Skírnir - 01.08.1912, Blaðsíða 35

Jörgen Pétnr Havstein.
225
og þar sem eins hagar til og á íslandi, að flestir embætt-
ismenn búa bændabúnaði, má það stýra miklu til umbóta,
ef þeir koma mönnum til samvinnandi aðgerða til þess að
bæta búnað og atvinnuvegi; en það verður alþýðan að
láta sér skiljast, að hvorki yfirvöld né aðrir geta komið
neinu til leiðar með slíkum tilraunum, ef hún eigi sjálf
vill neitt fyrir hafa. Vér æskjum allir, sem von er, meira
forræðis efna vorra og frelsis, en þeir ættu aldrei að taka
sér það orð í munn, sem blanda því saman við aðgerðar-
laust og ómenskulegt sjálfræði«.
Að svo mæltu telur hann upp nokkur þau atriði í
búnaði og heimilisháttum, er honum þykir helzt þörf á
að efla og bæta með ráðum og framkvæmd, og eru það
þessi:
1. Túna-ogengjarækt.
2. Fóðurhirðing.
3. Fénaðarhöld (skynsamleg og varhygðarfull
meðferð og uppeldi ungviðis, hentug hirðing á kvikfénaði
bæði sumar og vetur, notaleg smalamenska, haganlegar
fjallgöngur og réttahöld, hyggileg ásetning á haustin eftir
fóðurbirgðum, skynsamlegt gjafarlag, forsjáleg útbeit sauð-
fénaðar á vetrum, góð tilhögun á fjósum, rúmgóð og loft-
góð fjárhús o. s. frv.).
4. Notkun og hirðing allra nytja af
p e n i n g i (svo sem mjólkurhirðing, smér- og ostagerð,
meðferð og geymsla á keti, hvort sem haft er til búneyzlu
eða sölu o. s. frv.).
5. Maturtarækt.
6. Sjávarútvegir (þorska- og hákarlaveiðar).
7. Húsagerð o g híbýlahættir (góð, rúmleg
og holl híbýli og íveruhús, hreinlæti á bæjum og að koma
inn áhuga hjá alþýðu fyrir öllum þrifnaði o. s. frv.).
8. V e r z 1 u n (að vanda sem bezt allar íslenzkar
vörutegundir og leita allra bragða við, að þær verði jafn-
ar að gæðum við sömu vöru erlendis, eða jafnvel betri;
fá sem mest verð fyrir vöru sína hjá kaupmönnum, byrgja
sig sem bezt á sumrum með nauðsynjavöru, en fækka
15