Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Ukioqatigiit

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Qupperneq 34

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Qupperneq 34
34 Brynjólfs byskups Sveinssonar frá árinu 1641 tekur hjer af öll tvímæli. far segir svo: „skorin hurd sterk fyrir kirkiu a jarnum med silfursmelltum hríng og nyrre hespu; forkirkia ny, er halfa seigist giort hafa sera Einar* 1". Sá hurð, sem hjer er getið, er án alls efa sama hurðin; hefir þá forkirkja verið fram af henni, og hlýtur það að hafa hlíft henni mikið. f>etta er hið elzta, sem menn vita um hurðina. í fornfræðislegri skýrslu frá árinu 1821 seg- ir presturinn á Valþjófsstöðum Vigfús Ormsson, að hún sje „fyrir Valþjófsstaðar kirkju“, og árið 1851, þegar Oldnordisk musæum fjekk hurðina, var hún kirkjuhurð, og gaf safnið kirkjunni aptur nýja kirkjuhurð úr eik og tvo altarisstjaka2. Fimm árum áður (14. sept. 1846) hafði þáverandi prestur á Valþjófsstöðum, Stephán Árnason boðið safninu hurðina, og segir hann í brjefi sínu, að hún sje þá höfð fyrir kirkjuhurð, en segir, að hún hafi áður verið fyrir skálanum gamla á staðnum, og er það auðvitað ekkert annað en ímyndun prestsins og frá honum er víst þessi fluga fyrst komin. Menn vita eigi, hvenær fyrst var reist kirkja á Valþjófsstöð- um. Jón Sigurðsson hefir leitt rök að því í ísl. fornbrjefasafni I, bls. 341, að Bessastaðir hafi framan af verið helzta kirkja í Fljóts- dal, en um eða fyrir 1200 hafi Valþjófsstaðir orðið aðalkirkjan, og þó ekki nema hálflandi fyr en 1306, að kirkjan eignaðist alla jörð- ina og þar varð staður3. Á síðara hlut 12. aldar er talað um kirkjubygging á Valþjófsstað. Svo segir í Hrafns sögu Sveinbjarn- arsonar, að Markús Gíslason frá Saurbæ á Rauðasandi hafi farið utan og látið höggva í Noregi kirkjuvið góðan ; síðan fór hann út hing- að og kom í Austfjörðu í Gautavik og gaf viðinn allan Sigmundi Ormssyni. „Sú kirkja stendr nú austr á Valþjófs$töðum“, segirsag- an. Síðan fór Markús á Rauðasand til bús síns, „ok bjó þarlengi síðan“. |>á andaðist kona Markúsar Ingibjörg, dóttir Odds af Söndum í Dýrafirði. Fór Markús þá aptur utan og suður til Róms og keypti i ferðinni kirkjuvið góðan í Noregi, sem hann hafði út og setti upp á Rauðasandi. Eptir andlát konu sinnar var Markús Nú fyrir rúmum 20 árum hefir húsinu verið breytt þannig, að í öðrum enda hússins heíir verið gjörð vanaleg stofa með glergluggum, en í hinum, sem áður var auður að mestu, eru nú 8 rúm, 4 hvoru rnegin ; svo eru og aðrar dyrnar lokaðar, og veggur hlaðinn fyrir úr grjóti og torfi, svo að menn geta ekki komizt inn í stofuna nema um bæjardyrnar, gegnum þann hluta hinnar gömlu byggingar, sem enn stendur óhaggaður«. Handritið virðist vera frá miðri fyrri öld eða nokkuð yngra. Skrifar- inn hefir ekki verið sem bezt að sjer í dönsku, því að talsverðar ritvillur og málvillur koma fyrir ; en verið gæti, að þetta væri afskript. Auðvitað er, að ekki er hægt að ráða neitt af þessari lýsingu um aldur skálans. 1) Tekið úr vísítatíubók Brynjólfs í stiftsarkívinu, sem Pjetur byskup Pjetursson hefir góðfúslega leyft mjer að skoða. 2) S. Grundtvig : Danmarks gamle folkeviser IV, bls. 682 neðan máls. 3) Sjá ísl. annála við árið 1306.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.