Morgunblaðið - 21.03.2000, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
PRIÐJUDAGUR 21. MARS 2000 31
Málverk úr
Darossafni
í Zttrich
*
I Moderna museet í Stokkhólmi stendur nú
yfír sýning á málverkum úr Daroseinka-
safninu í Ziirich. Þetta er, að sögn
Ingu Birnu Einarsdúttur, sem skoðaði sýn-
inguna, einungis lítið brot af þeim fjölda
verka sem safnið hefur að geyma.
Andy Warhol: Do-It-Yourself (Sailing Boats), 1962.
ÞAÐ voru tveir Svisslendingar,
Tomas Ammen og Alexander
Schmidheiny sem hófu að safna
samtímalist á skipulegan hátt fyrir
um 25 árum síðan. Lögðu þeir
áherslu á verk sem voru gerð eftir
1950 og þá helst bandaríska lista-
menn. A sýningunni eru 33 verk eft-
ir Bandaríkjamennina Andy War-
hol, Brice Marden, Ross Bleckner
og Cy Twombly og þjóðverjana
Sigmar Polke og Gerhard Richter.
Verkin eru unnin á nær 40 ára tíma-
bili, frá 1950 til 1989. Það er vel til
fundið að stefna saman bandarísku
og þýsku málverki í ljósi þess að
þungamiðja myndlistarinnar fluttist
til Bandaríkjanna frá Evrópu eftir
stríðið. Polke og Richter voru svo í
fararbroddi að koma þýskri mynd-
list til metorða á nýjan leik og koma
Evrópu aftur á myndlistarkortið.
Sigmar Polke taldi ekki mögulegt
að gera upp við fortíðina með því að
mála abstrakt. Að hans mati varð
málverkið að vera fíguratíft. Hann
er með ýmsa tilraunastarfsemi og
málar á ullarteppi og mynstruð
bómullarefni. Hann gerir út á ýmsa
þætti í fari landa sinna sem honum
þótti miður fara. Femingar í mál-
verkinu eiga að vera tákn fyrir fer-
kantaða þjóðarsálina.
Hann málar olíumyndir af pálma-
trjám og baðstönd á þeim tíma er
landar hans taka að flykkjast til sól-
arlanda. í verkinu Burda blandar
hann klippimyndum af Marilyn
Monroe saman við gólfmottu sem
hann málar á rósótt bómullarefni.
Gerhard Richter er sannkallað
kamelljón í myndlistinni. Hann fæst
við ýmar stefnur með góðum ára-
ngri. Hann er mjög flinkur málari og
það sést vel í málverkum sem hann
málar eftir landslagsljósmyndum.
Hann málar einnig eftir myndum úr
blöðum og tímaritum. Kona með
regnhlíf er dæmigerð slík mynd þar
sem málverkið verður eins og óskýr
ljósmynd sem er vart í fókus. Hann
málar einnig abstrakt og minnir það
einna helst á yfirlitsmyndir af borg-
um sem teknar eru úr lofti.
Andy Warhol málaði talsvert í olíu
áður en hann einbeitti sér að stóru
silkiþrykksmyndunum af fræga
fólkinu. Þessi málverk endurspegla
tómleika og kulda neyslusamfélags-
ins sem hann var naskur að koma
auga á. Warhol var uppalinn í Tékk-
landi í stríðinu en fluttist síðar til
Bandaríkjanna. Elstu myndimar
eru frá 1960 og þar má sjá líflega
pensildrætti sem hverfa svo alfarið
úr hans málverki. Myndaröðin „mál-
að eftir númerum" sem er unnin á
árunum 1962-5 gekk út frá þeirri
hugmynd að allir gætu verið lista-
menn og málað sjálfir í reitina á
striganum.
Myndir Ross Bleckner eru við
fyrstu sýn verulega hrífandi og fal-
legar. Risastórar olíumyndir sem
við nánari skoðun einkennast af
innilokunarkennd og stöðugri bar-
áttu Ijóss og myrkurs. Þetta er hægt
að rekja til aðstæðna í lífi lista-
mannsins sem er búsettur í New
York. A 9. áratugnum einkenndist
öll umræða vestanhafs af alnæmi og
það hefur sett sín spor á hann. I
myndinni „2 artists" má sjá tvær fíg-
urur innilokaðar bak við rimla og
áþekkt myndefni í „circle of us“ þar
sem litskrúðugir smáfuglar fljúga
fyrir framan rimla. Eftir því sem líð-
ur á 9. áratuginn verður stfll hans
meira abstrakt og myndin „over-
expressions" frá 1989 einkennist af
organískum formum sem líta næst-
um eins út og frumur í mannslík-
amanum.
Brice Marden einbeitir sér á 8.
áratugnum að þróun myndflatarins.
Hann málar stórar einlitar myndir.
Hann blandar olíulitina með bý-
Gerhard Richter: Frau
mit Schirm, 1964.
flugnavaxi og terpentínu og fær
hann þannig fram einstaka hálf-
matta áferð þar sem birtan virðist
koma innan úr myndinni. Þegar líða
tekur á 9. áratuginn tekur hann til
við að bæta abstrakt formum sem
líkjast mest austurlenskum rittákn-
um inn í myndir sínar og skapar
þannig líf og hreyfingu inn í mynd-
flötinn. Á þessum árum var honum
falið að hanna glugga í dómkirkju í
Sviss sem því miður hefur ekki orðið
að veruleika.
Cy Twombly er á margan hátt
sérvitringur í myndlistinni. Hann
þróar með sér sinn eigin stfl sem
hefur haft áhrif á marga listamenn.
Hann málar abstrakt í byrjun ferils
síns, geometrisk form þar sem olíu-
litimir eru bornir í þykkum lögum á
strigann. Á sýningunni má sjá fyrstu
olíumyndin sem hann málar. Nefnist
hún Ritual og er frá 1949. Á 7. ára-
tugnum dvaldist hann á Ítalíu og
varð fyrir miklum áhrifum af öllu þvi
gamla og sögufræga. Þá breyttist
tjáningarformið og er eins og
óskipulögð og ósjálfráð skrift spretti
fram úr myndfletinum og skapar
enn nýja abstraktsjón.
Alla 20. öldina hafa verið kveðnir
upp dauðadómar yfir málverkinu en
það lifir enn. Verkin á sýningunni
gefa tækifæri á að fylgjast með þró-
un málverksins út frá mismunandi
sjónarhornum allt frá hápunkti
módernismans fram að þeim tíma er
póstmódemisminn kemur fram.
Sýningin stendur til 26. mars
næstkomandi. Heimasíða safnsins
er www.modernamuseet.se og þar
er hægt að fræðast frekar um sýn-
inguna.
Sigmar Polke: Lumpi hinter dem Ofen, 1983.
LISTMUNAUPPBOÐ
Næsta listmunauppboð verður á Hótel Sögu
sunnudagskvöldið 26. mars.
Getum enn bætt við góðum verkum. Fyrir viðskiptavini leitum við
að góðum verkum eftir Þórarin B. Þorláksson,
Jón Stefánsson, Louisu Matthíasdóttur, Þorvald Skúlason, Gunnlaug
Blöndal, Gunnlaug Scheving og Nínu Tryggvadóttur.
Gallerí Fold
Rauðarárstíg 14—16, sími 551 0400.
fold@artgalleryfold.com
www.artgaUeryfold.com
ART GALLERY
í
Hádegisverðarfundur
^►ÍMARK
á Radisson SAS Saga Hótel, Ársölum, 2. hæð,
fimmtudaginn 23. mars
frá kl. 12.00 til 13.30
■ Er símgjaldastríð í uppsiglingu?
Margt hefur gerst í símamálum þjóðarinnar að tmdanfömu og í kjölfar nýrra laga hafa millilanda- símtöl hríðlækkað í verði. Landssíminn, Íslandssími og Halló (Frjáls Fjarskipti) hafa auglýst mikið og hart er barist um símnotendur. Hvert stefnir á þessum markaði og hvað þýðir aukin samkeppni fyrir neytendur.
•Hvert stefna símagjöldin? •Koma notendur til með að hringja frítt? • Á samkeppni í símamálum eftir að verða alþjóðleg?
Ræðumenn • Eyþór Amalds, framkvæmdastjóri Íslandssíma.
• Ólafur Stephensen, forstöðumaður upplýsinga- og kynningarmála Landssímans.
• Páll Þór Jónsson, framkvæmdastjóri Frjálsra fjarskipta.
1 ,,ri Fundarstjóri Auður Björk Guðmundsdóttir, markaðsstjóri Frjálsrar fjölmiðlunar.
1 V’ r Verð 1.850 kr. fyrir þá sem greitt hafa félagsgjöld ÍMARK
fyrir veturinn 1999-2000 en 2.850 kr. fyrir aðra.
Innifalinn er hádegisverður og kaffi.
MARK