Helgafell - 01.04.1943, Page 129

BÓKMENNTIR
265
þýðingu finna, t. d. á bls. 13: ,,Ég á fullt í
fangi með það að sigrast á 6fuU\om\ei\um sjálfs
mín“. Sumar setningar í bókinni, sem eru með
fræðilegu orðalagi, verða fremur óþjálar og stagl-
samar í þýðingunni, eins og málsgrein eftir
William James, efst á bls. 59. Vilhjájmur segir
í formála fyrir bókinni á þessa leið: ,,Ég hef
vikið við einstaka dæmi, sem var mjög sérkenni-
lega amerískt og hefði ekki orðið íslenzkum les-
endum að tilætluðum notum. Annars er ná-
kvæmlega þrædd í þýðingunni amerísk útgáfa
frá í fyrra“. Ég hef ástæðu til að halda, að þetta
sé ekki að öllu leyti rétt. Af samanburði við
ameríska útgáfu bókarinnar frá því í fyrra (Poc-
ket Book Edition, complete and unabridged.
Pubjished by arrangement with Simon and
Schuster), telst mér til, að þýðandi hafi ekki
einungis vikið við einstaka dæmi, heldur og fellt
úr fullan fjórða hluta bókarinnar, þar á meðal
formála höfundarins. Hefði þýðandi átt að geta
þessa. Hitt er annað mál, að með því að stytta
bókina og víkja við dæmum, hefur þýðandi gert
hana aðgengilegri íslenzkum lesöndum, því að
allmjög ber á endurtekningum og málalenging-
um í amerísku útgáfunni. Formála höfundar
sakna ég þó, ekki fyrir þá sök að hann sé merki-
legur, heldur vegna hins, að Mr. Carnegie gerir
þar nokkra grein fyrir vinnubrögðum sínum. —
Þykir mér kenna þar nokkurs yfirlætis. Getur
hann þess, m. a., að hann hafi haft reyndan
fræðimann í þjónustu sinni (I hired a trained
research man) um hálfs annars árs skeið til að
lesa sálfræðileg vísindarit og annað, sem að gagni
mátti koma við samningu bókarinnar. Ekki læt-
ur Mr. Carnegie þó svo lítið, að geta nafns þessa
hjálparmanns síns né þakka honum starfið. —
Geðjast mér ekki að þessum tilburðum Mr.
Carnegies, enda hefur reynslan kennt mér, að
spekingslegir menn eru sjaldan miklir spek-
mgar. Hefði Mr. Carnegie og bók hans sjálfsagt
grætt meira á því, ef hann hefði látið svo lítið
og lesið þessi lærðu verk sjálfur. Lærdómur og
mannvit ávinnzt einungis með persónulegri at-
hugun, rannsókn og íhugun. Mr. Carnegie er
hér engin undantekning:
Að hreppa vizku hunds fyrir bein,
hugsa það enginn skyldi.
Óð inn gaf burt sinn augastein,
af því hann fræðast vildi.
Þá þykir mér nokkuð yfir mark skotið, er
þýðandi kemst svo að orði í formálanum: ,,Þeg-
ar lestri þessarar bókar er lokið, gætu þeir, sem
það vilja, snúið sér að öðrum ritum um áþekk
efni, einhverjum höfuðritum heimsbókmennt-
anna, hvar sem smekkur þeirra eða lífsskoðun
lætur þá bera niður, frá Confusius til Háva-
mála, frá Aristoteles til Spinoza, frá Schopen-
hauer til Wiljiam James eða Bertrand Russel.*
Fæ ég ekki séð, að Vinsceldir og áhrif sé sér-
staklega tilvalinn undirbúningur að lestri þess-
ara rita, enda liggur beint við að ætla, að lestur
sumra þeirra hafi komið í hlut hins ,,reynda
fræðimanns**, en ekki Mr. Carnegies, ef við þau
hefur verið stuðst við samningu bókar hans.
Hæfir hér að skilja sauðina frá höfrunum: Það
er villandi að gefa í skyn, að Vinsœldir og áhrif
séu eins konar fordyri að heimspeki þeirra
Aristotelesar, Spinoza og Schopenhauers. Eftir-
læt ég hverjum, sem löngun hefur tij, að reyna
þetta á sjálfum sér.
Símon Jóh. Agústsson.
íslendingar á skáldaþingi
Á forlagi Reitzels í Kaupmannahöfn kom út
nýlega smásögusafn eftir 21 nújifandi skáld
fimm Norðurlandaþjóða (Ny nordisk Novelle-
kunst, Danmark, Finland, ísland, Norge,
Sverige, 1942). Sögurnar eru prentaðar á frum-
málunum, nema þær finnsku og íslenzku, sem
eru þýddar á sænsku og dönsku. Fulltrúar ís-
lendinga á þessu skáldaþingi eru þeir Halldór
Kiljan Laxness og Halldór Stefánsson með sína
söguna hvor. Dönsku þýðinguna hefur mag. art.
Christian Westergárd-Nielsen Jeyst prýðilega af
hendi. Sögurnar munu íslenzkum lesendum
kunnar: Lilja eftir H. K. L. (úr ..Fótataki
manna") og Hernaðarsaga blinda mannsins eftir
Halldór Stefánsson (úr ..Rauðum pennum", 2.
árg.). Einn af kunnustu ritdómurum Dana, dr.
Fr. Schyberg, hefur nýlega í ritdómi bent sér-
staklega á sögu Halldórs Stefánssonar sem
óvænta nýjung, þar sem höfundur er áður
óþekktur utan íslands. Eru það góð tíðindi, að
þarna eru tvö íslenzk skáld sett á bekk með
færustu smásagnahöfundum Norðurlanda, án
þess að fslendingar þurfi að óttast samanburð-
inn. Mætti þetta verða til íhugunar þeim bók-
menntavitringum íslenzku bjaðanna, sem hafa á
síðustu árum gert sitt ýtrasta til að þegja ein-
mitt þessa tvo höfunda í hel. /. B. (Fr6n).