Úrval - 01.08.1947, Side 9

MOZART — TÖFRAMAÐUR 1 TÓNHEIMUM
7
töfrandi tónum. En ,,Bon Gio-
vanni“ er einnig harmleikur, og
hann ber ótvírætt vitni um
dramatíska hæfileika Mozarts.
Fagnaðarlætin og endurtekning-
ar á frumsýningunni voru svo
miklar, að hún stóð yfir í sex
tíma í stað þriggja. Tekjurnar
af miðasölunni björguðu leik-
húsinu frá gjaldþroti, en tón-
skáldið fekk aðeins óverulega —
mjög óverulega — þóknun.
Áður en lífsstjarna Mozarts
slokknaði, var eins og hún rinni
hið stutta skeið sitt með sívax-
andi hraða og ljóminn af henni
yrði æ meiri. Níu síðustu sym-
fóníumar hans standa jafnfætis
symfóníum Beethovens, en
sjálfum auðnaðist honum ekki
að heyra þær allar. Mönnum er
alloft gjarnt á að telja tónlist
Mozarts áferðarfallega en frek-
ar innihaldslitla, einkum fólki,
sem aðeins þekkir menúettana
hans og smásónöturnar, sem
mikið eru leiknar af börnum;
en engum, sem hlustar með at-
hygli á hin síðari verk hans, get-
ur dulizt dýpt þeirra.
Þegar hann var 35 ára, lá
hann lengi þungt haldinn í Vín,
eigi að síður samdi hann þá
hina kunnu ævintýraóperu
,,Töfraflautan“, sem er vissu-
lega töfrandi fögur. Einhver
óþekktur leikhússtjóri sýndi
hana í lélegu leikhúsi, en svo
mikið orð fór af sýningunni, að
Vínarbúar flykktust þangað til
að heyra hana og sjá. Mozart
stjórnaði henni sjálfur við frum-
sýninguna, en seinna varð hann
svo veikur af taugaveiki, að
hann gat ekki verið viðstaddur
fleiri sýningar. Þá leit hann
stundum á úrið sitt á kvöldin
og sagði: „Nú er tjaldið dregið
frá“, og „nú ganga þau ósködd-
uð í gegnum eldinn við tónana
frá töfraflautunni."
Nokkrum mánuðum áður
hafði ókunnur maður heimsótt
Mozarc og beðið hann að semja
,,Requiem“ (sálumessu) fyrir
blandaðan kór og einsöng,
handa húsbónda sínum til minn-
ingar um látna konu hans.
Sendiboðinn vildi ekki láta uppi
nafn húsbónda síns. En nú vit-
um við að þetta var Walsegg
greifi, sem pantaði stundum
tónverk hjá ýmsum tónskáldum
og lét síðan flytja þau sem sín
eigin verk.
Ýmsar tafir urðu þess vald-
andi, að Mozart gat ekki lokið
verkinu, og öðru hverju kom
sendiboðinn til að reka á eftir
honum. Þegar Mozart var bú-