Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1966, Page 42

46
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
og um miðbik beggja upparmsleggja. Fátt beina hefur varðveitzt
utan þeirra brota, sem spanskgræna er á. önnur kúpta nælan hefur
sýnilega verið á vinstri öxl og hefur vinstri vangi hallazt upp að
henni, hin mun hafa numið við miðjan hægri upparm, og sennilega
mun þríblaðanælan hafa lent á miðju vinstri upparms vegna hliðar-
legunnar.
4) Álaugarey, Nesjahreppur (Kuml og haugfé, Kt. 119). Óvíst er
um legu beinagrindar og afstöðu muna til hennar. Af bronsmunum
fundust tvær kúptar nælur. Beinin eru frekar illa varðveitt, spansk-
græna er á olnbogaenda allra beinanna við liægri olnboga, um miðbik
vinstri upparmsleggjar og framan á bolum I.—III. lendarliðs.
Spanskgrænan á beinunum kemur bezt heim við það, að líkið hafi
legið á bakið með hægri handlegg á ská yfir lífið, þannig að olnbog-
inn hafi veri'ð yfir efstu lendarliðunum. Þá gæti önnur nælan í beltis-
stað litað öll beinin utan vinstri upparmslegg, og hefur þá hin nælan
numið við hann miðjan, þó væntanlega án þess að ganga út á brjóstið,
því engin spanskgræna er á rifjum.
5) Hrísar, Svarfaðardalshr. (Kuml og haugfé, Kt. 66). Með öllu
er óvíst um legu beinagrindarinnar og afstöðu bronsmunanna til
hennar, en þeir eru ein kúpt næla og hringprjónn. Beinagrindin er
llla varðveitt nema hauskúpan, sem er heil að mestu, en talsvert
veðruð. Spanskgræna er framan á hökusvæði kjálkans og nær heldur
lengra yfir til hægri, enda er börklag beinsins varðveitt þeim megin,
en veðrað af vinstra megin. Og yfirleitt er öll vinstri hlið hauskúpu
meira ve'ðruð en sú hægri, sem bendir til að höfuðið hafi legið á
hægri hlið. Lítilsháttar spanskgræna er á bringubeinsenda hægra
viðbeins og hliðlægu rönd hægra herðablaðs, greinileg spanskgræna
er á stóra hnjót beggja upparmsleggja og á 5 efri rifjum hægra
megin. Spanskgrænan á upparmsleggjunum bendir til þess að kúptu
nælurnar hafi verið tvær, bornar sín á hvorri öxl. Höfuðið hefur
snúið til hægri eða líkið legið á hægri hlið og kjálkinn fengið spansk-
grænuna af nælunni á hægri öxl. Spanskgrænan á rifjunum stafar
sennilega af hringprjóninum.
Þá er lokið upptalningu á því, sem mér er kunnugt um viðvíkjandi
sambandi bronsmuna og spanskgrænu á beinum og getur það naum-
ast rýrara verið. Dómur minn um orsakasamband bronsmuna og
spanskgrænu á vatnsdælsku beinunum byggist því meir á líkindum
en reynslu, og skal nú lýst þessum beinagrindum með tilliti til litar
beinanna.