Tímarit lögfræðinga - 01.12.2000, Qupperneq 8

2.2 Tímarit
Eins og sést af upptalningunni hér að framan var lögfræðilegt efni framan af
næstum eingöngu gefið út í bókarformi. Engin tímarit voru gefin út á umræddu
tímabili sem sérstaklega voru helguð lögfræði. Þó er að finna frá þessu skeiði
ýmsar lögfræðiritgerðir sem birtust í tímaritum. Má þar fyrst nefna Rit Lœr-
dómslistafélagsins. I hinum 15 bindunt ritanna, sem komu út á síðustu tveimur
áratugum 18. aldar, er um 13% efnisins talið til lögfræði.2 3 Má þar nefna ritgerð
eftir Magnús Ketilsson Um Omagaframfœri í IV. bindi og aðra ritgerð eftir
sama höfund Afhandiing om Kirken og Kirkegodset ud i Island, deres Ejeres og
Værgers Rettigheder. Þá var einnig talsvert lögfræðilegt efni að finna í tímarit-
inu Minnisverð tíðindi sem Magnús Stephensen var aðal hvatamaðurinn að og
einnig í Klausturpóstinum sem hann stóð einnig fyrir. Þá voru þess dæmi á 19.
öld að greinar um íslenska lögfræði birtust í dönskum lögfræðitímaritum, svo
sem Juridisk Tidsskrift?
Þrátt fyrir það sem segir um útgáfu lögfræðirita á 19. öld létu Islendingar í
reynd fátt rita eftir sig liggja frá því tímabili þegar á allt er litið. Fram að því er
lagaskólinn tók til starfa árið 1908 má segja að lægð hafi verið í útgáfu lög-
fræðirita. Ein af fáum undantekningum eru þó Grágásarútgáfur Vilhjálms Fin-
sen sem fyrr eru nefndar.
Annan fræðimann verður að nefna en það er Páll amtmaður Briem. Það var
einmitt hann sem stóð fyrir útgáfu fyrsta lögfræðitímaritsins á Islandi. Páll
Briem varð stúdent árið 1878 og hóf þá um haustið laganám við Kaupmanna-
hafnarháskóla. Hann var hneigður til fræðimennsku og fyrsta ritið sem birtist
eftir hann á prenti var fyrirlestur sem hann hafði haldið í Reykjavík og hét Um
frelsi og menntun kvenna. Þegar Páll var orðinn amtmaður og sestur að á Akur-
eyri réðst hann í það stórvirki að stofna íslenskt lögfræðitímarit og halda því úti
á eigin kostnað. Sakir fámennis í íslenskri lögfræðinga- og embættismannastétt
var þó lítil von til þess að útgáfa sú gæti staðið undir kostnaði. Tímarit sitt
nefndi Páll Lögfræðing. í undirtitli var því lýst sem Tímariti um lögfræði, lög-
gjafarmál og þjóðhagfrœði. Af tímariti þessu komu út 5 árgangar á árunum
1897-1901. 156-172 blaðsíður hver árgangur. Páll skrifaði mestallt efni ritsins
sjálfur. Meðal helstu ritgerða af hans hendi voru Agangur búfjár í 1.-3. árgangi,
Er leiguábúð, sjálfsábúð og erfðaábúð í 1. og 3. árgangi, Fénaðartíund og Lög-
gjöf um áfengi í 1. árgangi, Yfirlit yfir sóttvarnarlög Islands í 2. árgangi og
Hundraðatal á jörðum í 4. árgangi. Ekki voru allar ritgerðimar af hreinum lög-
fræðilegum toga. Sem dæmi má nefna ritgerð um menntun bama og unglinga í
4. og 5. árgangi. Þótt útgefandinn hafi vissulega lagt til mikið efni í ritið sjálf-
ur er þar fleiri höfunda að finna. Má nefna yfirlitsgrein um lagasögu íslands
2 Helgi Magnússon: „Fræðafélög og bókaútgáfa". Upplýsingin á íslandi. Reykjavík 1990, bls.
193.
3 Asmundur Helgason: „Stiklað á stóru í fimmtíu ára sögu Ulfljóts“. Ulfljótur. 1. tbl. 1997, bls.
9-28, einkum bls. 12.
264