Tímarit lögfræðinga - 01.12.2000, Side 81

fá sig settan inn í starf á nýjan leik, sbr. H 1927 477 (Búnaðarmálastjóri). Hann
öðlast hins vegar bótakröfu á hendur vinnuveitanda, sem nemur þeim vinnu-
launum, er hann hefði haft á uppsagnartíma, ef réttilega hefði verið að uppsögn
staðið.81 Með sama hætti verður starfsmaður, sem hlaupist hefur á brott úr starfi
sínu, ekki dæmdur til þess að taka upp fyrri störf, en atvinnurekandi hans getur
átt rétt til bóta, sbr. H 1958 625 (Týli hf.). Bótakrafa atvinnurekanda getur komið
til skuldajafnaðar við launakröfu starfsmanns, ef einhver er, og atvinnurekandi
getur haldið eftir af launum fjárhæð, sem nemur bótum hans, sbr. H 1978 120
(Þvottahús) og H 1978 1247 (Fatagerðin B.Ó.T.).
í H 1978 1247 (B.Ó.T. hf.) voru málavextir þeir, að B réðist til starfa á saumastofu
hjá A (B.Ó.T. hf.) í mars 1975. Upp úr miðjum maí s.á. fór hún að leita sér að vinnu
annars staðar og fékk vinnu við afgreiðslu hjá Kamabæ. Síðasti vinnudagur B hjá A
var föstudagurinn 16. maí, og byrjaði hún strax á mánudegi hjá Kamabæ. Hún krafði
A um vangoldin vinnulaun. Uppsagnarfrestur af beggja hálfu var 2 vikur. B taldi
fyrirvaralausa uppsögn heimila vegna vanefnda A á greiðslu vinnulaunanna. A
neitaði að borga og krafðist sýknu, þegar B höfðaði mál á hendur A. Sagðist A hafa
orðið fyrir tjóni vegna fyrirvaralausrar uppsagnar B og vildi fá að skuldajafna
skaðabótakröfunni við vinnulaunakröfuna. I dómi Hæstaréttar kemur fram, að gagn-
krafa sú, sem A hafði uppi til skuldajafnaðar, væri fébótakrafa vegna fyrirvaralausra
slita B á vinnusamningi málsaðilja. Hún væri því sprottin af samningi þessum eins
og vinnulaunakrafa B. Þegar svo stæði á, yrði að skýra ákvæði 1. gr. laga nr. 28/1930
samkvæmt forsögu sinni þannig, að þau girði ekki fyrir, að krafa stefnda um skulda-
jöfnuð komist að.
Launþega er skylt að draga úr tjóni sínu með því að leita sér að vinnu annars
staðar, og bætur sæta frádrætti eða lækkun vegna þeirra tekna, sem hann vann
sér inn eða gat unnið sér inn á uppsagnartímanum. Sjá til athugunar varðandi
bætur og skyldur aðila til að draga úr tjóni sínu: H 1937 445 (Kíghósti), H 1945
207 (v/s Fagranes), H 1958 22 (BÚR), H 1966 69 (Vonin II), H 1976 578, 586
(H.B. & Co.)
H 1976 586. Þar voru málavextir með þeim hætti, að útgerðin H vék skipstjóranum
OG á skipinu S úr starfi hinn 19. október 1972, þar sem selja átti skipið S. Við
uppsögnina bauð útgerðin OG skipstjómarstöðu á öðru skipi. OG hafnaði því og hélt
því fram, að honum væri það ekki skylt, m.a. þar sem ekki væri um sambærilegt skip
að ræða. Hann hætti því störfum hjá H en vann í nokkra daga við múrverk í
nóvember og desember og réðst síðan sem skipstjóri hinn 2. janúar 1973. Þar sem H
greiddi honum ekki laun í uppsagnarfresti, höfðaði OG mál á hendur H til greiðslu
fullra launa í þrjá mánuði frá uppsögn. Hann byggði kröfu sína m. a. á 2. gr.
sjómannalaga nr. 67/1963. H krafðist sýknu m.a. á þeim grundvelli, að OG ætti ekki
rétt á skaðabótum, þar sem hann hefði átt kost á starfi skipstjóra á öðru sambærilegu
skipi. Hæstiréttur tók kröfur OG til greina, þó að frádreginni þeirri fjárhæð, sem hann
hafði aflað með öðrum störfum í uppsagnarfresti.
81 Sjá t.d. Bernhard Gomard: Obligationsret Almene emner, 1. hæfte. Naturalopfyldelse, bls. 36,
og sami höfundur: Obligationsret 2. del, bls. 57; Arnmundur Backman og Gunnar Eydal:
Vinnuréttur, bls. 174.
337