Læknablaðið : fylgirit - 05.01.2015, Blaðsíða 46

X V I I V Í S I N D A R Á Ð S T E F N A H Í
F Y L G I R I T 8 2
46 LÆKNAblaðið/Fylgirit 82 2015/101
en ekki var munur á milli hópa. Ekki var marktækur munur á verkjum
við þrýstipróf á hásinum né í ómunarmælingum.
Ályktanir: Þrýstinudd er nýtt og gagnlegt meðferðarform fyrir AT,
metið með VISA-A-IS. Það skilar sambærilegum árangri og eksentrískar
æfingar. Ekki bætir meðferðina að blanda meðferðarformum saman.
Hreyfiferill í ökkla jókst sem bendir til minni vöðvastífleika í kálfavöðv-
um. Verkir við þrýsting á hásinar og ómun breyttust ekki en verkjaupp-
lifun einstaklinganna batnaði. Þetta gæti bent til að verkjaupplifun
einstaklinga með AT hafi önnur upptök en frá skemmdinni í hásininni.
E 123 Áhrif álagsléttandi hnéspelku
Freyja Hálfdanardóttir¹, Þorvaldur Ingvarsson², Kristín Briem¹
¹Rannsóknastofu í hreyfivísindum, læknadeild Háskóla Íslands, ²Össur ehf.
frh8@hi.is
Inngangur: Álagsléttandi hnéspelkur eru notaðar til að draga úr
einkennum slitgigtar í hné. Ráðleggingar um hve mikið skuli nota slíkar
spelkur eru að mestu byggðar á klínískri reynslu. Áhrif mismikillar
notkunar hafa lítið verið rannsökuð, vísbendingar eru um að betri ár-
angur náist með meiri notkun. Til að veita markvissa meðferð þarf að
meta hverjir eru líklegir til að hafa gagn af spelkunni og hversu mikil
notkun skal ráðlögð.
Efniviður og aðferðir: Gerð var þrívíddar göngugreining ásamt mæl-
ingu á vöðvavirkni kringum mjaðmaliði á 17 körlum við upphaf með-
ferðar með UnloaderOne spelku vegna slits í miðlæga hluta hnjáliðar
og aftur að fjórum vikum liðnum. Spelkunotkun hjá 13 þeirra var metin
með iButton hitaskynjurum, færni og einkenni frá hné var metin með
spurningalistum (KOOS og KOS-ADLS).
Niðurstöður: Þátttakendum var skipt í Responder (R) og Nonresponder
(NR) hópa samkvæmt skilgreiningu OARSI á klínískt marktækum
breytingum á færni og einkennum á meðferðartímabilinu. Í upphafi
rannsóknar var R-hópur með meiri færniskerðingu, einkenni og verki
(p<0,001), í lok rannsóknartímabils var ekki munur milli hópanna á
þessum þáttum. Hvorki fannst marktækur munur á daglegri notkun
(klst/dag±SD) milli R (6,76±4,39) og NR (3,54±2,42) á fjögurra vikna tíma-
bili né fylgni milli magns spelkunotkunar og hlutfallslegra breytinga á
færni og einkennum.
Ályktanir: Í upphafi var R-hópur með meiri færniskerðingu og verki
og hafði því meira gagn af spelkunni, stærri rannsókn þarf til að greina
hvaða þættir hafa forspárgildi um árangur. R-hópurinn virðist einnig
hafa notað spelkuna meira þó sá munur sé ekki tölfræðilega marktækur.
E 124 Streita og líðan starfsfólks á krepputímum
Birna G. Flygenring1, Herdís Sveinsdóttir1,2
1Hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands, 2Landspítala
bgf@hi.is
Inngangur: Niðurskurður og endurskipulagning á heilbrigðisstofnum í
kjölfar efnahagskreppunnar 2008 hefur haft í för með sér aukið vinnu-
álag og streitu meðal hjúkrunarfræðinga sem hefur áhrif á heilsu þeirra
og líðan í starfi.
Efniviður og aðferðir: Um er að ræða megindlega rannsókn með
lýsandi könnunarsniði. Úrtak rannsóknarinnar náði til 221 hjúkrunar-
fræðinga og sjúkraliða sem störfuðu á Kragasjúkrahúsunum vorið 2011.
Póstsendur var spurningalisti sem auk bakgrunnsspurninga innihélt
spurningar um starfsánægju, streitu, vinnuálag, heilsufar, sjálfsmetin
áhrif kreppunnar 2008 og stuðning í starfi.
Niðurstöður: Svörunin var 64,7% (n=143; hjúkrunarfræðingar=46%,
sjúkraliðar=54%). Flestir þátttakenda (69%) voru eldri en 45 ára, voru í
50-90% starfshlutfalli (85%), störfuðu á lyf- eða handlækningadeildum
og höfðu starfað í meira en 10 ár á núverandi stofnun. Þátttakendur
fundu til talsverðrar streitu í starfi og fundu hjúkrunarfræðingar fyrir
meiri heildarstreitu en sjúkraliðar. Áhrif kreppunnar á streitu í starfi
voru mikil hjá 30,5% og á streitu í einkalífi hjá 22,1%. Ekki var munur á
starfshópunum. Þau atriði sem spáðu mest fyrir um streitu voru; starfs-
ánægja, líkamleg streitueinkenni, að íhuga að hætta núverandi starfi ef
starf býðst á annarri stofnun, að komast ekki úr vinnu á réttum tíma
vegna álags og áhrif kreppunnar á streitu í einkalífi.
Ályktanir: Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að stjórnendur verða
að vera meðvitaðir um að niðurskurður og endurskipulagning á heil-
brigðisstofnunum getur haft neikvæð áhrif á vinnutengda streitu og
líðan starfsmanna. Því er afar mikilvægt að þeir styðji markvisst við
bakið á starfsfólki til að hafa jákvæð áhrif á þessu sviði.
E 125 Recruitment in a family-partnership-based self-management
nursing practice intervention
Helga Jónsdóttir
Hjúkrunarfræðideild, Háskóla Íslands og Landspítala
Introduction: Recruitment in family nursing intervention studies is
an on-going challenge. In a RCT, partnership-based self-management
nursing practice intervention for families whose member has a beginn-
ing chronic obstructive pulmonary disease (COPD), a theoretical fram-
ework which had been developed for families whose member has an
advanced disease, was modified and implemented in a primary care
context. Research question: What are recruitment rates in the respective
studies and what explains the difference between them?
Methods and data: Exploratory descriptive design. A total of 291
individuals with a potential COPD were invited along with a family
member. One fourth refused invitation and one third were excluded or
dropped out with 41% entering the study. Of those entering the study
one fourth were accompanied by a family member. About two thirds
had COPD on GOLD stage I and II (n=82) while one third had GOLD
stage III and IV (n=37). The drop-out rate of individuals with COPD was
16% while it was 40% for family members.
Results: For half of the patients rejecting participation there was no expl-
anation for the rejection. The main reason given was that patients with
COPD didn’t want to have anybody joining them. Those who had quit
smoking were more often accompanied by a family member compared
to those who hadn’t quit.
Conclusions: The high rejection rate of patients with COPD to partici-
pate in a self-management study is similar to other studies. Recruitment
of family members to intervention studies on COPD has not been
described before. Explanations need to be sought.
E 126 Implantabrýr í munni fatlaðs einstaklings
Ellen Flosadóttir
Tannlæknadeild Háskóla Íslands
ef@hi.is
Inngangur: Sjúklingurinn er lamaður í hægri helmingi líkamans í kjölfar
mótorhjólaslyss. Hann tekur mikið af lyfjum sem hafa valdið munn-