Morgunblaðið - 03.05.2000, Blaðsíða 61

MORGUNBLAÐIÐ
______________________________MIÐVIKUDAGUR 3. MAÍ 2000 él
UMRÆÐAN
Aðbúnaðarmál hjá Isal
VEGNA fyrirspurnar fyrrver-
andi öryggisfulltrúa ísal um hvort
fólk trúi því að sjórnun Isal megi
Iíkja við „terrorisma" er hér fram-
hald af svari mínu frá því í Mbl. í
gær.
Af þeim 18 árum sem ég vann
hjá ísal var ég í hartnær 10 ár
trúnaðar-og öryggistrúnaðarmaður
starfsmanna í skautsmiðju. Eg
kynntist því hvernig mannlegi
þátturinn varð smátt og smátt lítils
sem einskis metinn af stjórnendum
í garð starfsmanna.
Þeir sem skrifa um lífsreynslu
sína hjá þessu fyrirtæki eru sakað-
ir um óhróður eða róg eins og fyrr-
verandi öryggisfulltrúi Isal vill
halda fram þegar skrifað er um
„gamla fyrirtækið hans“. í báðum
tilvikum þýðir þá að um lygi og
baktal sé að ræða. Þá er spurning-
in: Hvurs er hvað?
Lífsreynslusögur eru oft lygi-
legri en skáldsögur. Sl. ár hefur
mikill fjöldi starfsmanna hætt hjá
fyrirtækinu. Nokkrir þeirra ásamt
núverandi starfsmönnum, for-
mönnum og starfsmönnum verka-
lýðsfélaga hafa tjáð sig skilmerki-
lega um hin ýmsu mál í Mbl. og á
Netinu upp á síðkastið eins og t.d.
uppsagnir, stóriðjuskólann, slys
o.fl. Áralöng þögn hefur verið um
hina hliðina á ísal. Ég, eins og svo
margir trúnaðarmenn Isal, þekki
hana.
Skýrsla Hlífar
Á síðasta ári sendu trúnaðar-
menn Hlífar og Verkalýðsfélagið
Hlíf frá sér svarta skýrslu varð-
andi öryggis- og aðbúnaðarmál hjá
ísal. í framhaldi af því voru trún-
aðarmenn Hlífar kallaðir til, hver á
fætur öðrum, til að
„ræða“ skýrsluna við
stjórnendur, ekki til
að ræða hana málefna-
lega heldur til að gera
lítið úr tilvist hennar.
Forstjóri, aðstoðar-
forstjóri og deildar-
stjóri rafgreiningar
sátu þessa „fundi“ en
þó aðallega aðstoðar-
forstjóri og deildar-
stjóri rafgreiningar.
Það er skrýtið að
öryggisfulltrúinn fyrr-
verandi skyldi nota
orðið „terrorismi" í
grein sinni því ég not-
aði einmit orðið að
„terroræsa trúnaðarmenn“ við að-
stoðarforstjóra þegar ég var kall-
aður til hans vegna skýrslunnar.
Allir trúnaðarmenn Hlífar höfðu
sömu sögu að segja. Isal reyndi að
gera lítið úr Hlíf út á við og for-
stjórinn kallaði óskir starfsmanna
um bætta vinnuaðstöðu gamlar
lummur í fjölmiðlum! Hvað skyldu
réttmætar óskir um bættan aðbún-
að og önnur ágreiningsmál þurfa
að verða gömul til þess að verða
„gamlar lummur"? Væri ekki nær
að leysa öll óleystu málin en að
gera lítið úr þeim? Málefnaleg um-
ræða um þessa skýrslu hefur ekki
átt sér stað ennþá.
Kallað var á trúnaðarmenn fyrir-
varalaust, einn í einu, án þess að
þeir hefðu möguleika á að hafa að-
altrúnaðarmann eða verkalýðsfé-
lagið viðstatt skv. samnings- og
lagalegum rétti þeirra.
Tveir eða þrír stjórnendur mess-
uðu yfir þeim um villuveginn sem
þeir voru á. Síðan unnu sömu
stjórnendur í því að
túlka „fundina" hing-
að og þangað eftir eig-
in höfði.
Þegar fulltrúi
Vinnueftirlits ríkisins
fór í skoðunarferð til
að kanna umkvörtun-
arefni skýrslunnar,
t.d. um skautsmiðju,
„gleymdist“ að hafa
fulltrúa starfsmanna
viðstadda, þrátt fyrir
lög þar um, enda lík-
legt að niðurstaðan
hefði jafnvel miðast
við að fulltrúar starfs-
manna hefðu bent á
ýmislegt sem ísal
gleymdi að sýna Vinnueftirlitinu.
Aðbúnaðarmál
í skýrslunni er m.a. eftirfarandi
talið upp:
Kerskáli. Kvartað yfir miklum
hita, mengun og lélegum loftskipt-
um, slysahættu, heilsuspillandi að-
stæðum og miklu vinnuálagi.
Skautsmiðja. Kvartað yfir mikl-
um kulda vegna lélegs hitakerfis,
kolasalla og biki út um öll gólf og
hávaða ásamt lélegum þrifum á
færibandagöngum/tívolíi vegna
manneklu.
Steypuskáli. Stanslaus þrýsting-
ur á starfsfólk til að auka afköst
þrátt fyrir hættu við að vinna með
800° heitan málm og bent á háa
slysatíðni í steypuskálum.
Að gefnu tilefni er gagnrýnt að
Isal skuli sjá sjálft um mælingar á
mengun og hita. Það sé úrelt og
ótrúverðugt. Það er svona svipað
og ég væri prófdómari yfir sjálfum
mér í bflprófi.
Oryggismál
✓
Aralöng þögn hefur
verið, segir Jóhannes
Gunnarsson, um hina
hliðina á Isal.
í skýrslunni er starfsemi trúnað-
arlæknis hjá ísal gagnrýnd þar
sem hún samræmist ekki lögum
(19. gr. laga nr. 57/1978). Ágrein-
ingur um mat á námskeiðstímum
(þ.e. hvort klukkustund sé 50 eða
60 mínútur) er einnig tíundaður í
skýrslunni. Eitthvað sem gæti
hækkað laun einhverra starfs-
manna um kannski 1-2% á ein-
hverjum tíma. Stjórnendur Isal
hafa lagt í það hundraða klukku-
stunda vinnu að rífast um það í
tíma og ótíma.
Ófrægingarherferð
I framhaldi af þessari skýrslu
hóf aðstoðarforstjóri ísal þvílíka
ófrægingarherferð gegn formanni
Verkamannafélagsins Hlífar,
verkamönnum Hlífar og trúnaðar-
mönnum að það hálfa væri nóg.
Framkoma hans og annarra stjórn-
enda hefur verið með því móti að
ekki mun um heilt gróa. Aðstoðar-
forstjóri og framkvæmdastjórn
ættu að skoða sinn gang og biðja
formann Verkalýðsfélagsins Hlífar
og trúnaðarmenn afsökunar.
Slys
Það virðist vera orðið að fastri
reglu, ef starfsmenn Isal slasast,
að kenna starfsmönnunum um.
Jóhannes
Gunnarsson
Nýjasta dæmið er af manni sem
slasaðist lífshættulega í slysi í
skautsmiðju. Einhver mér óskiljan-
leg sjónarmið hafa orðið til þess að
menn sem verða veikir eða slasasíjj
hafa þurft að sækja rétt sinn alla
leið til Hæstaréttar.
Nokkrum mánuðum eftir um-
rætt slys bauð Isal starfsmannin-
um að fara í „létt starf“ í staðinn
fyrir að vera veikur heima. Maður-
inn þáði það. Hann var í veikinda-
fríi sem iðnaðarmaður en þar sem
hann þáði starf sem hliðvörður var
hann lækkaður um launaflokk nið-
ur á verkamannalaun! Þetta var
spurning um nokkra þúsundkalla á
mánuði. Verkalýðsfélögin þurftu að
standa í stórmáli út af þessu þar
sem Isal „stóð á sínu“. Þessi maður<—
á aldrei eftir að jafna sig að fullu.
Fyrr í mánuðinum voru honum
dæmdar bætur vegna slyssins. ísal
ætlar líklega að fara með málið í
Hæstarétt til að reyna að ná af
honum bótunum. Upplýsingafull-
trúi ísal sagði: „Við teljum að við-
komandi hefði átt að gæta betur að
sér þegar slysið átti sér stað.“
Ég fullyrði að ísal sé einn hættu-
legasti vinnustaður á íslandi og
þurfa starfsmenn oft að vinna við
aðstæður sem ekki eru í samræmi
við lög og reglugerðir.
Góðir ósérhlífnir starfsmenn
hafa haldið verksmiðjunni gang-
andi í áraraðir og munu gera um
ókomna tíð eða þangað til einn góð- „
an veðurdag að verksmiðjan skilar
ekki nægum gróða.
Ég trúi því ekki, þangað til, að
skitnar slysabætur og þokkaleg
framkoma stjórnenda í garð starfs-
manna setji þennan auðhring á
hausinn.
Höfundur er fyrrverandi
trúnaðar-og öiyggistrúnaðarmaður
í skautsmiðju Isal.
...af gæðafifsurn á ótrúlegu verði.
Gólfflfsar, veggflfsar, bflskúrsflfsar,
eldhúsflfsar, fyrirtækjaflfsar.
Aðeins um fyrsta flokks vörur er að ræða.
Tilboð á öllum fylgiefnum.
Tilboðið stendur meóan
birgðir endast.
GOLFEFNABUÐIN
traust undirstaða fjölskyldunnar
REYKJAVÍK I AKUREYRI
Borgartún 33 I Laufásgata 9