Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1966, Page 132

132
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Sívali kaflinn, þar sem rifurinn hefur leikið í hleinarkróknum, er
12.5 sm, en rifshausinn er 25 sm langur og 12 sm breiður á kant.
Augun fyrir haldvindurnar eru rösklega 4 sm í þvermál. Slitmerki
eru lítil í augunum, svo og á sívala kaflanum og í litlu götunum,
sem fest var upp í. Bendir þetta til þess, áð rifurinn hafi verið lítið
notaður.
Rifur þessi hefur, eins og vænta mátti, að öllu leyti verið eins og
þeir þrír rifir, sem Þjóðminjasafnið átti áður úr gamla vefstaðn-
um (Þjms. 855, 908, 1919). Sá, sem safnið eignaðist síðast, kom
þangað árið 1881, enda ekki von á, að mikið framboð sé á slíku,
þar sem kljásteinavefstaðurinn hefur vafalítið yfirleitt gengið úr
notkun skömmu eftir 1800. Því einkennilegra er og óvæntara, að
finna nú rif úr slíkum vefstað í girðingu norður við Gljúfrá á því
herrans ári 1963. Það sýnir, að lengi er von á einum. Og svo skrýti-
lega vill til, að sama sumarið sagði Guðmundur Jónsson á Kóps-
vatni í Hrunamannahreppi starfsmönnum Þjóðminjasafnsins, að
til væri heima hjá sér brot úr sams konar rif og annað úr sama
rifnum hefði verið látið í Byggðasafn Árnessýslu á Selfossi. Og
enn má bæta því við, að Björn Halldórsson, annar þeirra, sem Mið-
hópsrifinn fundu, segist hafa sagt Páli Gíslasyni á Aðalbóli á Jökul-
dal frá fundinum, og hafi þá rifjazt upp fyrir Páli, að einmitt
slíkur raftur hafi verið í árefti á gömlu húsi á Aðalbóli, en hann
hafi verið svo fúinn, að ekki hafi verið hægt að varðveita hann.
Allt sýnir þetta að nokkru, hver örlög biðu gömlu íslenzku vefstað-
anna, þegar þeir þokuðu fyrir dönsku vefstólunum.
8. Grafletur séra Þorsteins Hallgrímssonar.
Séra Þorsteinn Hallgrímsson, prestur í Stærri-Árskógi, afi Jón-
asar skálds Hallgrímssonar, dó árið 1791, 39 ára að aldri. Hann var
grafinn sunnanvert við Stærri-Árskógskirkju, og var leiðisfjöl á leiði
hans í legsteins stað, eins og oft tíðkaðist áður fyrr. Voru þá tveir
staurar reknir niður hvor við sinn enda leiðisins og fjölin negld
á þá, svo að hún var upp á rönd eftir endilöngu leiði. Oft var letur
á báðum hliðum. Daði Níelsson hinn fróði sá leiðisfjöl séra Þor-
steins árið 1849. Hún var þá brotin, en Daði skrifaði upp letrið, og
var það á þessa leið (fært til nútíma stafsetningar og skipt í ljóð-
línur):