Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Side 166
166
sumar sögurnar eru tiltölulega nýjar. Þess skal getið,
að allar sögurnar eru frá Austurlandi og Norðurlandi,
nema ein, og má vera, að trú á hafmenn sé ekki al-
geng annarstaðar en í þessum hlutum landsins.
Elztu sagnir, sem menn hafa af islenzkum hafmönn-
um, eru í íslandslýsingu Resens,1 en hann hefir eftir Oddi
hyskupi Einarssyni. f*ar segir, að til séu ferlíki í hafinu
við ísland, sem svipi til karlmanna, að minsta kosti ofan
að belt.isstað. í’au hafi eins og mannshöfuð, og só það
skeggjað, en hvirfillinn sé hvass upp, og só svipaðast því
sein á honuin sé nokkurs konar mítur. Háls og herðar
sóu eins og á manni, en hendur sóu engar. Fyrir neðan
geirvörtur sjáist eitthvað, svipað trésvigum, sem koppar-
ar girða með tunnur. Stundum heyrist eymdarlegt vein
til þessa ferlíkis. Það er auðsóð á iýsingunni, að hér er
alis ekki að iæða um neina mannlega veru, en þetta fer-
líki var kaliað liafmaður á 17. öid, og er þess því getið
hór. Meira mannsmót er að hafmönnunum i norðlenzku
og austfirzku sögunum, en þó all-lítið sumstaðar.
Hafiuaðnrinii í Skoruvík. Sigurður hét bóndi, er
bjó i Sköi'uvík snemma á þessari öld. Hann var nmður
fjáður vel, og átti fjöida sauða, enda bygði hann sér sauða-
htís langt írá bænuin, þar sem jarðsælast var á vetrum.
Það var við sjó, og skerst þar iítiil vogur inn í landið.
Fyrsta aðfangadagskvöld, eftir að húsið var bygt, hvarf
sauðamaður bónda. Hans var leitað, en það kom fyrir
ekki; varð mönnum tíðrætt um, hvað valda mundi.
Næsta ár fór alt á sömu leið, og lagðist það þungt á
bónda, þótt liann gæti ekki að því gert. Nú vildu fáir
ráðast til bónda til að taka að sér fjárgsymsluna, en þó
fór svo að lokum, að hann náði sór í dugandi fjármann.
Þegar leið að jólum, brýndi Sigurður bóndi alvarlega fyr-
') Ny kongelig Samling, 1088 fol.