Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Qupperneq 91

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Qupperneq 91
91 vegna er sagt at brjóta hörga, enn brenna hof. Ivar Aasen, Norsk Ordbog. Chr. 1873: horg, Bjergknold, Bjergtop, (mest som Navn paa enkelte store Fjelde). Rietz, Svenskt Dialekt- Lexikon. (Ord- bok öfver svenska almágespráket), Lund 1867, bls. 244: | „harg, m., 1) eg. benámning pá de bland forntidens folk hososs brukliga och fordom heliga stensáttningar eller altare. 2) plats, opfylld af natur- ligen hopad sten. 3) stenhög, oplagd sásom sjömárke. En egen- domlig betydelse har det urgamla ordet horg i nágra landskaps- mál, a) en tát bevuxen skogsdunge af ung skog. b) samling af nágot“. Á fornensku (engilsaxnesku) er orðið hearg, kk., og merkir: hof, altari, skurðgoð. 1 fornri háþýzku finst og þetta orð, haruc eða haruh, og merkir þar lund, hof, skurðgoð. Sveinbjörn Egilsson í orðaregistri í 12. b. af Fms.: hörgar, blót- borgir, hlaðnar úr grjóti. í orðbókinni yfir skáldamálið tilfœrirhann þýðing Jóns Olafssonar frá Svefneyjum og Finns Magnúss. Jón Ólafsson: altari, hæð, klettr; alt, sem gnæfir upp eins og varða. Á þremr stöðum í þessum tilvitnunum úr fornritunum, sem til- fœrðar eru hér að framan, er hörgr með ljósum og ákveðnum orð- um kallaðr lnís, og auk þess kallar Snorri hann sal, sem hafi verið allfagr, hann segir og, að gyðjunum hafi verið búinn þessi hörgr, skilningr Snorra á þessu er einkar þýðingarmikill. þ>ess vegna verð eg samkvæmt orðum Snorra að ætla, að hörgrinn sé verulegt hús, og styrkist sú ætlun enn meir við það, að á tveim stöðum í Sæ- mundar-Eddu, sem hér að framan er sýnt, er hörgrinn kallaðr hátirnhraðr. Eddukviðurnar sýnast ljóslega að meina hús eins með hörg eins og með hofi ; enn allir vita, að hof var ekkert annað enn hús. J>ar sem nú talað er um hátimbraðan hörg, þá er það full-ljóst, að það getr ekkert annað verið enn hús af viði gert, að minsta kosti tréreist, þó að veggir og þak kynni sums staðar að hafa verið úr torfi. Snorri hefði eflaust ekki kallað hinn fagra sal Vingólf hörg, ef hann hefði eigi vitað það með vissu, að hörgr var hús og það enda glæsilegt; annars hefði hann nefnt salinn hof, enn eigi hörg, ef honum hefði eigi þótt nafnið hörgr enda eiga bezt við. Snorri segir og með ljósum orðum, að það vóru gyðjurnar, sem áttu þenna hörg. Staðinn um þ»órð Gelli í Landn., sem tilfœrðr er hér að framan, má, ef til vill, skilja á tvo vegu, 1) að þórðr hafi verið leiddr í hólana, er hann tók mannvirðing. 2) að hann hafi verið leiddr í hörginn. Eg fyrir mitt leyti hallast að hinu síð- ara, og skil það þannig, að þórðr hafi verið leiddr í hörginn, og hér sé með hörg meint verulegt hús, goðahús. Menn vita það, að frændr Unnar djúpúðgu viltust frá réttri trú eftir andlát hennar, Fms 1, 2 4 828 —492: Enn eptir andlát hennar (Unnar) viltust frændr
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.