Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 107

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1880, Síða 107
107 og sátu í hálfan mánuð um virkið, enn hinir höfðu vistir œrnar. Sneru Borgfirðir frá við svo búið. Relatio Guðbrands Arngríms- sonar eftir traditio segir þetta vera í Heiðarvígasögu. Aðrir segja, að svo hafi þrengt að matföngum virkismanna, áðr hinir viku frá, að enginn kostr væri eftir, nema eitt mörsiðr, og í seinasta sinn, er Borgfirðir sóttu að, hafi einhver af virkismönnum kastað þessu mörsiðri ásamt grjótinu út í flokk Borgfirða.svo sem til varnar virkinu; þar af hafi Borgfirðir dœmt, að gnógt vista væri í virkinu, og því horfið frá, og sé þaðan orðtœkið: „að kasta út mörsiðrinu“. þetta sagði mér Bjarni heitinn Guðmundsson, dótturson Steingríms prests þjóðólfssonar. Sömu relatio um mörsiðrið sagði Gísli í Melrakka- dal þorvaldi Olafssyni; Gísli dó 1672 eða 1673, og skyldi þetta standa í Heiðarvígasögu; inde Mördísarvatn, Mördísarhæðir af Heið- arvígum þeim“. — Af þessu sést, að Páll hefir þekt tvær munn- mælasögur, og hafa báðar þótzt hafa Heiðarvígasögu fyrir sér. Báðum kemr saman um það, að í Heiðarvígasögu hafi staðið, að það hafi verið Barði, sem varðist í virkinu eftir Heiðarvígin, og að Borgfirðir hafi setið lengi um virkið og horfið frá að lokum, enn aftr á móti ber þeim það á milli, að önnur munnmælin segja, að Barði og þeir félagar hafi haft œrnar vistir, og Borgfirðir hafi snú- ið frá, af því að þeir urðu þreyttir á umsátinni, þegar eigi tókst að svelta virkismenn; enn hin munnmælin segja, að vistir hafi þrotið fyrir virkismönnum, og segja því næst frá hinni alkunnu sögu um mörsiðrið. þetta var hið áreiðanlegasta, sem menn vissu um sögu virkisins á Páls dögum og á næsta mannsaldri á undan Páli. Af heimildarmönnum hans fyrir munnmælunum um mörsiðrið, þekkjum vér þorvald Olafsson; hann er nefndr í Byskupasög- um, II. b., á 685. bls.; hann bjó að Lœkjamóti, og átti Rann- veigu þorláksdóttur Arngrfmssonar lærða, enn Páll var dótturson Arngríms; hafa þeir þ>orvaldr því verið venzlaðir og nágrannar. Gisli, sem sagt er hafi dáið 1672 eða 1673, er mér ókunnr að öðru enn því, sem hér er sagt; eigi þekki eg heldr Bjarna Guðmunds- son af neinum öðrum stað, enn þessum, enn móðurfaðir hans Stein- grímr þ>jóðólfsson var prestr um og eftir 1600 og hefir lifað fram yfir 1624, þvíað þá var hann prestr í Vestrhópshólum1. Guðbrandr Arngrímsson er þó merkastr heimildarmanna Páls; Hann var sonr Arngríms lærða og sýslumaðr í hálfu Húnaþingi. Hann var fœddr eftir 1628, þvíað þá giftust foreldrar hans Arngrímr og Sigríðr Bjarnadóttir. það er eigi með öllu víst, nær honum var veitt hálf Húnavatnssýsla; sumir segja, að það hafi verið 1652, enn Espólín hyggr, að það hafi verið síðar og eigi fyr en 16702. Hann var 1) Sjá Presta. tal og prófasta á Islandi eftir Svein Níelsson, XIII, 5, 7, 9. 2) Espólíns Árb. VI. d., 147. bls., og VII. d., 65. bls.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.