Jökull


Jökull - 01.01.2021, Síða 65

Jökull - 01.01.2021, Síða 65
Bedrock and tephra layer topography within the Katla caldera ward dragging, caused by subglacial melting beneath K6, occurs. Down-glacier from point C, the time in- tegrated downward drag, due to the geothermal area beneath K19, increases. The saddle point down-glacier from K19 (marked D) is however hard to explain in same way as for the one at C. The higher velocity and shorter distances in- dicate that tephra now at D fell up-glacier from K19 and therefore passed the current geothermal area be- neath K19 without much downward dragging due to subglacial melting. Saddle point D is therefore likely a sign of sporadic geothermal activity beneath K19. Dating of the deeper tephra layer The horizontal surface velocity at the part of the ice divide between Kötlujökull and Entujökull, shown in Figure 8b and 8d (indicated with blue line from point C to point D) , is 0–3 m a−1 in the model simulation for the glacier surface in September 2016, explained above (Jarosch et al., 2020). The motion is along the ice divides towards a saddle point in the flow where ice motion is only vertical (downwards). This is there- fore an ideal location to estimate the age of the deeper tephra layer by comparison of the downward vertical motion from the model simulation with the depth of the tephra layer. Doing so requires the assumption that glacier geometry as well as the ice flow remains fixed. For this to hold true the annual mass balance (in metres of ice equivalent) should equal the annual downward motion at the divides. The model results in an average downward motion of 4.3 m a−1, for the line between C and D on Figure 8b, while the annual mass balance measured ∼900 m northeast of profile end D, was on average 3.9 m of ice equivalent, for the 11 successful years of measurement in the period 2001–2020 (Ágústsson et al., 2013 and more recent unpublished data from JÖRFÍ field surveys). Assum- ing that both the obtained mass balance required to maintain equilibrium is correct and that the average of obtained mass balance measurements is representa- tive for the period and this part of the ice divide (Fig- ure 8b), would mean that the annual mass balance in ice equivalent has been 0.4 m a−1 too low during this 20 year period to maintain the elevation of the ice cap at this location. By calculating the cumulative downward ice mo- tion of the stationary velocity field with time we can estimate the age of the ice with depth and compare re- sults with the depth of the two tephra layers. Figure 8d displays the estimated depth for tephra layers from the 1918, 1823 and 1755 eruptions of Katla as well as the 1845 eruption of Hekla at the location where RES- profiles were surveyed across the ice divides. This estimate results in the 1918 tephra layer at 15–30 m greater depth than the observed depth of the 1918 tephra. This may be partly explained by the glacier being thicker in 1918 than at present causing the start- ing elevation of the tephra layer to be higher than the one assumed in this model. In 1960 the glacier surface in this area was ∼15 m higher than in 2016 (Belart et al., 2020), hence a 20–30 m higher glacier surface in 1918 than in 2016 seems likely. It should be noted, however, that thicker ice would likely also result in faster downward motion, which would partly compen- sate for the effect of a higher starting elevation. When the possible candidates for the deeper tephra layer are considered, the estimated depth of a layer from 1755 fits almost perfectly the observed depth of the deep tephra layer. The eruption in 1755 was probably the largest eruption in Katla since the Eldgjá eruption in the 10th century (Larsen et al., 2013) maybe apart from the eruption in 1918 (Larsen et al., 2021; Gudmundsson et al., 2021). The eruption in 1755 is therefore likely to have deposited a thick tephra layer on the glacier surface. Therefore, it is un- likely that tephra from smaller eruptions prior to 1755 and therefore at greater depth (e.g. the 1721 Katla eruption) would be detected if the 1755 tephra were not. Tephra falls on to the glacier surface from erup- tions occurring between 1755 and 1918 probably all formed relatively thin layers not detectable with our radar; these were all either relatively small Katla erup- tions (Larsen et al., 2013) or originating from other volcanoes than Katla. The almost exact match of the modelled depth for 1755, while the match is poorer for 1918, could be due to net growth of the glacier in the period 1755 to 1918 (e.g. Björnsson, 2017). The starting elevation of the tephra falling in 1755 may have been closer to the 2016 glacier surface than the one in 1918. On average the mass balance in the pe- JÖKULL No. 71, 2021 63
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.