Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1884, Page 107

IOI
að blótveizlur vóru haldnar hér á íslandi, Ln. bls. 334, sbr. Árb.
fornl. 1882, bls. g. Biskupa s. I. (þáttr af Jporvaldi víðförla), bls. 42
segir um skálann á Haukagili í Vatnsdal „voru þá gjörfir eldar
stórir eptir endilöngum skálanum, sem í þann tíma var títt, at drekka
öl við eld,“. þ>ess vegna báru menn ölið yfir arininn og eldinn, af
því að fornmenn höfðu þá trú, að eldrinn helgaði og hreinsaði;
sbr. og R. Keysers Samlede Afhandlinger, Christiania 1868,
III. bls 340. Heimskr. bls. 28 segir um sækonungana: „f>ótti sá einn
með fullu heita mega sækonungr, er hann svaf aldri undir sótkum
ási, ok drakk aldri at arins horni“. f>að segir enn fremr á fyrrnefnd-
um stað um skálann á Haukagili, að iþegar berserkirnir komu inn í
skálann og ætluðu að vaða eldana, að þeir „drápu fótum í eldstokk-
ana, svá at þeir féllu báðir áfram, enn eldinn lagði at þeim ok
brenndi þá á lítilli stundu“. J>etta sýnir, að arininn var lágr, þar
sem þeir ráku fœtrna í eldstokkana, þ. e. viðinn, sem var að brenna;
enn endarnir hafa skagað út af arninum ; sama bendir og til vfðar,
og að menn sátu nálægt eldinum. Víga-Styrs s. bls. 295: Gestr
hleypr í handraðana (= skotið) kring á bak til við Styr, og höggr
hann bak við eyrað, enn Styrr hnígr dauðr niðr á eldinn1. Heimskr.
bls. 328 segir um dráp Einars jarls í Orkneyjum. J>ar var skáli
mikill ok dyrr á báðum endum .... Eldar váru á gólfinu . . . £>or-
kell gékk innarámilli eldsins ok þess er jarl sat. Jarl spurði : ertu
eigi enn búinn ? J>orkell svarar : Nú em ek búinn. J>á hjó hann til
jarls ok í höfuðit. Jarl steyptist á gólfit. J>á mælti íslendingr:
Hér sá ek alla versta fangaráðs, er þér dragit eigi jarl af eldinum.
Hann keyrði til spörðu, ok setti undir hnakkabein jarli, ok kipti
honum upp at pallinum“. Eins er þetta í Orkneyinga s. bls. 14.
J>að getr vel verið, að arininn hafi stundum verið í svo sem
þremr pörtum, þannig að gangr hafi verið á milli ; enn það er eins
líklegt, að hann hafi verið stundum í einu lagi. J>á mátti gera eld-
ana hvar sem vildi á arninum, og þá auka þá, ef vildi, og gera
alla samanhangandi. J>á hlutu og allir að drekka yfir eldinn, eða
bera yfir hann ölið; enn meðan eldarnir ekki voru samanhangandi,
þá hefir mátt ganga á milli þeirra um þvert gólf, þar sem arininn
var svo lágr. J>annig var það og í þessari tótt, að vel mátti stíga
yfir brúnirnar báðum megin við steinlegginguna. J>að sýnist jafn-
vel á frásögninni um Hrólf kraka, þegar hann fór til Uppsala,
Snorra Edda, Rv. 1848 bls. 82, að eldarnir hafi verið samanhang-
andi : „J>á reið hann til Uppsala ok með honum 12 berserkir
hans, allir griðalausir. Yrsa móðir hans fagnaði honum, ok fylgdi
I) þótt Víga.-Styrs s. sé skrifuð upp eftir minni, þá má ætla, að Jón
Ólafsson hafi munað þetta rétt, þar sem það var um aðal-viðburðinn, nefnil.
víg Styrs, enda kemr þetta vel heim við aðrar sögur.