. Etter samanhengen her må ein tru at hovd-
ingane i dette tilfellet hadde tenkt å by O. same økonomiske vilkår som
han ville ha fått ved sekd15. (Slik og direkte sagt av Herm. i K-g5721'23.)
Å krevja slike ruinerande forliksvilkår var rett nok kan henda forbodi og
straffbart etter lovene16. Men saka kan forklårast på to måter. Anten
12 B. M. disen meinte at PorSarson kan vera „frå frumhofundi Bandamanna sogu,
og a5 hann hafi ruglast i nafninu, af f>vi a5 hann hafi haft i huga t>or3 Gelli,
langafa Gellis t>orkelssonar. Hjer hefur f>å K leiSrjett frumtextann, af fm a3 hann
sem BreiSfirSingur vissi betur ættina“ (Um islendingasogur s. 256). „Brei5fir5ing-
ur” jfr. s. 24, merkn. 1.
13 Gråg. III 667 sekt', jfr. 597 domrof.
14 Heusler: Strafrecht § 45; jfr. og tilvisingar s. 89, merkn. 5.
15 Ved sått kunne knapt skoggangsstraff og férånsdomr koma på tale; jfr. Heus-
ler: Strafrecht §§ 92, 95.
M Jfr. Maurer: Vorlesungen V 680-681.
5*