Jökull - 01.01.2021, Qupperneq 154

Magnús Tumi Guðmundsson
Snjóbíll í gjótu neðst á Tungnáárjökli í vorferð. Jökull 2 fyrir aftan. Í baksýn er Nýjafell. Ljósm:/Photo. Magnús
Jóhannsson. – Snowcat stuck near the edge of Tungnaárjökull in a spring expedition.
algengast að í ferðinni væru 10–15 manns. Eftir það
fór þátttakendum að fjölga og mörg undanfarin ár er
algengt að þátttakendur séu 20–25. Síðan 1997 hafa
stundum verið farnar tvöfaldar ferðir sem staðið hafa
í tvær vikur þar sem hvor vika hefur haft sína áhöfn.
Sennilega hafa þó aldrei fleiri farið í vorferð en 1959.
Eftir vel heppnaðar ferðir á Vatnajökul árin á undan,
þar sem byggst hafði upp mjög öflugur kjarni, var tek-
in sú ákvörðun að gefa fleirum tækifæri til að kynnast
undraheimi jökulsins. Farnar voru þrjár ferðir á tíma-
bilinu 22. maí–23. júní, þar sem hver hópurinn tók
við af öðrum með samtals 59 þátttakendum, 32 körl-
um og 27 konum (Magnús Jóhannsson o.fl., 1959). Í
þeim ferðum steig margt jöklafólk sín fyrstu en ekki
síðustu spor á jökli.
Á þeim sjö áratugum sem liðnir eru frá stofn-
un Jöklarannsóknafélagsins hafa aðstæður og umfang
rannsókna tekið miklum stakkaskiptum. Í dag starfar
nokkur hópur vísindafólks að jöklarannsóknum hér á
landi. Innlendar og erlendar vísindastofnanir nýta þá
aðstöðu sem félagið hefur byggt upp á Grímsfjalli,
m.a. fyrir vöktunarkerfi sem fylgjast með virkum eld-
stöðvum undir Vatnajökli. Í upphafi var ekkert af
þessu fyrir hendi. Engin leið er í stuttri grein eins
og þessari að gera rannsóknasögu jöklanna og lands-
ins undir þeim fullnægjandi skil. Framan af voru flest
þessi verkefni unnin með beinni hjálp félagsins. Um-
fang rannsókna hefur margfaldast á seinni árum og al-
gengt að skálar félagsins og önnur aðstaða nýtist vís-
indahópum. Hér á eftir verða nefnd nokkur atriði þar
sem vorferðir og önnur aðstaða félagins hefur skipt
verulegu máli. Þó heimilda sé getið á nokkrum stöð-
um er aðeins um að ræða örlítið sýnishorn af því sem
skrifað hefur verið og hvergi vitnað í hreinræktaðar
152 JÖKULL No. 71, 2021