Skírnir - 01.08.1912, Blaðsíða 36

226
Jörgen Pétur Havstein.
kaupstaðarferðum á vetrum, rainka kaupstaðarskuldir og
takmarka óþarfakaup).
Þetta hvetur amtmaður alla góða menn í umdæmi
sínu til að efla með samtökum og félagsskap, eða með
öðrum orðum, hvetur þá til að koma á samtökum með
sér, er lúti að framförum í búnaðar- og sveitarhag. Skor-
aði hann fastlega á hreppstjóra alla að gangast fyrir því
með aðstoð sóknarprestsins og beztu manna annara, að
stofnað væri félag innan hreppsins til að vinna að þessu;
gætu síðan hreppsbúar sjálfir samið félagslög sín, eftir því
sem til hagaði í hreppnum. Þegar svo væri búið að semja
félagslög fyrir alla hreppana í hverri sýslu, ætlaðist hann til
og kvaðst mundu gera ráðstöfun til þess, að hlutaðeigandi
sýslumaður í fyrsta skifti boðaði menn, tvo til fjóra, úr
hverju hreppsfélagi til sýslufundar. Þar skyldu félagslög
hreppanna endurskoðuð og umbætt, svo að samhljóðan
fengist sem mest í öllum greinum, og síðan samin alls-
herjar félagslög fyrir gjörvalla sýsluna og kosin sýslunefnd.
Síðan skyldi sýslufundurinn gera uppástungu um samband
milli allra sýslufélaganna í amtinu. Á sýslufundi, sem hald-
ast ætti á hverju vori, skyldu að öðru leyti fram koma
skýrslur um búnaðarhag og hætti í hverjum hreppi og
umræður fara fram um búnaðarmál og slík efni. Gat hann
þess að endingu, að í áformi væri að stofna fyrirmyndarbú
í Húnavatnssýslu, og ef það fyrirtæki bæri heillavænleg-
an árangur, mundi koma til umræðu á sýslufundum síðar
meir, hvort eigi væri tiltækilegt að stofna þess konar bú
í öðrum sýslum.
Lítið mun hafa orðið úr framkvæmdum á þessu öllu
saman er til kom, og var það eflaust mest að kenna for-
gönguleysi embættismanna annars vegar og áhugaleysi og
tómlæti almennings hins vegar, enda hefir það hvorttveggja
lengstum verið örðugur þröskuldur á vegiallra framkvæmda
hér á landi. En umburðarbréfið ber þess ljósastan vott-
inn, að Havstein amtmaður var langt á undan tímanum
einnig í þessu efni. Það er einmitt þessi hugmynd, sem
liggur til grundvallar fyrir samvinnufélagsskap þeim, er