Læknablaðið : fylgirit - 05.01.2015, Qupperneq 19

X V I I V Í S I N D A R Á Ð S T E F N A H Í
F Y L G I R I T 8 2
LÆKNAblaðið/Fylgirit 82 2015/101 19
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á 1626 sjúklingum sem
gengust undir kransæðahjáveituaðgerð á Landspítala 2001-2012. Bornir
voru saman 100 sjúklingar 50 ára og yngri við 1526 sjúklinga yfir fimm-
tugu.
Niðurstöður: Hlutfall karla og áhættuþættir kransæðasjúkdóms voru
sambærilegir í báðum hópum, einnig útbreiðsla kransæðasjúkdóms
og hlutfall sjúklinga með vinstri höfuðstofnsþrengsli. Útstreymisbrot
vinstri slegils yngri sjúklinga fyrir aðgerð var marktækt lægra en þeirra
eldri (52% á móti 55%, p=0,004), fleiri þeirra höfðu nýlegt hjartadrep
fyrir aðgerð (41% á móti 27%, p=0,003) og aðgerð var oftar gerð með flýt-
ingu (58% á móti 45%, p=0,016). Tíðni minniháttar fylgikvilla var lægri
hjá yngri sjúklingum (30% á móti 50%, p<0,001), sérstaklega nýtilkomið
gáttatif (14% á móti 35%, p<0,001), en blæðing eftir aðgerð var einnig
minni (853 ml á móti 999 ml, p=0,015) og þeir fengu færri einingar af
rauðkornaþykkni (1,3 á móti 2,8 ein, p<0,001). Hins vegar reyndist ekki
marktækur munur á alvarlegum fylgikvillum (6% á móti 11%, p=0,13)
eða dánartíðni innan 30 daga (1% á móti 3%, p=0,5). Legutími yngri
sjúklinga var rúmlega tveimur dögum styttri að meðaltali en þeirra
eldri (p<0,001). Sjúkdómasértæk lifun var sambærileg fyrir báða aldurs-
hópana en þó sást tilhneiging í átt að betri lifun fyrir yngri sjúklinga
(96% á móti 90% fimm ára lifun, p=0,06).
Ályktanir: Minniháttar fylgikvillar eru sjaldgæfari hjá yngri sjúklingum
en þeim eldri, legutími þeirra er styttri og blóðgjafir fátíðari. Einnig virð-
ast veikindi þeirra bera bráðar að. Sjúkdómasértæk lifun yngri sjúklinga
virðist ívið betri en eldri sjúklinga.
E 34 Bráðar kransæðahjáveituaðgerðir: Ábendingar og árangur
Tómas Andri Axelsson1, Anders Jeppsson2, Tómas Guðbjartsson3
1Læknadeild Háskóla Íslands, 2hjartaskurðdeild Sahlgrenska háskólasjúkrahússins í Gautaborg,
3hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
taa2@hi.is
Inngangur: Kransæðahjáveituaðgerð er í langflestum tilvikum valað-
gerð, en árangur þeirra er töluvert rannsakaður. Hins vegar skortir
upplýsingar um bráðar kransæðahjáveituaðgerðir en þær eru annars
vegar neyðaraðgerðir (emergency CABG) sem framkvændar eru innan
næsta vinnudags eftir að ákvörðun um aðgerð er tekin og hins vegar
björgunaraðgerð (salvage CABG) þegar sjúklingur þarf endurlífgun á
leið á skurðstofu. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna ábendingar
og árangur þessara aðgerða.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á öllum neyðar- og
björgunar kransæðahjáveituaðgerðum sem framkvæmdar voru milli
2005-2013 á Sahlgrenska háskólasjúkrahúsinu (n=268) og á Landspítala
(n=42). Meðal eftirfylgd var 3 ár.
Niðurstöður: Af 310 sjúklingum voru 296 neyðaraðgerðir og 14 (5%)
björgunaraðgerðir; eða 5% af kransæðaaðgerðum framkvæmdum á
tímabilinu. Karlmenn voru 71%, meðalaldur var 67 ár og meðal Euro-
SCORE-II var 6,9%. Allir sjúklingarnir höfðu brátt kransæðarheilkenni
við komu; 42% STEMI, 39% NSTEMI og 19% óstöðuga hjartaöng.
Tæplega helmingur sjúklinga fór beint á skurðstofu eftir kransæða-
þræðingu og fengu 15% fengu þeirra ósæðardælu (IABP) fyrir aðgerð
og önnur 9% eftir aðgerð. Meðal hjarta- og lungnavélartími var 87
mín. Tæplega helmingur sjúklinga þurfti samdráttarhvetjandi hjartalyf
>12 klst eftir aðgerð og 8 sjúklingar (3%) ECMO-dælu. Heilablóðfall
greindist hjá 4% sjúklinga eftir aðgerð og tíðni enduraðgerða vegna
var blæðingar 16%. Dánarhlutfall í sjúkrahússlegu var 16%; 15% eftir
neyðaraðgerð en 85% eftir björgunaraðgerð. Fimm ára lifun eftir aðgerð
var 73%.
Ályktanir: Dánarhlutfall eftir björgunaraðgerðir er hátt (85%) en mun
lægra fyrir neyðaraðgerðir (15%). Enduraðgerðir vegna blæðinga voru
algengar, enda fengu nánast allir sjúklingarnir kröftuga blóðflöguhemj-
andi meðferð fyrir aðgerð. Sjúklingar sem lifa af aðgerðina hafa ágætar
langtímahorfur.
E 35 Árangur míturlokuviðgerða á Íslandi 2001-2012
Jóhanna Fríða Guðmundsdóttir1, Sigurður Ragnarsson3, Arnar Geirsson1, Ragnar
Danielsen2, Tómas Guðbjartsson1,4
1Hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 2hjartadeild Landspítala, 3hjartaskurðdeild
háskólasjúkrahússins á Skáni, 4læknadeild Háskóla Íslands
johafg@landspitali.is
Inngangur: Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna árangur mítur-
lokuviðgerða á Íslandi, en það hefur ekki verið gert áður.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn á 125 sjúklingum (meðal-
aldur 64 ár, bil 28-84 ár, 74% karlar) sem gengust undir míturloku-
viðgerð vegna míturlokuleka á Landspítala 2001-2012. Ábending fyrir
aðgerð var míturlokuhrörnun hjá 70 (56%) sjúklingum, en starfrænn leki
hjá 55 (44%). Heildarlifun var reiknuð með aðferð Kaplan-Meier en mið-
gildi eftirfylgdar var 3,9 ár (bil: 0-11,7 ár).
Niðurstöður: Aðgerðum fjölgaði á rannsóknartímabilinu úr 39 í 86
á fyrra og síðara hluta þess. Meðal EuroSCORE var 12,9; tveir þriðju
sjúklinga voru í NYHA flokki III/IV fyrir aðgerð og 50% með alvarlegan
míturlokuleka. Tíundi hver sjúklingur hafði áður farið í opna hjartaað-
gerð og 12% höfðu nýlegt hjartadrep. Allir sjúklingar, að þremur undan-
skilum, fengu míturlokuhring (meðalstærð 28,4 mm). Framkvæmt var
brottnám á hluta lokublaðs hjá 51 sjúklingi (41%), 28 fengu ný lokustög
úr gerviefni (Goretex®) og 7 Alfieri-saum. Hjá 83% sjúklinga var einnig
framkvæmd önnur hjartaaðgerð, oftast kransæðahjáveita (53%), Maze-
aðgerð (31%) eða ósæðarlokuskipti (19%). Meiriháttar fylgikvillar
greindust hjá rúmum helmingi sjúklinga, algengastir voru hjartadrep,
enduraðgerð vegna blæðingar og hjarta- og öndunarbilun. Minniháttar
fylgikvillar greindust í 71% tilfella. Átta sjúklingar létust innan 30 daga
frá aðgerð (6%), en 5-ára lifun var 79%; 84% hjá sjúklingum með mítur-
lokuhrörnun og 74% hjá þeim með starfrænan leka.
Ályktanir: Míturlokuaðgerðum hefur fjölgað umtalsvert á síðasta
áratug á Íslandi. Fylgikvillar eru tíðir en dánartíðni <30 daga og lang-
tímalifun er svipuð og í sambærilegum erlendum rannsóknum.
E 36 Árangur kransæðahjáveituaðgerða hjá konum á Íslandi
Helga Rún Garðarsdóttir1, Linda Ósk Árnadóttir1, Jónas A. Aðalsteinsson1, Hera
Jóhannesdóttir1, Þórdís Jóna Hrafnkelsdóttir3, Tómas Guðbjartsson1,2
1Læknadeild Háskóla Íslands, 2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 3hjartadeild
Landspítala
hrg53@hi.is
Inngangur: Markmið rannsóknarinnar var að kanna árangur krans-
æðahjáveitu-aðgerða hjá konum með áherslu á fylgikvilla, dánarhlutfall
innan 30 daga og langtímalifun.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn sem náði til allra sjúklinga
sem gengust undir kransæðahjáveituaðgerð á Íslandi árin 2001-2012.
Upplýsingar fengust úr sjúkraskrám og dánarmeinaskrá Embættis land-
læknis. Fylgikvillar voru skráðir og heildarlifun reiknuð með aðferð
Kaplan-Meier. Fjölþáttagreining var notuð til að meta forspárþætti