Úrval - 01.04.1953, Síða 73

ANDVÖRP OG SÁRSAUKI
71.
bíuháskóla. Dr. Canghey athug-
aði 500 konur og 200 karla og
samdi 900 ítarlegar andar-
dráttarskýrslur. Læknar mæla
andardráttinn með sérstökum,
einföldum aðferðum og mæling-
arnar eru skráðar á tæki sem
nefnt er spirometer. Þetta tæki
skráir ekki einungis hve mikið
loft fer inn í lungun og út úr
þeim, heldur mælir það einnig
hve langan tíma hver andar-
dráttur tekur. Það voru slíkar
skýrslur sem dr. Canghey at-
hugaði í sambandi við rann-
sóknir sínar. Hann komst að
raun um, að konur anda 11 til
18 sinnum á mínútu, karlar 9%
til 18 sinnum. Meðaldýpt andar-
dráttarins var svipuð hjá báð-
um kynjum, frá 8% til 15% af
því, sem þau gátu mest andað
að sér.
Rannsóknir þessar leiddu í
ljós, að öndunarstíll hvers ein-
staklings helst að mestu ó-
breyttur. Rannsóknirnar sýndu
einnig hve oft menn kingja og
andvarpa um leið og þeir anda.
Dr. Canghey komst að raun um,
að flestir kingja sjaldnar en
einu sinni á mínútu. Menn gera
þetta alveg ósjálfrátt og heil-
brigt fólk tekur ekki eftir
því. Hvað andvörpin snerti þá
andvarpa flestir sjaldnar en
einu sinni á hverjum þrem mín-
útum, og eins og við er að búast
andvarpa konur oftar en karlar.
Rannsóknir dr. Cangheys
kollvörpuðu þeirri almennu hug-
mynd, að fólk andvarpi vegna
þess að það hafi þörf fyrir
meira súrefni. Eftir því sem
hann komst næst stafar aukn-
ing andvarpanna af taugaó-
styrk og engu öðru. Öndunar-
rannsóknirnar geta orðið til
þess að hjálpa taugaveikluðu
fólki, sem kvartar yfir því að
það fái ekki nóg loft, þó að
andardráttur þess sé eðlilegur.
Þessi „andvarpasýki“ er á
læknamáli nefnd hyperventila-
tion syndrome. Sjúkdómsein-
kennin staf a af því að sjúkilngur-
inn andar frá sér of miklu magni
af kolsýru með útönduninni. Því
fer fjarri, að sjúklingurinn andi
ekki nógu djúpt með venjulegri
öndun, eins og hann kann að
halda. Þvert á móti er andar-
dráttur hans of ör og of djúpur.
Allir geta sannfært sig um
þetta með einfaldri tilraun.
Menn þurfa ekki annað en að
anda að sér og frá eins ört og
djúpt og þeir geta í nokkrar
mínútur. Brátt finna menn til
dofa og sviða í höndum og and-
liti, þeir fá suðu fyrir eyrun og
verður flökurt. Sumir geta fall-
ið í yfirlið. Þetta eru einmitt
sömu einkennin og koma fram
við „andvarpa-sýkina“.
Sem dæmi má nefna hjúkrun-
arkonuna, sem hringdi til lækn-
is síns og bað hann að koma
sem skjótast af því að hún væri
að kafna. Læknirinn var kom-
inn heim til hennar eftir fáeinar-
mínútur. Hún var þá að skríða
um dagstofugólfið á fjórum fót-
um og var á leiðinni út á sval-