Úrval - 01.02.1967, Side 51

TÓNLISTARLÆKNINGAR FYRIR
49
ýmsum stöðum nýlega með þess-
háttar geðlækningar.
Það eru meira en tvö þúsund ár
síðan Kínverjum var orðið það ljóst,
að tónlist er manni holl og að hana
má hafa til lækninga. Þetta stend-
ur í gömlum kínverskum bókum
frá upphafi tímatals okkar. Hið
sama sögðu grískir og rómverskir
læknEir, og gerðu þeir nánari grein
fyrir þessu en hinir kínversku.
Fylgjendirr Pyþagórasar vildu
hreinsa likamann með lyfjum og
sálina með tónlist. Þeir sömdu lög
gagngert í þeim tilgangi að hafa til
lækninga handa þeim sem trufl-
azt höfðu á geðsmunum. Askle-
píades, sem uppi var á annarri öld
f. Kr., og brautryðjandi var í ýms-
um greinum lækninga, hafði til þess
tónlist og vín saman blandað, að
lækna þá sem þjáðust af svefnleysi.
Múhameð spámaður leit öðru vísi
á tónlistina. Hann skoðaði hana sem
verkfæri í hendi fjandans til að
spilla mannfólkinu. En ekki eru
allir fylgjendur hans á sama máli,
né hafa verið, og þegar Arabía varð
menningarmiðstöð og hafði tekið
forustu í lækningum og læknis-
fræði, komst tónlistin aftur til vegs
og virðingar sem læknislyf.
Á seytjándu öld kom upp dans-
æðið mikla, tarantúludansinn, og
fór sem logi yfir akur Suður-ítalíu.
Sumir fræðimenn hafa álitið að
þetta hafi verið faraldur svipaður
liðagigt. En flestar líkur benda til
þess að þetta hafi, að minnsta kosti
að nokkru leyti, verið múgæði, og
var haldið að þeir einir yrðu undir-
orpnir þessu, sem bitnir hefðu ver-
ið af tarantúlu. En tarantúla heit-
ir könguló nokkur sem engum
manni getur gert neitt mein.
Dansinn átti að bæta ástandið, tar-
antella, þessi fjörugi dans. Þannig
átti ein tegund af múgsefjun að
ráða bót á annarri, og munu sál-
fræðingar nútímans kannast við
eitthvað áþekkt, að því er snertir
tónlistarlækningar. En bítilæði nú-
tímans má fremur kallast að vera
sprottið af tónlist bítlanna en að hún
lækni það (né nokkuð annað).
Hví skyldi nú þurfa á sérstakri
tónlist að halda til geðlækninga,
úr því hún er alls staðar til stað-
ar, glymur í eyrum okkar úr öll-
um áttum nótt og nýtan dag, svo
engin leið er að verjast þessu: Það
kemur frá transistortækjum,
skemmtistöðum, kveður við um
leið og við setjumst í bílinn, þagn-
ar ekki í heimahúsum, o.s.frv., en
samt er það svo að mjög fáir hlusta
á þetta með nokkurri athygli, nema
þá stund og stund. En jafnvel þó
að vel væri hlustað, og jafnvel þó
að maður tæki virkan þátt í tón-
listinni, væri það ekki nein trygg-
ing fyrir geðlækningum af völdum
hennar.
Sálarfræði tónlistarinnar hefur
gaumgæfilega verið rannsökuð á
síðustu árum. Margar gamlar hug-
myndir um töframátt tónlistarinn-
ar hafa reynzt rangar. í staðinn
hafa komið nýjar kenningar um
lækningamátt tónlistar, en þær eru
lítið þekktar enn sem komið er og
ekki viðurkenndar heldur.
Hverjum geðsjúkum manni er
mikil nauðsyn á lækningum, sem
gagn sé að. H.u.b. helmingur allra
sjúklinga, sem dveljast á sjúkra-