Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1966, Side 30

34
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
ur eftir beinagrindum fjær- og mið-kjúkur fingra og táa né rifja-
brot.
Að loknu þessu aðgreiningarstarfi er niðurstaðan 7 heillegar
beinagrindur, sem ég hef merkt H121—H127, en afgangs er ekkert
bein eða beinabrot, sem minnstu líkur eru til að ekki geti átt heima
í einhverri þessara beinagrinda. Frekari úrvinnsla efnisins hefur
verið tvíþætt. 1 fyrsta lagi að gera nánari grein fyrir hverri ein-
stakri beinagrind og síðan hvort útliti þessara Vestfirðinga svipi
til annarra Islendinga í hei'ðni. 1 öðru lagi, að meta þær upplýsing-
ar, sem beinagrindurnar geta gefið um þennan að mörgu leyti sér-
stæða fornleifafund, þar sem beinum og munum ægir saman í einum
hrærigraut.1
I. Mannfræði.
H 121. Þessi beinagrind er úr um 18 ára gamalli stúlku. Fleygs-
og hnakkabrjósktengsl (synchondrosis spheno-occipitalis) eru bein-
gerð, og bendir það til þess, að stúlkan hafi verið orðin 18 ára, en
ógróin köst á útlimabeinum benda til lægri aldurs. Allar tennur eru
komnar utan endajaxlar í neðri gómi. Það vottar fyrir kjálkagarði
(torus mandibularis), en kinnkjálka- og gómgarðar eru engir (torus
alveolaris maxillaris og torus palatinus). I spjaldbeini eru 6 liðir.
Hauskúpan er mölbrotin og ekki unnt að líma heilabúshluta henn-
ar saman, en andlitshlutinn er límdur og þó ekki alveg heill. Andlitið
er hátt miðað við breidd, langleitt (M48/M46X100:79,3, leptopro-
sop),2 augntóttin há í hlutfalli við breidd hennar (M52/M51 x 100L:
85,4, hypsikonch) og nefstæðið meðalhátt (M54/M55X 100:47,6,
mesorrhin).
Útlimabeinin eru grannvaxin, upparmsleggjar-sveifar-vísitalan er
73,2 (vinstra megin) og lærleggjar-sköflungs-vísitalan 78,6 (hægri
sköflungur og vinstri lærleggur), þ. e. sveif og sköflungur, eru hlut-
fallslega stutt.
------------:------:-------------------------------------------------1
1 Sumarið 1966, eftir að þessi grein var rituð, bárust safninu enn nokkur beina-
brot, sem sögð eru hafa blásið upp úr sandinum á kumlstæðinu. Öll beinin geta
átt heima í þeim beinagrindum, sem hér er gerð grein fyrir, nema brot úr
hvirfilbeini með parti af haussaumi (sut. sagit.). Þetta brot virðist vera úr enn
einni beinagrind, en þar sem fundarupplýsingar eru varla nógu öruggar, verður
ekki að svo stöddu tekið frekara tillit til þess. Brotið er meira veðrað en nokkurt
annað bein úr Vatnsdalsfundi.
2 M48 og önnur hliðstæð merki visa til mála með því nr. (hér nr. 48) i R. Martin:
Lehrbuch der Anthropologie, Jena, 1928.