Læknaneminn


Læknaneminn - 01.09.1981, Blaðsíða 25

Læknaneminn - 01.09.1981, Blaðsíða 25
Mynd 4 sýnir á einjaldan hátt hvaða rœtur eru jyrir hvaSa sinaviSbrögð: M. delloideus C-5, M. brachialis C-5 + C-6, M. brachiorudialis C-6, M. triceps brachii. C-7. ræturnar eru 8, en cervical hryggjarliðirnir eru 7 talsins.) C-6 taugarót: Vöðvarnir deltoideus, brachioradials, biceps, triceps og extensorar, auk pronatora íramhandleggs. C-7 taugarót: Vöðvarnir triceps, extensorar og pro- natorar framhandleggs, stundum pectoralis maj- or (sjá jafnframt myndir 3, 4 og 5). Skemmdir í liðþófum á lumbal-svœði Af hverjum tíu sjúklingum með útliungun á lið- þófum eru níu með einkenni frá útbungun á lumbal- svæðinu. Hún er oftast milli hryggjarliða L-4 og L-5, eða milii L-5 og S-1 (u. þ. b. hlutfallið 2:3). 1 þessu sambandi er nauðsynlegt að hafa nokkur alriði úr líffærafræðinni í huga. Fyrir neðan cervi- cal-svæði hryggjarins fer samnefnd taug út fyrir neðan samnefndan hryggjarlið, þannig að L-1 taug fer út fyrir neðan L-1 hryggjarlið o. s. frv. Mænan vex hægar en hryggsúlan, eftir að fóstrið hefur náð þriggja mánaða aidri. Hún endar í fullvöxnum ein- staklingi við neðri brún fyrsta lumbal hryggjarliðs. Þess vegna liggja taugaræturnar með sívaxandi halla niður á við í mænugöngunum. Allt frá því að fara nanasl lárétt út á eervical-svæðinu, í það að ferðast lóðrétl niður mænugöngin lil að fara út á viðeig- andi svæði (t. d. sacral taugarætur). Ef tekið er sem dæmi L-5 tugarót, þá kemur hún frá mænunni í hæð við bol fyrsta lumbal hryggjarliðs (sjá mynd 5). Hún fer síðan niður mænugöngin og út um foramen Mynd 5. AjstöSumynd aj lumbal-svœSi, séS frá hliS. intervertebrale milli L-5 og S-l hryggjarliða, sem þó liggur örlítið fyrir ofan liðþófann þarna á milli, þannig að L-5 rótin er farin út áður en komið er að liðþófanum milli L-5 og S-1 hryggjarliða. Þessi taugarót fer aftur á móti fram hjá liðþófanum milli L-4 og L-5 hryggjarliða, þannig að útbungun á þeim liðþófa getur þrýst á L-5 taugarótina. Utbungun á ákveðnum liðþófa á lumbal-svæði þrýstir því á taugarót sem fer út um foramen intervertebrale ein- um hryggjarlið neðar (sjá mynd 6). Þ. e. útbungun á liðþófa milli L-3 og L-4 þrýstir á rót L-4; útbung- un á liðþófa milli L-4 og L-5 þrýstir á rót L-5; út- bungun á liðþófa milli L-5 og S-1 þrýstir á rót S-l. Staðsetning útbungunar getur verið t. d. í dorsal miðlínu og náð að þrýsta á fleiri en eina taugarót sem þar fer fram hjá. Þrenging á foramen inter- vertebrale veldur aftur á móti þrýstingi á þá taugarót sem þar fer út. Hugtakið ischiaticus-verkur, eftir samnefndri taug, er oft notað yfir einkennin. Ischiaticus-verkur er verkur sem byrjar í mjóbaki og dreifist niður aftan- verðan ganglim, niður á ökla. Eykst við hósta, rembing og hnerra. Oft eru breytingar á vöðvum, húðskyni og sinaviðbrögðum. Einkennin koma venjulega hægfara. Aðdragand- inn er þá löng saga um verk í mjóbaki (lumbago). Algengasl er að útbungun á imbal-svæði komi i kjölfar einhvers áverka. Þá er oftast saga um snöggt álag, t. d. við að lyfta þungum hlut boginn í baki. læicnaneminn 23
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.