Úrval - 01.04.1953, Blaðsíða 68

ÚRVAL,
«6
ara en um „hugsun“ sé að
ræða. Það er ekki nóg með, að
hann segi til um hvar bilunin
er, heldur getur hann einnig
gefið til kynna, hvers eölis hún
er.
Og þá er það sjálfvirki út-
búnaðurinn, sem fylgir öllum
stærri gufukötlum. Utbúnaður
þessi sér alveg um kyndinguna,
gætir þess, að inn komi ná-
kvæmlega rétt magn af kolum,
vatni og lofti. Mætti segja, að
ketillinn hagaði sér eins og
dýr sem veit nákvæmlega
hverjar fæðutegundir eru holl-
ar fyrir það, og hve mikið af
hverri. Og ef við ættum að
nefna eitthvað ennþá einfald-
ara, því þá ekki umferðarljós-
in? Ahugamenn um hið dular-
fulla í þessum efnum gætu
alveg eins sagt, að ljósaútbún-
aður þessi gerði sér grein fyrir
því er farartæki nálguðust. Og
ef umferðaljósin eru líka of
erfið til skilnings, þá mætti
benda þessum mönnum á raf-
magnsöryggin heima hjá þeim
sjálfum. Mætti ekki vel segja,
að þau höguðu sér eins og þau
vissu hvenær skammhlaup
verður á straumnum í hús-
inu?
Ég tala í fullri alvöru.
Reyndar fer því fjarri, að ég
vilji halda því fram, að ekkert
sé merkilegt við reiknisvélarn-
ar, taflvélarnar og skjaldbök*
urnar, sem ég talaði um. En ég
vil aðeins leggja áherzlu á, að
þær eru ekkert merkilegri en
fjölmargar aðrar vélar, sem
heili mannsins hefur upphugs-
að; og það er engin ástæða til
að ætla, að þær marki tímamót
í rannsóknum á hugsanalífinu,
frekar en t. d. sjálfvirki katla-
útbúnaðurinn og umferðaljós-
in.
Ég hef aldrei heyrt neinn
halda því fram, að rafmagns-
öryggi hugsi. Ef einhver gerði
það, mundi enginn trúa hon-
um; fólk veit of mikið um það,
hvernig öryggið rækir hlutverk
sitt, til að láta blekkjast í því
efni. En rafeinda-reiknisvélam-
ar eru leyndardómsfull fyrir-
brigði, og því tekst fólki að
sannfæra sig um, að þær geti
hjálpað til að upplýsa leyndar-
dóma af því tagi er snertir
sambandið milli líkama og
hugsanalífs.
Undir þessa sjálfsblekkingu
hefur verið ýtt með ýmsum
orðtækjum sem notuð eru í
sambandi við rafeinda-reiknis-
vélarnar. Til dæmis er talað
um, að vélinni séu gefin „fyrir-
mæli“, þegar útbúnaður hennar
er stilltur til lausnar einhverju
verkefni, en hinsvegar er sam-
bærilegur verknaður, að því er
snertir til dæmis sjálfvirku
katlana, eða útbúnaðinn sem
segir til um rafmagnsbilanir,
aldrei nefndur virðulegra heiti
en t. d. ,,innstilling“, eða ein-
hverju þvílíku. Þegar reiknis-
vélin hefur síðan leyst verk-
efnið, er talað um lausnina sem
„upplýsingar", og það orð leið-