Morgunblaðið - 03.05.2000, Blaðsíða 62

62 MIÐVIKUDAGUR 3. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Tökum
’ afstöðu
„ÍSLAND er óað-
skiljanlegur hluti al-
þjóðasamfélagsins og á
að taka þátt í athöfnum
þess á jafnréttisgrund-
velli. Islendingar eru
Evrópuþjóð og eiga
heima í samfélagi lýð-
ræðisþjóða Evrópu.
Þannig ber stjómvöld-
um að sækja um fulla
"^aðild að Evrópusam-
bandinu, stærsta og
öflugasta lýðræðis-
bandalagi heims.“ Svo
hljóðar
ályktun sem Félag
frjálslyndra jafnaðar-
manna hefur sam-
þykkt og sent til meðferðar á lands-
fundi Samfylkingarinnar, sem
haldinn verður nú síðar í vikunni.
Löngu tímabær skýrslautanríkis-
ráðherra um stöðu Islands í
Evrópusamstarfi, þar sem farið er
yfir kosti og galla aðildar á greini-
legan og hlutlausan hátt, markar í
raun endalok þeirra vangaveltna
sem hafa verið uppi um málið. Fram
v>'.ið þessu hefur ómálefnalegur mál-
flutningur og vanþekking í bland við
vísvitandi rangfærslur tröllriðið um-
ræðunni um stöðu íslands í Evrópu.
Skýrslan er þannig tæki til að blása
burt þeim reyk sem lýðskrumarar
hafa notað við að hylja málið. Ekki
er lengur unnt að fela sig bak við
upplýsingaskort. Kominn er tími til
að láta af málþófinu og taka afstöðu.
Fiskirí er ekki fyrirstaða
Deilur um aðild íslands að ESB
hafa fram að þessu að mestu snúist
*tím fiskirí. Andstæðingar aðildar
hafa haldið því fram að Island gæti
aldrei sætt sig við fiskveiðistefnu
sambandsins. Þeir hafa sagt að með
aðild myndum við missa yfiiTáð yfir
auðlindinni. Þeir hafa heldur ekki
verið tiúaðir á samningaleiðina í
þeim efnum. Talsmenn aðildar hafa
hins vegar haldið fram hinu gagn-
stæða og umræðan hefur gengið í
endalausa hringi. Skýrsla utanríkis-
ráðherra heggur á þann hnút sem
málið var komið í. Stóru tíðindin eru
þau að það er nánast ekkert í sjávar-
útvegsstefnu ESB sem íslendingar
geta ekki sætt sig við. Skoðum málið
nánar: Skýrslan varp-
ar ljósi á þá staðreynd
að þrátt fyrir að við
ESB-aðild yrði hið
formlega ákvarðana-
vald um heildarkvóta
hjá ráðherraráðinu
mun Island fá úthlutað
kvótanum í fiskveiði-
lögsögu Islands. Og
þar sem leyfilegur
heildarkvóti sem ESB
ákveður er jafnan
hærri en Island leyfir
kemur það í hlut ís-
lenskra stjórnvalda að
ákveða endanlega þar
um. Skýrslan staðfest-
ir ennfremur að ís-
lendingar geta eftir sem áður beitt
eigin aðferðum við stjórn fiskveið-
anna.
Skuldsetning vs. fjárfesting
Samkvæmt íslenskum lögum
mega erlendir aðilar ekki fjárfesta í
ESB
Fram að þessu, segir
Eiríkur Bergmann Ein-
arsson, hefur ómálefna-
legur málflutningur og
vanþekking í bland við
vísvitandi rangfærslur
tröllriðið umræðunni
---------------7------------
um stöðu Islands í
Evrópu.
íslenskum sjávarútvegsfyrirtækj-
um. I skýrslunni er réttilega bent á
að það samræmist ekki stefnu ESB.
Þannig er ályktað að við inngöngu í
sambandið yrðum við líklega að láta
af þeirri kröfu. Það má svo sem vera
að slík undanþága yrði torsótt, en þó
má benda á að öll aðildarríkin hafa í
samningaviðræðum fengið undan-
þágur fyrir grundvallarhagsmuna-
mál sín. Danir hafa ennfremur feng-
ið varanlega undanþágu sem er af
svipuðu meiði. Þar mega ekki aðrir
Eiríkur Bergmann
Einarsson
Vínveitingastaður
Til sölu einn þekktasti vínveitinga- og skemmtistaður borgarinnar.
Er á einum besta stað í Reykjavík þar sem umferðin er mest. Ein-
göngu vínveitingar, ekki matsala. Mikil velta sem hægt er að stór-
auka. Selst á mjög sanngjörnu verði af sérstökum ástæðum.
Hafið samband strax.
Mikið af stórum fyrirtækjum á skrá.
Upplýsingar aðeins á skrifstofunni.
SUÐURVE R I
SlMAR 581 2040 OG 581 4755, REYNIR ÞORGRÍMSSON.
Verktakafyrirtæki
Til sölu er sjálfstæður bíll með 30 feta trailer með tonnmetra krana.
Sjálfstæð dæla 1000 bör með 130 I pr. 350 hestöfl Man diesel. Fullt
af aukahlutum fylgja, byssur, stútar og slöngur. Krafturinn er svo
mikill að hann brýtur steinsteypu. Mannkarfa fylgir einnig með.
Næg verkefni og fastir stórir viöskiptavinir. Sami eigandi 110 ár.
Mikið af stórum fyrirtækjum á skrá.
Upplýsingar aðeins á skrifstofunni.
F.YRIRTÆKIASALAN
SUÐURVE R I
SlMAR 581 2040 OG 581 4755, REYNIR ÞORGRIMSSON.
en danskir ríkisborgarar festa fé í
tilteknum sumarbústaðarlöndum.
Einnig er kveðið á um það í
fiskveiðistefnu ESB að útgerðar-
menn skuli hafa raunveruleg og
efnahagsleg tengsl við það land sem
þeir gera út frá, og hefur það tíðum
verið notað til að hindra erlent eign-
arhald. Ennfremur segir að aðildar-
ríkin geti gert ráðstafanir til vernd-
ar og stjórnunar á auðlindum á
miðum sem þau hafa yfirráðarétt yf-
ir. Reyndar að því tilskildu að þær
taki eingöngu til staðbundinna
stofna sem einungis fiskimenn frá
hlutaðeigandi aðildarríki hafa hag
af. Ekki fæst betur séð en þetta eigi
einmitt við um Island.
Á hinn bóginn má einnig halda því
fram að bann við erlendum fjárfest-
ingum sé kannski ekki skynsamleg-
asta tilhögun sem völ er á. Það hlýt-
ur að teljast vafasöm hagfræði að
heimila skuldsetningu sjávarútvegs-
fyrirtækja með erlendu lánsfé en
meina þessum sömu fyrirtækjum að
njóta erlendrar fjárfestingar.
Bestu lífskjör í heimi
Með auknu frjálsræði í viðskipt-
um hefur Evrópusambandið á
nokkrum áratugum orðið að stærsta
efnahagssvæði heims og lífskjör
íbúa þess eru með því allra besta
sem þekkist í heiminum. Þetta hefur
leitt af sér gríðarlega aðsókn
Evrópuríkja að klúbbnum og inn-
ganga í ESB hefur reynst öllum að-
ildarríkjunum mikið heillaspor.
Ekkert þeirra vill út úr sambandinu
og 14 ríki bíða nú inngöngu. Með
EES-samningnum fengu íslensk
fyrirtæki að hluta til frjálsan að-
gang að svæðinu, en þó með veru-
legum undantekningum, sem enn
hindra viðskipti milli Islands og
ESB. I raun dæmir EES-samning-
urinn Island til að leika í annarri
deild í Evrópusamstarfi. Það verður
ekki fyrr en íslensk fyrirtæki fá að
leika í fyrstu deild sem ávinningur
Evrópusamvinnunnar skilar sér að
fullu inn í íslenskt efnahagslíf.
Átta-fimm
Samkvæmt skýrsju utanríkisráð-
herra myndi aðild íslands að ESB
kosta 7-8 milljarða. Þar er þó gert
ráð fyrir að 5 milljarðar komi til
baka í formi landbúnaðarstyrkja.
Annar fjárhagslegur ávinningur er
ekki inni í þeim tölum. Til að mynda
hefur þátttaka Islands í rannsókna,-
mennta- og menningaráætlunum
ESB þegar skilað miklum fjármun-
um inn í íslenskt efnahagslíf. Fleira
má tína til: Þrátt fyrir EES-samn-
inginn eru enn allt að 20 prósent
tollar á fullunnum íslenskum sjáv-
arafurðum inni í ESB. Þetta hefur
leitt af sér að íslenskir aðilar hafa
frekar einbeitt sér að frumvinnslu í
stað fullvinnslu, auk þess sem dæmi
eru um að hérlendir fullvinnsluað-
ilar séu nú að færa starfsemi sína
frá íslandi og til ESB-ríkja sökum
þessa. Ennfremur eru hagspekingar
sammála um að þátttaka í peninga-
málastefnu ESB myndi samstundis
leiða af sér 2 prósenta vaxtalækkun.
Hingað til hefur menn munað um
minna. Enn er ónefndur sá mikli
ávinningur fyrir íslenska neytendur
að þeir sæju fram á stórlækkað mat-
vælaverð.
Að lokum ber þess að geta að að-
ild að ESB snýst ekki eingöngu um
efnahagsmál, heldur er samstarfið
ekki síður mikilvægt á sviði menn-
ingar-, mennta- og félagsmála.
Höfundur er formaður Félags
frjálslyndrajafnaðarmanna.
Bokhaldskerfi
C7I KEBFISÞROUN HF.
http://www.kerfisthroun.is/
V erkefni
stéttarfélaga
á nýrri öld
LEIÐARAHOFUNDAR Morg-
unblaðsins hafa gott lag á því að
koma manni á óvart þegar þeir
fjalla um verkalýðsmál, þar virðist
fákunnátta um verkalýðshreyfing-
una og jafnvel ósk-
hyggja oft ráða ferð-
inni. I leiðara í blaðinu
í dag (30.4.00) kemur
þetta berlega fram.
Leiðarahöfundur telur
hlutverki verkalýðs-
hreyfingarinnar hér á
landi nánast lokið. Nú
eigi hún að hjálpa sín-
um litlu bræðrum í
vanþróuðu löndunum.
Það er rétt að sam-
tök launamanna eru
mjög sterk í norðan-
verðri Evrópu og þau
hafa umfram annað
mótað hið norræna
þjóðfélagsform. Á al-
þjóðlegum ráðstefnum
koma fulltrúar þeirra þjóðríkja,
sem búa við lökustu lífskjörin, oft
að máli við okkur Norðurlandafull-
trúana og hvetja okkur til enn
frekari dáða. Lífskjör okkar dragi
þá upp. Það sé ekki raunsætt mat
Stéttarfélög
Því fer fjarri að verkefn-
um verkalýðshreyfíng-
arinnar sé lokið,
segir Guðmundur
Gunnarsson. Verkalýðs-
hreyfíngin stendur
á vegamótum.
að auka megi samkeppnishæfni
okkar landa með því fá okkur til
þess að sleppa áunnum réttindum.
Það verði einungis til þess að þeir
glati því litla sem þeim hafi tekist
að ávinna sér.
Samtök launamanna í Norður-
Evrópu hafa áratugum saman var-
ið verulegum fjárhæðum í margs-
konar aðstoð við stéttarfélög í van-
þróuðum löndum. Margskonar
námskeið um virka verkalýðs-
hreyfingu og iðnskólar eru víða
reknir fyrir fjármagn sem kemur
frá norrænu verkalýðshreyfing-
unni. Við höfum einnig ítrekað
beitt okkur gegn fjölþjóðafyrir-
tækjunum þegar þau hafa nýtt sér
ódýrt vinnuafl vanþróuðu þjóðanna
við ómanneskjulegar aðstæður.
Hér má t.d. minna á nýlegt dæmi
um IKEA.
Á Islandi búum við í öruggara
samfélagi en flestir aðrir. Börn
okkar eiga kost á friðsælu um-
hverfi og skólagöngu. Þetta um-
hverfi hefur verið mótað af verka-
lýðshreyfingunni oft í harkalegri
baráttu við atvinnurekendur og
stjórnmálamenn nær alla síðustu
öld.
Baráttunni er ekki lokið, við er-
um á hraðferð inn í þjóðfélag
harðnandi markaðshyggju. Um-
ræðunni stjórna fjölmiðlar í eigu
fjármagnseigenda. Auglýsingar og
kostun ræður nú ríkjum. Fákeppni
í matvöruverzlun veldur því að hér
á landi eru mestu okurbúllur í víðri
veröld. Þær eru stærstu auglýs-
endur og kostunaraðilar þátta í
fjölmiðlum og jafnvel frétta-
tengdra þátta í ríkisútvarpinu, auk
þess að vera helstu styrkjendur
stjórnmálaflokkanna. Umræða um
þetta er í lágmarki í fjölmiðlum,
frekar er fjallað um
„rangfærslur" neyt-
endakannana. Stjórn-
völd búa okkur mesta
vaxtaokur í heimi.
Miklar kjarabætur
væru í að þvinga þau
og fjármagnseigendur
til þess að sleppa því
kverkataki sem þeir
hafa á heimilum
landsmanna.
Stjórnmálamenn
komast athugasemda-
laust upp með að
kenna verkalýðs-
hreyfingunni um að
bætur almannatrygg-
ingakerfisins hækki
ekki, þrátt fyrir að
Alþingi ákveði þessar bætur.
Verkalýðshreyfingin mótmælti því
að stjórnvöld hækkuðu bætur ekki
jafnmikið og almennar launahækk-
anir. En fjölmiðlar taka ekki á
þessu og fyrirtækin og stjórnvöld
standa til hlés á meðan ákveðnum
verkalýðsforingjum er endurtekið
att í að níða niður önnur verkalýðs-
félög. Sumir fjölmiðlar stilla mál-
um þannig upp að helstu viðsemj-
endur þessara stéttarfélaga virðast
ekki vera fyi'irtækin heldur önnur
stéttarfélög og formenn þeirra.
Það getur verið erfitt að vera
ábyrgur og hafna kollsteypulauna-
hækkunum, sem geta haft öfug
áhrif og leitt til lélegs atvinnu-
ástands og minnkandi kaupmáttar.
En það er auðvelt að lofa óraun-
sæjum kjarabótum og kenna svo
öðrum um að ekki sé hægt að
standa við þau. Verkalýðshreyfing-
in og samtök atvinnurekenda höfn-
uðu 1990 kollsteypuaðferðinni og
efnahagsstjórn stjórnmálamann-
anna og þvinguðu fram skynsemis-
stefnuna. Það hefur valdið því að
tekist hefur að hækka lægstu laun
og kaupmátt meir á einum áratug
en mörgum þar á undan.
Atvinnuöryggi, skapandi og
sjálfstæð vinna, sem gefur mögu-
leika á eftir- og símenntun er það
sem launamenn vilja. Einstaklings-
hyggja vex og samneysla hefur
misst þýðingu. Flestir verða að
reikna með að þurfa að skipta um
starf minnst tvisvar á starfsævinni.
Ef iðnaðarlönd ætla að fylgja
tækniþróuninni og standast sam-
keppnina, verður vinnuaflið að
staðaldri að vera á starfsmennta-
námskeiðum.
Því fer fjarri að verkefnum
verkalýðshreyfingarinnar sé lokið.
Verkalýðshreyfingin stendur á
vegamótum. Hún hefur ekki fylgt
þeim þjóðfélagsbreytingum sem
orðið hafa og nokkrir af forystu-
mönnum hennar virðast ekki hafa
áttað sig á því. Það hefur valdið
deilum innan hreyfingarinnar und-
anfarið, sem nauðsynlegt er að
leysa fyrir þing ASÍ næsta haust.
Ef það tekst ekki mun sameinuð
verkalýðshreyfing heyra sögunni
til en eftir munu standa nokkur
sterk félög og launafólk víða á
landsbyggðinni mun standa ber-
skjaldað.
Höfundur er fornmður
Rafiðnaðarsambands lslands.
Guðmundur
Gunnarsson
>

GOLFBUDIN.IS
www.golfbudin.is - Email: golfbudin@golfbudin.is