Skírnir - 01.08.1912, Blaðsíða 22

212
Jörgen Pétur Havstein.
hjá því, að fjársýki þessi geri helzta bjargríeðisvegi lands-
ins óbætanlegan skaða*1).
Kláðamálið var eitt af aðalmálunum á þinginu 18ú7,
eða að minsta kosti það málið, er mestu þótti skifta. Og
það var einkennilegt við framkomu stjórnarinnar í því
máli, að svo sýndist í upphafi sem hún ætlaði að láta
landsmenn sjálfráða um tnálið, aldrei þessu vant, og að
eins staðfesta gerðir þeirra hverjar sem þær yiðu. Hún
hafði búið það undir með þvi að ákveða amtmannafund
til að semja frv. og gefið þinginu heimild til að semja
bráðabyrgðarlög, er þegar gengi í gildi. En þegar á skyldi
herða strandaði þetta alt á veilu og stefnuleysi landsmanna
sjálfra. Agreiningsatkvæði stiftamtmanns varð til þess,
að tvö gagnstæð frv. voru lögð fyrir þingið, og þingið
lagði síðan smiðshöggið á með þvi að fara bil beggja,
gera eitt úr báðum og aðhvllast báðar stefnurnar — að
hálfu leyti. Tilskipun þingsins fór að vísu fram á stór-
feldan niðurskurð á geldfé í hinum sýktu héruðum, en þó
eigi algerðan niðurskurð, og lækningatilraunum skyldi
beitt, ef sýkin kæmi upp í fé því, er sett hafði verið á
vetur, en þó eigi bundnar ströngum fyrirmælum.
Það lét hér á sannast sem oftar, að hálf úrræði eru
engin úrræði, enda lenti nú alt í káki og handaskolum.
Þingið lét sjálft hjá líða, að veita tilskipunni gildi sem
bráðabyrgðarlög, þótt heimilað væri frá stjórnarinnar hálfu,
— svo var það hikandi í málinu. Forseti skrifaði að eins
amtmönnum syðra og vestra og spurði þá, hvort þeir féll-
ust á frv. þingsins, en þeir svöruðu auðvitað sem satt var,
að þeir hefðu ekkert vald til að staðfesta frv. eða veita
því lagagildi. Og stiftamtmaður skrifaði sjálfur utan með
tilskipuninni og lagði á móti því, að hún fengi konungs-
staðfestingu, því honum þótti of langt farið í niðurskurðar-
áttina. Niðurstaðan varð því sú eftir alt saman, að ekk-
ert var gert í málinu að sinni. Var stiftamtmanni að
eins falið að gera þær ráðstafanir í samráði við dýra-
‘) Norðri V. árg. bls. 76.