Úrval - 01.09.1975, Blaðsíða 51

AÐ GERA FYLKIÐ LÍFVÆNLEGT
49
gegn „mengun í Paradís“, og árið
1969 tókst honum að íá fylkisþing-
ið til þess að samþykkja útgáfu
fylkisskuldabréfa til þess að gera
borgum og bæjum það kleift að
endurbæta og stækka skolphreins-
unarstöðvar sínar. Þessi 20 bæjar-
félög höfðu nú skyndilega 150
milljónir dollara til ráðstöfunar í
þessu efni, og árið 1974 höfðu þau
öll tekið upp tvöfalda hreinsun
skolps, sem fjarlægir 90% af líf-
rænum úrgangsefnum (frumhreins-
un fjarlægir aðeins föst efni, sem
geta sest, þ. e. setefni).
Þar að auki kváðu lögin svo á
um, að leyfa væri þörf til þess að
hleypa iðnaðarúrgangi í Willamette-
ána. Þannig gafst Day svigrúm til
þess að þjarma að mengunarvöld-
um. Day og starfslið hans unnu 12
—14 tíma á dag og stundum alla
sjö daga vikunnar. Þau sömdu við
hvert fyrirtækið á fætur öðru,
þangað til samið hafði verið um að
eyða samtals 50 milljónum dollara
til þess að draga úr mengun. Hann
þurfti aðeins einu sinni að stöðva
rekstur fyrirtækis og þá aðeins í
12 daga.
Hreinsun Willametteárinnar hef-
ur borið stórfenglegan árangur. Við
sigldum langa leið eftir ánni einn
daginn, horfðum á fólk að ieik á
vatnaskíðum, skoðuðum lygnar vík-
ur við gróðursæla, skógivaxna
bakka, þar sem gat að líta hreina
malarhryggi og bláa hegra. For-
ráðamenn Oregonfylkis vona, að á
næstu árum verði unnt að friða
alla ána, þannig að á bökkum henn-
ar skiptist á almenningsgarðar,
trjágróður og göngustígar.
Það hefur tekist að útrýma næst-
um ailri mengun 1 Willametteánni,
enda uppfyllti Oregonfylki skilyrði
alríkisstjórnarinnar um ómengaðar
ár og vötn á undan nokkru öðru
fylki. Þetta hefur gert fiskigengd
upp í Willametteána mögulega á
nýjan leik. Árið 1965 var fram-
kvæmd talning á chinooklaxi á
haustgöngu sinni til hrygningar-
stöðva ofarlega í ánni, og reyndust
þeir vera aðeins 79 talsins. Árið
1972 hafði sú tala hækkað upp í
11.614. Og í ár er gert ráð fyrir allt
að 50.000 löxum.
Á þeim átta árum, sem McCall
gegndi stöðu sinni sem fylkisstjóri
(en honum var ekki leyfilegt að
bjóða sig fram fyrir nýtt kjörtíma-
bil í fyrra), hafa um 100 lagabálk-
ar um umhverfisvernd verið sam-
þykktir á fylkisþingi Oregon. Þar
er t. d. krafist leyfa fyrir stofnun
og rekstur fyrirtækja, sem valda
loftmengun. Þannig er reynt að
koma í veg fyrir iðnrekstur, sem
veldur loftmengun. 1% af fjárfram
lögum fylkisins til þjóðvegalagn-
inga er ætlaður til lagningar reið-
hjólastíga. Þegar hafa verið lagðir
reiðhjólastígar, sem eru samtals 112
mílur á lengd og kostuðu 4 millj-
ónir dollara. Oregonfylki hefur
einnig notað fé, sem komið hefur
inn fyrir fiskveiðileyfi og önnur
veiðileyfi, til þess að kaupa 300
ekrur af Jewelengjum í fjalllend-
inu nálægt ströndinni til þess að
skapa ákjósanlegan og öruggan
/