Morgunblaðið - 21.03.2000, Síða 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 21. MARS 2000
LISTIR
MÖRGUNBLÁÐÍÍ)
Davfð Guðbergur Vigdís Ólafur
Oddsson Bergsson Gri'msdðttir Gunnarsson
Steidl kaupir útgáfu-
réttinn á smásögum
Davíðs Oddssonar
London. Morgunblaðid.
ÞRITUGASTA bókamessan í Lond-
on hófst um hclgina. Meðal þeirra,
sem eru með aðstöðu í alþjóðlegu
réttindamiðstöðinni eru starfs-
menn Máls og menningar og Vöku -
Helgafells og meðal forlaga, sem
eru með sérstaka sölubása, er
þýzka forlagið Steidl, sem hefur
keypt útgáfuréttinn í Þýzkalandi á
smásögum Davíðs Oddssonar og
skáldsögum Guðbergs Bergssonar,
Ólafs Gunnarssonar og Vigdísar
Grímsdóttur.
Bókamessan er haldin í Olympia
- miðstöðinni í London. Hún er sú
önnur stærsta í Evrópu, gengur
næst Frankfurtarmessunni, sem er
sú stærsta, sem haldin er í heimin-
um.
Forlögin, sem eru með sýningar-
bása á bókamessunni, ýmist ein eða
í samstarfi við önnur, eru frá fimm-
tán Evrópulöndum, sex Asíulönd-
um, tveimur Mið-Austurlöndum,
Ástralíu, Bandaríkjunum og Kan-
ada. í réttindamiðstöðinni eru
bandarískir bókaútgefendur með
46 borð, þýzkir með 12 og aðrir eru
m.a. frá Ástralíu, Búlgaríu, Kan-
ada, Tékklandi, Danmörku, Frakk-
landi, Hollandi, íslandi, frlandi, íta-
líu, HoIIandi, Nýja-Sjálandi,
Noregi, Spáni, Svíþjóð, Sviss,
Tyrklandi og Júgóslavíu.
Starfsmenn Máls og menningar á
bókamessunni eru Halldór Guð-
mundsson, Sigurður Svavarsson og
Þóra Sigríður Ingólfsdóttir. Og frá
Vöku-Helgafelli eru Bjarni Þor-
steinsson og Kjartan Orn Ólafsson.
I samtölum Morgunblaðsins við þau
kom fram, að bókamessan sýndi
heilmikla grósku í bókaútgáfu og
sérstaklega væru áberandi gífur-
lega fjölbreytt framboð og vaxandi
samstarf útgefenda yfir landa-
mæri.
Konstantin Binder er fulltrúi
þýzka forlagsins Steidl á bókamess-
unni í London. Steidl hefur gefið út
verk fslenzkra höfunda og sögðu
Binder og Claudia Glenewinkel,
blaðafulltrúi fyrirtækisins, að það
hefði nú keypt útgáfuréttinn í
Þýzkalandi á smásögum Davíðs
Oddssonar og bókum Guðbergs
Bergssonar, Ólafs Gunnarssonar
og Vigdísar Grfmsdóttur. Þá nefndi
Binder sérstaklega útgáfu í haust á
verkum Halldórs Laxness með bók-
arkápum eftir Roni Horn, sem
Morgunblaðið hefur sagt frá.
Betur af
stað farið
LEIKLIST
L e i k 1 i s t a r h « p u r
Fjölbrautaskóla
Vestmannaeyja í
samstarfi við Leik-
félag Vestmannaeyja
í Vestmannaeyjabfói
ROCKY HORROR
Höfundur: Richard O’Brien.
Leikstjórn: Guðmundur Lúðvík
Þorvaldsson og Ingibjörg
Guðlaug Jónsdóttir.
Föstudagur 17. mars.
ÞAÐ er ekki sjálfgefið að vinsæll
rokksöngleikur sé hið hentugasta
verkefni fyrir unga og óharðnaða
leikendur sem fæstir hafa stigið áður
á leiksvið. Til að slíkt fyrirtæki gangi
upp þarf margt að fara saman s.s.
söngur, leikur, dans og tónlist. Allt
þetta þarf rétta samstillingu og oftar
en ekki er söguþráðurinn rýr að efni
og innihaldi svo sviðsetningin á „sjó-
inu“ skipir enn meira máli en ella. Því
er þetta sagt þar sem sýningu unga
fólksins í Vestmannaeyjum var í
mörgu áfátt um þessi grundvallar-
atriði en á móti kemur að gleðin og
ánægjan sem fæst út úr sliku starfi
verður ekki af þeim tekin og ef áhorf-
endur taka viljann fyrir verkið er
betur af stað farið en heima setið.
Helsti vankantur þessarar sýning-
ar felst í sviðsetningunni sjálíri, þeim
þætti sem snýr að leikstjórninni þar
sem jafnauðvelt er að búa til litríka
sýningu með mikilli hreyfingu og
krafti, þótt leikendur hafi litla
reynslu af því að koma fram fyrir
áhorfendur. Hér hefðu leikstjórar
mátt leggja meiri áherslu á að svið-
setja hópatriði og einnig huga að
hreyfingum leikenda í söngatriðum
þeirra. Ennfremur hefði mátt beita
möguleikum lýsingar á fjölbreyttari
hátt og huga betur að útliti leikmynd-
ar. Allt þetta hefði hjálpað til við að
veita leikendum þann stuðning sem
þeir virtust þurfa á að halda. Svið-
setningin virtist að mörgu leyti reiða
sig á þekkingu áhorfenda á verkinu
og að ekki skipti meginmáli hvort
textinn skildist eða hvort tengingar
milli atriða væru skýrar og tengsl
persóna innbyrðis skýrt uppdregin.
Það er stór hópur ungra leikenda
sem stendur að þessari sýningu og
verður frammistaða hvers og eins
ekki tíunduð hér. Þó er ástæða til að
nefna skemmtileg tilþrif Ófeigs
Lýðssonar í hlutverki Riff Raffs og
lagskonu hans, Magentu, í höndum
írisar Sigurðardóttur. Gústaf Krist-
jánsson var í hlutverki Frank’n’-
Furthers og gerði því skil eftir föng-
um en óneitanlega átti hann dálítið
erfitt með að vera sá ógnvekjandi
klæðskiptingur sem hlutverkið
krefst. Leó Snær Sveinsson og Hild-
ur Sólveig Sigurðardóttir voru sak-
leysið uppmálað í hlutverkum Brads
og Janetar. Ástþór Ágústsson var vel
vöðvaður Rocky og Sindri Freyr
Ragnarsson var skemmtilega geggj-
aður sögumaður en hann mætti gæta
að skýrleika í framsögn sinni. Svo er
reyndar um fleiri leikendur.
Það er sannkallað ánægjuefni að
sjá að á fimmta tug ungmenna hefur
lagt á sig mikla vinnu við að skapa
þessa sýningu og minnug þess að æf-
ingin skapar meistarann mega þau
binda vonir við að árangurinn verði
enn betri þegar næst verður ráðist í
slíkt stórvirki.
Aðgát skal
höfð...
SJONVARP
Sunnudagsleikhósið
ENGIN MISKUNN
Eftir Benóný Ægisson, leikstjóri
Ásgrímur Sverrisson, leikendur:
Valdimar Örn Flygenring, Elma
Lísa Gunnarsdóttir, Guðlaug Elísa-
bet Ólafsdóttir, Bergljót Arnalds,
Júlíus Brjánsson, Gunnar Helga-
son, Skúli Gautason, Sigrún Sól
Ólafsdóttir, Margrét Helga
Jóhannsdóttir.
Leikmynd: Gunnar Baldursson.
Tónlist: Máni Svavarsson.
ÞAÐ hvarflar óneitanlega að
manni hvort einber tilviljun ráði því
að þessum leikþætti skuli í flestum
atriðum svipa til hins bandaríska
metsöluleikrits Talk Radio sem Eric
Bogosian samdi og lék aðalhlutverk-
ið í um árabil í Bandaríkjunum á 9.
áratugnum og Oliver Stone gerði
síðan samnefnda kvikmynd eftir
með Bogosian í aðalhlutverki. Sú
mynd kom aldrei í kvikmyndahús
hérlendis en er fáanleg á mynd-
bandaleigum. Kannski má skyld-
leikinn einu gilda en hugmyndin er í
aðalatriðum hin sama; illskeyttur
útvarpsmaður sem móðgar og sví-
virðir þá sem leggja í að hringja til
hans í þáttinn og endar á því að
vekja slíka reiði eins hlustandans að
hann leitar hefnda.
Benóný fer þó sínar eigin leiðir
með niðurlag þessarar sögu þar sem
hann bætir við einni fléttu til viðbót-
æ- við hið spillta fjölmiðlafólk.
Árásin á Hrein Björnsson útvarps-
mann er sviðsettur sjónvarpsþáttur
án þess að hann viti af því fyrr en í
lokin og þá er honum nauðugur einn
kostur að fallast á rökin fyrir þætt-
inum, rök sem hann hefur væntan-
lega svo oft beitt sjálfur til að rétt-
læta gjörðir sínar í fjölmiðlunum
M-2000
Þriðjudagur 21. mars.
Vetraríþróttahátíð ÍBR
Kennsla og kynning á íþrótt-
um fyrir almenning. Skíða-
ganga, ganga, sund,
<W’ skokk, skíði innan
-A*- r borgarmarkanna í
( hádeginu og seinni
hluta dags. Ath. viðburð-
urinn er háður veðri.
www.ibr.is.
www.reykjavik2000.is.
gagnvart viðmælendum og hlust-
endum.
Persónan Hreinn er skemmtilega
samsett persóna, sóðakjaftur og
ruddi í beinni útsendingu en engan
veginn siðlaus því hann vill ekki að
sonur hans fimm ára hlusti á hann
og hann virðist hafa hálfgerða óbeit
á sjálfum sér; kannski hefur hann
enga persónulega skoðun á nokkru
heldur felst fjölmiðlapersóna hans í
því að vera ævinlega á öndverðri
skoðun við viðmælandann hveiju
sinni. Valdimar Örn Flygenring lék
á als oddi í hlutverkinu, töffarinn í
beinni útsendingu vafðist ekki fyrir
honum en jafn auðvelt átti hann
með að sýna hina viðkvæmari hlið
persónunnar þegar raunveruleg
lífshætta virtist blasa við.
Elma Lísa Gunnarsdóttir var hins
vegar ekki jafn sannfærandi í hlut-
verki hinnar vitskertu stúlku sem
reyndist þegar upp var staðið alls
ekki vitskert heldur leikkona sem
tekið hafði hlutverkið að sér fyrir
sjónvarpsþáttinn. Að vissu leyti
réttlætti það hinn ósannfærandi
leik, að leikkonan væri bara einfald-
lega ekki betri en þetta. Að Elma
Lísa væri semsagt að leika leikkonu
sem ekki væri verulega sannfær-
andi. Öði-um leikendum brá fyrir í
týpum sem ekki kröfðust mikils.
Bergljót Arnalds var hin vonsvikna
kærasta sem gegndi fremur því
hlutverki að fylla út persónu Hreins
en að leggja eitthvað til framvindu
verksins. Guðlaug Elísabet var hin
nútímalega dagskrárgerðarkona
sem villti á sér heimildir um stund
og reyndist svo hið raunverulega
hörkutól verksins. Ekkert að því.
Benóný skrifar hér lipran þátt
með meiningu um hlutverk fjölmiðla
og hefur allt að því boðskap fram að
færa en vonandi hefur enginn
móðgast við það því „boðskapur" er
bannorð á þessum frjálslyndistím-
um. Þrátt fyrir nokkra einföldun og
klisjukennda hugmyndafræði um
hversu siðlausir blaða- og frétta-
menn og hversu blindir þeir geta
orðið í endalausri leit sinni að
„sannleikanum" þá hefur þessi leik-
þáttur í sér fólgna áminningu að
ekki sé sagt sannleikskorn. Áminn-
ing um að ávallt skuli höfð aðgát í
nærveru sálar. Að hin svokallaða
gula pressa þurfi stöðugt aðhald svo
hún fari ekki úr böndum. Nýleg
dæmi staðfesta það. Almenningur
þurfi sífellt að halda vöku sinni svo
ásókn ákveðinna fjölmiðla í eitthvað
„nýtt“ og „krassandi" fari ekki út
yfir öll mörk eðlilegs siðferðis og
heilbrigðrar skynsemi.
Hávar Sigurjónsson
Nýjar bækur
• Út eru komnar þrjár kiljubæk-
ur: Glataðir snillingar eftir Will-
iam Heinesen í þýðingu Þorgeirs
Þorgeirsonar. Þetta er eitt helsta
verk færeyska sagnameistarans
Williams Heinesen (1900-1991) og
kom fyrst út árið 1950. Sögusvið
þessarar dramatísku örlagasögu er
höfuðstaður Færeyja á umbrotsár-
unum fyrir fyrri heimsstyrjöldina.
í forgrunni eru strákarnir hans
Kornelíusar hringjara; Márus,
Síríus skáld og Kornelíus yngri,
hinir glötuðu snillingar, en auk
þeirra kemur fjöldi litríkra pers-
óna við sögu: magister Mortensen,
hið fríða óbermi Marti Gakk, að
ógleymdum Ankersen spari-
sjóðsstjóra sem fer fyrir öflugum
hópi sértrúarmanna í bænum.
Þess er nú víða minnst að um
þessar mundir eru 100 ár liðin frá
fæðingu Williams Heinesens.
• Elskan mín ég dey eftir
Kristínu Ómarsdóttur. Þessi fjöl-
skyldusaga gerist í íslensku sjáv-
arþorpi. Þar býr ekkjumaður með
fjórum sonum sínum. Yfir feðgana
ganga ýmsar hremminga og lítil
hjálp í að látnir fjölskyldumeðlimir
vaki yfir þeim af áhuga.
Elskan mín ég dey hefur verið
tilnefnd til Bókmenntaverðlauna
Norðurlandaráðs.
• Frjálsar hendur eftir Carlo
Lucarellií þýðingu Kolbrúnar
Sveinsdóttur.
Carlo Lucarelli (f. 1960) er einn
fremsti sakamálahöfundur ítala og
baksvið margra bóka hans er hið
stormasama tímabil fasismans og
fyrstu árin eftir seinni heimstyrj-
öld. Frjálsar hendur er fyrsta bók-
in í flokki sagna um De Luca lög-
regluforingja sem notið hefur
mikilla vinsælda á Italíu og verið
þýddur á mörg Evrópumál.
Útgefandi er Uglan - íslenski
kiljuklúbburinn. Bækurnar eru a 11-
ar prentaðar í Danmörku og kost-
ar hver þeirra 999 kr.
• BÓKIN um London, leiðsögurit
um borgina er eftir Dag
Gunnarsson, ljósmyndara og
leiðsögumanns.
Dagur Gunnarsson hefur búið í
London um árabil. Hann leiðir les-
andann um borgina, jafnt fomfræga
staði sem aðra lítt þekkta. í bókinni
er einnig aragrúi af hagnýtum upp-
lýsingum og hún er prýdd fjölda
ljósmynda eftir höfundinn.
I fréttatilkynningu segir: „Lond-
on er stórborg í orðsins fyllstu
merkingu og ákaflega fjölbreytt.
Þangað er afar margt að sækja: leik-
hús og tónleika, verslanir og mark-
aði, söfn og sögufrægar byggingar,
fjörugt skemmtanalíf og ekki síst ið-
andi mannlíf sem á rætur í mörgum
heimshornum."
Útgefandi er Mál og menning.
Bókin erl91 bls., litprentuð í
Prentsmiðjunni Odda hf. ogkápu
gerðiAlda Lóa Leifsdóttir. Verð:
2.980 kr.
N V LITAPRENTVEL
HÁGÆÐA FILMUÚTKEYRSLA
HÖNNUN OG UMBROT
FLJÓT OG GÓÐ AFGREIÐSLA
FILMUGERÐ:
• mjög hraövirk útkeyrsla
• stæröir allt aö 550 mm x 609 mm
• Rastaþéttni allt aö 200lpi
• upplausn allt aö 3000 dpi
• útskot í A2 stæröum
• útskotnar filmur geta komiö tilbúnar
punchaöar
• styöur PostScript Level 1 og 2.
PostScript 3. PDF 1.2, TIFF 6.0, EPS
og JPEG
• múguleiki á útkeyrslu i slembirasta
|| PERSÓNULEG ÞJÓNUSTA
OFFSETPRENT ehf.
AUÐBREKKU 8 • 200 KÓPAVOGUR • SÍMAR 564 6020 - 564 6021 • FAX 564 6022
Hávar Sigurjónsson