Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Side 88

88
hann styddi erindi erindi konungs. Orð kardinála, brjef
og skipanir konungs hafa með fyigi biskupanna líklega
lamað nokkuð alla mótstöðu móti Þórði,1 en það var þó
alls eigi aðalástæðan til þess, að Þórður náði svo skjótt
yfirráðum yfir meiri hluta iandsins, heldur þetta tvennt,
að sjálfur var Þórður ríkur höfðingi, skörungur mikill og
átti frænda-afla sjer til styrktar, og að Hákon konungur
hjelt þá ásamt öðrum íslendingum Gissuri Þorvaldssyni
eptir í Noregi, en Gissur var sá eini maður, er þá mátti
etja kappi við Þórð á íslandi. Áður en f’óröur fór utan
1246, rjeð hann yfir mestum hluta Norðlendinga fjórð-
ungs og með frænda og vinastyrk sínum einnig mestu
í Vestfirðinga tjórðungi. I'ar voru þeir Sturla Þórðar-
son og Hrafn Oddsson vinir hans mestir menn. Þessir
fjórðungar lágu því lausir fyrir honum, er hann kom
lieitn 1247. I Sunnlendinga fjórðungi átti hann mág
sinn Hálfdán Sæmundsson á Rangárvöllum, er var styrkt-
armaður hans, en fyrir vestan Þjórsá var megn mótstaða
á móti honum, en þar var höfuðlaus her í víki Gissurar
Þorvaldssonar. Þess vegna lækkuðu menn sig þar fyrir
Þórði, því þeir gátu eigi annað, en þeir gjörðu það
nauðugir.
Athugi menn það hvernig farið hefði, ef konungur
hefði skipað einhvem annan en Ihirð eða Gissur yfir
landið 1247, mann, sem ekkert ríkí hefði átt á íslandi.
I'að stendur á sama, hvort hann hefði verið norskur eða
islenzkur. Hann hefði engu fengið áorkað enn sem komið
var, og orðsendingin frá kardinála hefði þá eigi dugað
mikið. Einungis hefði slíkum erindisreka konungs getað
1) Þess ber þó að gæta að Heinrekur snerist brátt móti
Þórði; hatin studdi jafnan konunginn en eigi Þórð nje Gissur,
er þeir brugðust konungi. Liðveizla og aðstoð norsku biskup-
anna á Islandi hafa eflaust haft mikla þýðingu fyrir konunginn
til þess að liann næði Islandi undir sig.