Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Page 119

119
að rjúfa eiða sína, ef honum bauð svo við að horfa.
Hann gat unnið margt illt og vann margt íllt. En einu
reis honum hugur við, og það var, að fá landa sína til
þess að gefa upp þjóðfrelsi sitt við útlendan konung og
gangast undir skattgjald við hann og erfingja hans. Giss-
ur var vitur maður, — liann var ýmsum miklum hæfl-
leikum búinn —, og hann sá hvílika óhamingju og
þunga hann lagði á þjóð sína, alda og óborna, með því
að koma þeim undir útlendan konung. Hann horfði eigi
í að drepa menn til þess að auka veg sinn og virðingu;
hann leitaði til Noregskonungs til þess að afla sjer vegs
og virðingar, og hann tekur fegins hendi öllum sæmdum
af konungi; hann lofar einnig konungi öllu fögru til þess
að ná í völdin og til þess að sleppa heim aptur til ætt-
jarðar sinnar, en þetta eitt gat hann þó eigi gjört óneydd-
ur, og þess vegna ætlaði hann nú að svíkja iofort sín
við konung.
En konungur vissi vel hvað Gissuri leið; erindisrekar
hans og njósnarmenn báru honum allt af gjörðum Giss-
urar. Fyrir því sendi hann snemma sumars 1260 ívar
Arnljótarson ogPál iínseymu til Tsiands. Komu þeir þangað
fyrir alþingi og fóru til þings. Var þar fyrir Gissur jarl
og flestir höfðingjar. Voru þá flutt brjef Hákonar kon-
ungs til landsmanna um hversu mikinn skatt hann vildi
hafa. Deildi menn mjög á, hversu þeim skildi taka.
Flutti jari erindi konungs, en þó öðruvísi en í brjefunum
stóð. Sunnlendingar, vinir jarls, mæltu mest á móti
skattinum, og varð erindi þeirra ívars ekki; fóru þeir ut-
an hið sama sumar á konungs fund, og sögðu, að Sunn-
lendingar mundu eigi hafa neitað svo djarflega skattin-
um, ef það væri móti skapi jarls. Virði konungur sem
„Gissur jarl mundi eigi meirr flutt hafa, en hann hafði heitið. “1
1) Fms. X, 96—7, 100; Frín. 561, 562; Eirsp. 449—451; Flat.
HI, 206—7 ; Ann. IX.