Jökull


Jökull - 01.01.2021, Síða 13

Jökull - 01.01.2021, Síða 13
The 1918 Katla eruption Figure 8. Isopach map of Mýrdalsjök- ull and its vicinity (blowout from Fig- ure 7). Red dots indicate farms that where seriously damaged by the tephra fall. The larger dots indicate farms that were uninhabitable for >1 year or permanently laid waste, the remaining farms recovered within a year (Sveins- son 1919). For damage by the jökul- hlaup see Figure 9. Tephra thickness on the glacier after M. T. Gudmundsson et al., (this issue). – Þykkasti hluti Kötlu- gjóskulagsins frá 1918. Rauðir depl- ar tákna bújarðir sem urðu fyrir tjóni vegna gjóskufallsins 1918, stærri depl- arnir tákna jarðir sem fóru í eyði um tíma eða alveg (Gísli Sveinsson, 1919). Sjá 9. mynd um tjón vegna jökulhlaups- ins. Gjóskuþykkt á jökli er samkvæmt Magnúsi T. Guðmundssyni o.fl. í þessu hefti. 2000) and down the Kötlujökull outlet glacier. The jökulhlaups follow the route of the glacier down to the Mýrdalssandur flood plain. The 1918 Katla eruption was accompanied by a large jökulhlaup onto Mýrdals- sandur with an estimated 300.000 m3/s peak discharge of meltwater, suspended sediment and ice (Tómasson, 1996). The flood routes and the course of events dur- ing the floods on October 12 will be briefly de- scribed below. The compilation is based on Sveinsson (1919), Jóhannsson (1919), Karlsson (1994), Tómas- son (1996) and several others. Aerial photographs from 1945 and 1946 were also consulted. First phase The first of the two phases of the jökulhlaup on Oc- tober 12 flooded a large area (Figure 9). It can be di- vided into three forks: The southern fork, which ad- vanced on the western part of Mýrdalssandur, down Múlakvísl and Sandvatn rivers: the northern fork, which flowed down Leirá into Hólmsá, Skálm and Kúðafljót rivers; and a small middle fork that flowed onto Mýrdalssandur north of Hafursey. Southern fork: At about the same time as the erup- tion plume was noticed (∼3 PM) a large flood was seen advancing towards the south across the Mýr- dalssandur plain (Figure 9), following the bed of the Múlakvísl river and that of the Sandvatn river (Jóhannsson, 1919; Sveinsson, 1919). From Vík, a wave of brown floodwater carrying large icebergs was seen flowing along the Múlakvísl river into the sea, forming a spit of sediment and ice. At Hjörleifshöfði hill (a former headland) on Mýrdalssandur, the noise from the floodwater was noticed shortly before 3:30 PM to the east of the hill. By then the flood had filled the bed of the Sandvatn river and soon after- wards the flood had surrounded the hill and reached the sea (Jóhannsson, 1919), 15–20 km from the edge of Kötlujökull. The flood was very turbulent and cov- ered by large and small icebergs and blocks except where the currents were strong. Many icebergs had stranded on the sandur, other were carried into the sea. This first phase lasted for 2–3 hours. JÖKULL No. 71, 2021 11
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.