Tímarit lögfræðinga - 01.12.2000, Blaðsíða 92

7.6.6.6 Önnur ráðstöfun en sala
Hafi aðili heimild til sölu samkvæmt ákvæðum 76. gr., en hluturinn selst ekki
eða ljóst er, að söluandvirðið nægir ekki fyrir sölukostnaði, er aðila heimilt
samkvæmt 77. gr.l(KI að ráðstafa hlutnum með öðrum forsvaranlegum hætti.
Vara skal gagnaðila við sé þess kostur.101
Fyrsta skilyrðið er það, að aðili hafi heimild til sölu hlutar samkvæmt
ákvæðum 76. gr. Þetta nær einnig til þeirra tilvika, þar sem um skyldu til sölu
er að ræða samkvæmt ákvæðum 2. mgr. 76. gr.
Annað skilyrðið er, að söluhlutur annaðhvort seljist ekki eða Ijóst sé, að sölu-
andvirðið nægi ekki fyrir sölukostnaði. Það nægir með öðrum orðum ekki til að
fullnægja skilyrðinu, að óvíst sé, hvort nokkur hagnaður verði af sölunni. Þá
verður einnig að taka tillit til þess, að aðili hefur oft lítinn tíma til að meta hvað
er hagkvæmast í þessum efnum.
Samkvæmt 34. og 55. gr. eldri kaupalaga var seljanda og kaupanda eftir
atvikum „rétt að flytja hlutinn burt ef hann vill“. í 76. gr. kpl. nr. 50/2000 kemur
ekki fram, hvernig aðilar mega ráðstafa hlut að öðru leyti en því, að það skal
gert með forsvaranlegum hætti. Forsvaranlegur háttur í þessu sambandi gæti
það t.d. verið, ef aðili tekur hlutinn í notkun fyrir sig, eftir atvikum gegn hæfi-
legu endurgjaldi. Það yrði hins vegar alltaf talið neyðarúrræði að farga hlut, en
sé t.d. um ofþroskaða banana að ræða, geta bæði magnið og gæðin leitt til þess,
að eðlilegra teldist að farga þeim en að neyta þeina.
A sama hátt og gildir um viðvörun skv. 3. mgr. 76. gr., skal gera gagnaðila
viðvart, áður en aðili grípur til slrkra ráðstafana sem hér um ræðir. Tilgangur
viðvörunar er einnig sá sami.
7.6.6.7 Reikningsgerð og reikningsfærsla
Samkvæmt 78. gr. kpl.102 skal samningsaðili, sem annast hefur um söluhlut,
reikningsfæra gagnaðila fyrir því, sem fékkst fyrir hlutinn við sölu eða með
öðrum hætti ásamt því að gera honum reikning fyrir kostnaði sínum. Það, sem
umfram, er fellur til gagnaðila.103 Það, sem fengist hefur „með öðrum hætti“,
100 Um 77. gr. norsku kaupalaganna sjá Jolin Egil Bergen og Stein Rognlien: Kjppsloven, kom-
mentarutgave, bls. 410-411.
101 Sþ-samningurinn hefur ekkert ákvæði sambærilegt við lagagrein þessa, en umönnunar-
skylda skv. 86. gr. sáttmálans er takmörkuð eins og í 73. gr. laganna. Þegar komið er út fyrir
rnörk umönnunarskyldunnar og sala getur ekki farið fram með góðu móti, verður það ekki talið
andstætt ákvæðum sáttmálans, þótt gerð sé í þágu beggja samningsaðila önnur ráðstöfun en
sala. Lagagreinin svarar að öðru leyti til síðasta málsliðar 34. gr. eldri Iaga, sbr. og ákvæði 55.
gr. þeirra laga. Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 165.
102 Urn 78. gr. norsku kaupalaganna sjá John Egil Bergen og Stein Rognlien: Kjðpsloven, kom-
mentarutgave, bls. 411-412.
103 Ákvæðið er f samræmi við 3. mgr. 88. gr. Sþ-samningsins. Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls.
166.1 34. gr. eldri laga var því einungis slegið föstu, að sala skyldi fara fram fyrir reikning gagn-
aðila. Það leiddi á ltinn bóginn til sömu niðurstöðu og regla lagagreinarinnar. Um beitingu 34. gr.
kpl. 39/1922 sjá H 1984 14. T hafði pantað skyrtur, kvenblússur og húfur hjá firmanu Y í Danmörku.
A
348