Morgunblaðið - 03.05.2000, Blaðsíða 36

Morgunblaðið - 03.05.2000, Blaðsíða 36
36 MIÐVIKUDÁGÚR í. MÁÍ 2000 MORGÚNBLÁÐIÐ _________LISTIR______ Ur menningarskríni Norðurlanda TðNLIST Tjarnarbfó KVENNAKÓRS- TÓNLEIKAR Grænlenskur kór undir stjórn Kirsten B. Madsen, Vox feminae undir gestastjórn Sibyl Urbancic og Kokkolan Naislaulajat frá Finnlandi, undir sljóm Raakel Solvin fluttu alþjóðlega efnisskrá, söngverk frá 16. öld til vorra daga. Laugardaginn 29. apríl. EITT af því sem einkennir Nor- ræna kvennakóramótið, sem nú stendur yfír, er þátttaka finnskra kvenna, því fimm finnskir kvenna- kórar koma fram á sjö tónleikum og á þeim tónleikum, sem undirritaður hefur sótt, hafa finnsku kórarnir og Glier-kórinn frá Úkraínu komið fram í þjóðbúningum. Tónleikarnir sl. laugardag, sem haldnir voru í Tjarnarbíói, hófust með söng Norræna kvennakórsins frá Grænlandi en í honum eru grænlenskar, danskar, færeyskar, norskar og sænskar konur, sem all- ar búa í Nuuk. Þetta er í sannleika sagt norrænn kór, er uppfærði sig á alþjóðlegan máta. Það hefði ef til vill gefið kórnum sérstakan yfirsvip ef konurnar hefðu klæðst þjóðbún- ingum þjóða sinna. Tónleikarnir hófust á samsöng og víxlsöng Nor- ræna kvennakórsins og Vox fem- inae, undir stjórn Sibyl Urbaneic, og voru fimm fyrstu viðfangsefnin evrópsk tónverk frá 16. öld, gullöld kórtónlistarinnai', eftir Caspar Ot- hmayr, Domenici Maria Melli, Heinrich Isaae og Leonhard Lechn- er. Það var töluverður þokki yfir söngnum, þótt stundum mætti greina að samæft hafði verið stutt- an tíma fyrir þessa tónleika. Vox feminae söng skemmtilegan tónaleik eftir Báru Grímsdóttur við þulu eftir Theodóru Thoroddsen, orðaleik er kemur víða við í þjóð- legu og fornu tungutaki okkar ís- lendinga. Þennan skemmtilega tón- orðaleik hefði mátt flytja með meiri galsa en gert var og í næsta lagi, Konur, eftir Þorkel Sigurbjörnsson við texta eftir Jón úr Vör, var ekki nægilega vel æft og lá við að lagið gliðnaði í sundur. Snjómynstur eftir Murray Schafer er sniðugur tóna- leikur, þar sem reynt er að líkja eft- ir svifi snjóflyksanna og var að mörgu leyti þokkalega sunginn, undir öi’uggri stjórn Sibyl Ur- bancic. Næstu viðfangsefnin voru róman- tísk lög, tvö eftir Schumann og tvö eftir Brahms. Lögin eftir Schumann voru sungin af báðum kórunum en þjóðlagaútsetningarnar, Ich fahr dahin og Feinsliebchen eftir Brahms, sungu grænlensku kon- urnar af töluverðum þokka og fiuttu einnig fimm grænlensk þjóðlög undir stjórn Kirsten B. Madsen, m.a. annars eitt útsett af Aðalheiði Þorsteinsdóttur. Undirritaður saknaði þess, að lögin voru ekki uppfærð á grænlenskan máta, held- ur í evrópsk-stöðluðum útsetning- um, fallega gerðum, en fjarri græn- lenskri menningu, þótt flutt væru af einlægni og oft mjög fallega. Síðustu viðfangsefni kóranna voru íslensk þjóðlög, þrjú í radd- setningu eftir Victor Urbancic, sem fyrir sinn tíma eru ótrúlega nútíma- leg að gerð og nokkuð erfið í flutn- ingi. Á köflum náðu kórarnir ekki að lyfta lögunum til þeirrar stærðar, sem hæfir verkunum, bæði er varð- ar stóran hljóm og öryggi í tóntaki. Samsöng grænlenska og íslenska kórsins lauk svo með Vísum Vatns- enda-Rósu, sem voru vel sungnar með þéttum og fallegum hljómi. Þriðji kórinn, Kokkolan Nais- laulajat frá Finnlandi, undir stjórn Raakel Solvin, flutti aðallega finnsk alþýðulög, sum með skemmtilegum leikrænum tiltektum. Það er eins með þennan kór og hina finnsku kórana, að uppfærslan var á köflum eins og fólk skemmti sér til sveita og auðvitað voru allar kon- urnar í marglitum þjóðbúningum. I heild voru þetta skemmtilegir tónleikar, er birtu hlustendum margt fagurt menið úr menningar- skríni Norðurlandanna, marglitt að gerð og fagurlega ofið úr menningu, er kennir okkur, að söngurinn er al- þjóðlegur og sammannlegur. Jón Ásgeirsson Reuters Síðasta kvöldmáltíðin á ströndinni SÍÐASTA kvöldmáltíðin hefur orð- ið mörgum listamanninum að yrkis- efni, meðal annars Michel Meckert, sem sérhæfir sig í sandskúlptúrum. Verkið vann hann á Pocitos- ströndinni í Montevideo í Urúgvæ á dögunum. Meckert hefur haft við- urværi sitt af gerð listaverka af þessu tagi í 23 ár og í fyrra vann hann til fyrstu verðlauna í keppni á Kanaríeyjum fyrir verk sem var fimm metrar á hæð. Norræn mynd- listarsýning opnuð í London London. Morgunblaðið. FYRIR skömmu var opnuð norræna Carnegie-listasýningin í Barb- ican-listamiðstöðinni í London. Þetta er í fyrsta sinn sem sýningin er opnuð utan Norðurlandanna, en í annað sinn sem Camegie-listaverð- launin eru veitt. Sýningin hefur þegar ferðast um höfuðborgir Norðurlandanna, en hún stendur til 21. maí í London. 27 norrænir listamenn eiga 56 verk á sýningunni og þar á meðal eru Is- lendingarnir Georg Guðni, Guðrún Einarsdóttir og Helgi Þorgils Frið- jónsson. Sýninguna opnaði Vigdís Finn- bogadóttir, fyrrverandi forseti ís- lands, og notaði hún tækifærið og hélt stutta kennslustund í norrænni landafræði fyrir viðstadda með því að benda þeim á, að gefnu tilefni að hennar sögn, að „Skandinavía“ væri ekki landfræðilega heitið á löndun- um fimm í norðri, heldur væri það „Norðurlöndin". Lars Bertmar, sem á sæti í dóm- nefndinni, sagði í ræðu sinni að Carnegie-mynlistarverðlaunin hefðu mikið að gera með að yfirstíga landa- mörk. „Verðlaunin afmá mörk þjóða, ald- urs, kyns og uppruna fólks,“ sagði hann, „og um leið er hugtakið „Nor- rænt“ einnig leið til að afmá mörk og sameina þjóðir.“ Lars Nittve, for- maður dómnefndar og forstöðumað- ur hins nýja Tate-nútímalistasafns sem opnað verður í London á næst- unni, sagði af sama tilefni að hann hefði nokkuð oft verið spurður að því hvers vegna verið sé að verðlauna málverk nú, sérstaklega þegar nor- ræn myndlist virðist snúast um svo margt annað en einmitt málverk um þessar mundir? „Mín skoðun á því,“ sagði hann, „sem stundum má kalla afbyggingu á máli heimspekinnar, er að norræn myndlist á svo djúpar rætur í málverkum, bæði landslags- málverkum og öðru. Mér fyndist eig- inlega réttara að spyrja hvers vegna málverkum hafi verið ýtt til hliðar í norrænni myndlist um þessar mund- ir?“ Á annað hundrað gestir voru viðstaddir opnunina, jafnt Bretai' sem Norðurlandabúar. Stórsigur stórsveitar TOJVLIST Kaffileikhúsið STÓRSVEITAR- TÓNLEIKAR Stórsveit Reykjavíkur, Sigurður Flosason og Daniel Nolgard. Birkir Freyr Matthíasson, Andrés Björns- son, John Gear, Eiríkur Orri Ólafs- son og Örn Hafsteinsson trompetar; Oddur Björnsson, Björn R. Einars- son, Samúel Samúelsson og David Bobroff básúnur, Ólafur Jónsson, Stefán S. Stefánsson, Sigurður Flosason, Jóel Pálsson og Kristján Svavarsson saxófónar, klarinettur og flautur, Ástvaldur Traustason pfanó, Edvard Lárusson gítar, Gunnar Hrafnsson bassa og Pétur Grétarsson trommur. Stjórnandi: Daniel Nolgard. Tónlist eftir Sigurð Flosason í útsetningum stjórnandans. Miðvikudagskvöldið 19.4.2000. SAGA Stórsveitar Reykjavíkur er saga mikillar baráttu. Ailt frá því Sæbjöm Jónsson stofnaði sveitina fyrir rúmum áratug hefur orðið að berjast fyrir hverri æfingu, hverri útstningu, hverjum styrk. Viss straumhvörf urðu í fyrra er Reykja- víkurborg fékk sveitinni fasta fjár- hæð til ráðstöfunar gegnt því að hún léki í Ráðhúsinu nokkra tónleika á ári - en betur má ef duga skal. Hvar eru öll einkafyrirtækin sem velta sér í hagnaði ár frá ári? Þau munaði ekki um að styrkja stórsveitina og svo léki hún á svosem einni fyrirtækja- hátíð á ári? En þrátt fyrir fjárleysi og kaup- leysi hafa félagar stórsveitarinnar ekki látið deigan síga og frá því að vera áhugamannasveit í upphafí er hún orðin atvinnumannasveit að öllu öðru leyti en því, að hljóðfæraleikar- arnir fá bæði sjaldan og lítið greitt fyrir vinnu sína - þar logar enn á hugsjónarkyndlinum. En þannig hefur íslensk listasaga verið. Úr þannig jarðvegi spruttu atvinnuleik- hús okkar og sinfónía. Á tónleikunum í Kaffileikhúsinu miðvikudgaskvöldið fyrir páska urðu kaflaskil í sögu hljómsveitarinnar. Oftast hefur Sæbjörn Jónsson stjórnað sveitinni, stundum Stefán S. Stefánsson, og hér hafa svo komið flinkir menn frá útlandinu, gert stuttan stans og stjórnað hljómsveit- inni: Frank Foster, Ole Kock Han- sen, Greg Hopkins, Pétur Östlund og Daniel Nolgard. Þegar Daniel stjómaði verkum eftir Sigurð Flosason og Thad Jones á tónleikum á Hótel Sögu á Jazzhátíð Reykjavíkur 1998 vora það fínir tón- leikar, en blikna í samanburði við þá sem Daniel stjórnaði í Kaffileikhús- inu þar sem hann bætti sex útsetn- ingum á lögum Sigurðar við þær fimm sem fluttar voru á Sögu. Hljómsveitinni hefui' farið mikið fram á þeim tveim áram sem liðin era og Daniel hafði tíma, þekkingu og hæfileika til að æfa sveitina og ná því besta útúr henni sem hægt er. Ekki spillti svo staðurinn fyrir. í staðinn fyrir að hverfa í þokumóðu Ráðhússins og Hótel Sögu, þar sem stórsveitin hefur noftast spilað, lifði hver tónn sínu lífi í Kaffileikhúsinu. Öll lögin er leikin vora þetta kvöld eru af skífum Sigurðar Gengið á lag- ið (1993) og Gengið á hljóðið (1996) utan eitt: Þungir þankar, af skífu Jazzkvartetts Reykjavíkur á Ronnie Scott í London 1994. Þau lög er stór- sveitin lék einnig 1998 eru Heimboð í Havanna, Lausir endar, Blendnar tilfinningar, Illar tungur og In mem- oriam. Nýju útsetningarnar era Gamlar syndir, Hjartarætur, Flug 622, Heima er best, Allt er svalt og Þungir þankar. Tónsmíðar Sigurðar hafa hljómað all misjafnlega í eyram gegnum árin. Fremst þeirra allra er ballaðan und- urfagra er hann samdi í minningu Sveins Ólafssonar saxófónleikara og djassframherja: In memoriam. Hún var aukalag á þessum tónleikum og Sigurður í aðalhlutverki og blés að sjálfsögðu af þeirri snilld sem hæfir þeim manni sem fremstur fer ís- lenskra í ballöðuleik um þessar mundir. Eftir heldur dauflegan byrjun á Allt er svalt lifnaði heldur betur í kolunum þegar Kristinn Svavarsson blés barrýtonsaxófón sóló sinn, en af því ætti hann að gera meira og allt var komið á suðupunktinn í öðram ópusnum: Heimboði í Havanna. Þetta er í fyrsta skipti sem ég fæ þá tilfinningu á tónleikum hjá Stórsveit Reykjavíkur að brassið negli mig í stólinn. Það er góð tilfinning á stór; sveitartónleikum og segir margt. í kjölfarið sigldu Lausir endar þar sem Ástvaldur Traustason svíngaði fínt með hrynsveitinni, en Hjartar- æturnar vora kannski of settlegar með klarinettum sínum og flautum en í síðasta ópusnum fyrir hlé, Flugi 662, var keyrt á fullu í anda gömlu svíngsveitanna og Jóel og Sigurður fóra hamförum í sólóum sínum. Þeir hefðu sómt sér vel í Hampton band- inu þegar þurfti að glæða lýðinn lífi. Eftir hlé lék sveitin Heima er best og í kjölfarið fylgdi All er svalt, en samban var dálítið dauf einsog oft á norðlægum slóðum - þó rættist úr þessu eftir sólóana og í Blendnum tilfinningum ríkti afslappað svíng og fór sveitin á kostum og Edvard Lár- usson lék glansandi fínan djasssóló. Bandið grúfaði vel í Illar tungur og í lokalaginu, Þungum þönkum, blús- uðum svíngópus, var Ellington mættur til leiks í útsetningu Daniels. Eiríkur Orri, Björn R. og Stefán S. blésu tríó a la Cootie, Tricky Sam og Carney og Samúel brá vava dempara á básúnuna í sóló sínum. Einsog venjulega þurfti Daniel aðeins að gefa fáeinar bendingar á réttum stöðum og allt small saman í kröft- ugri sveiflu - ki-öftugri en heyrst hefur áður hjá íslenskri stórsveit. Hér hafa ekki verið nefndir sólóar Ólafs Jónssonar, Birkis Freys, Gunnars Hrafnssonar og Péturs Grétarssonar. Þeir stóðu fyrir sínu - en mest um vert var frábært samspil sveitarinnar, höfundar og Daniels Nolgards. Þessir tónleikar era af- rakstur tveggja ára samvinnu Dan- iels og Sigurðar og stendur til að leika þessar útsetningar víða með ýmsum stórsveitum. Vonandi verða þær gefnar út á geisladiski og ekki væri ónýtt að Stórsveit Reykjavíkur léki þar. Stórhuga athafnaskáldum ætti ekki að muna um að kosta sveit- ina í æfingarbúðir vefjist boltinn ekki íyrir þeim um of. Vernharður Linnet
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.