Úrval - 01.04.1953, Qupperneq 69

GETA RAFEINDAHEILARNIR HUGSAÐ ?
67
ir til þeirrar ályktunar, að vél-
in sé fær um það, á sama hátt
og mannsheilinn, að geyma
með sér upplýsingar, og miðla
öðrum af þeim, þegar þörf
þykir.
Notkun orðsins ,,minni“ hef-
ur sömu áhrif. Stundum er
nauðsynlegt að geyma í vélum
þessum tölur og jafnvel óleys’
dæmi, meðan verið er að leysa
úr einhverju öðru. Þessu er
komið í kring með hjálp sér-
stakra straumbreytinga, og er
svipuð aðferð notuð, þegar um-
ferðarljós eru stillt þannig, að
þau breytist ekki, fyrr en
ákveðin tala farartækja er
komin fram hjá þeim. En það
talar enginn um að umferðar-
Ijós hafi „minni“, og þar af
leiðandi eru þeim ekki eignað-
ir neinir af hæfileikum mann-
legs heila. En orðið er (því fer
nú ver finnst mér), notað um
rafeinda-reiknisvélarnar; og
rangar ályktanir sigla óðara í
kjölfarið.
Sannleikurinn er sá, að raf-
einda-reiknisvélarnar eru ekki
annað en endurbót, eða rétt-
ara sagt stækkun — að vísu
mikil stækkun — á reiknistæki,
sem notað hefur verið öldum
saman — abakusnum. Tæki
þetta er ekki annað en tré-
rammi, sem nokkrir láréttir
vírar eru festir í, og á vírun-
um eru perlur, tíu perlur á
hverjum. Með því að láta
hverja perlu á efsta vímum
gilda eina einingu, hverja á
þeim næsta tíu einingar, hverja
á þeim þriðja hundrað eining-
ar, og svo framvegis, er hægt
að framkvæma stærðfræðilega
útreikninga. Tilfærsla á perlum
frá einni hlið til annarrar get-
ur táknað samlagningu. Þegar
hópur af perlum er skilinn eft-
ir öðrum megin, meðan fram
fer útreikningur á einhverju
öðru, þá er ákveðin tala geymd.
Ef talað væri um abakusinn
eins og rafeinda-reiknisvélam-
ar, mundi fólk segja að hann
,,myndi“ töluna.
I staðinn fyrir perlumar
hafa reiknisvélar þessar raf-
eindir, sem hreyfast allmiklu
hraðar en perlurnar, svo ekki
sé meira sagt, og í staðinn
fyrir vírana hafa þær geysi-
margbrotið leiðslukerfi; og með
þessum útbúnaði er hægt að
leggja saman tölur á örlitlu
broti úr sekúndu, og fá útkom-
una nákvæmlega sundurliðaða
eftir vild. En í grundvallarat-
riðum er rafeindaheilinn ekki
annað en abakus í æðra veldi.
Og sem slíkur er hann eitt
þeirra tækja, sem maðurinn,
þessi tækjanotandi skepna, hef-
ur upphugsað til að spara sér
erfiði.
Sú barnalega skoðun, að
þetta, eða nokkurt annað þeirra
tækja sem ég hef minnzt á,
hafi heimspekilega þýðingu,
mundi ekki vera jafn almenn
og raun ber vitni, ef sú grund-
vallarspuming, sem álitið er
að tæki þessi veiti svör við,