Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1973, Blaðsíða 82

82
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
eða annað bað í nútímaskilningi hefur vísast aldrei farið fram í
þessum baðstofum.
Dæmin í Sturlungu um baö, ganga til baös, ba'öferbir álít ég nærri
öll tengd trú og helgihaldi og benda sum dæmin til að merking orðs-
ins hafi verið önnur en nú, þ. e. þýtt þvott. Orðið baö í þessu sam-
bandi gæti verið bein útlegging úr latínunni (balnae) og merkingin
komizt inn í málið með ritum og siðareglum kirkjunnar a. m. k. bendir
flest til að það sé kirkjunnar orð.
ÚR SEÐLASAFNI ORÐABÓKAR ÁRNANEFNDAR í KAUPMANNAHÖFN:
(Birt með leyfi ritstjórnarinnar).
bað
þeim bættiz eigi .... huarki af baði ne laugu (lat. lavacris Plom: HistSchol
1222T) Stjóm 27218 (Christiania 1862).
hann let ser bad gera ok sem hann badadizst kom rödd yfir hann. OlTr (Fiat)
51532 (Flateyjarbók I—III, Chria 1860—1868).
hann hefer tekid bad j þeim stad er nv er kallad þidreks bad. Diðr. II 392—393
(Þiðriks saga af Bern I—II, Kbh 1905—11).
þat er vani annars staðar, at menn hafa bað um miðdegi. Æv. XLII A25 (Islendsk
æventyri I—II, Halle 1882—3).
Ormr .. . tók bað í Skálholti. BpÞl 30534 (Biskupa sögur Bókmfél. 1858—79, Kh.).
vm morgininn eptir giordu þeir honum bað. ok færdu hann i hrein klæði. OlTr
3468+Flat i 50523.
Hafi eigi lavg ne bad. iF II, 383, var (0: 687c, 4°42a, 4°, 456,12° cl480).
gott þicir gomlum badit. Smaast. 152, 55 (Smaastykker 1—16, Kbh 1884—91).
ok þvaz i baði eða lavgv. Ant 120° (Heilagra manna sögur I, Chria 1877).
menn hafa bað um miðdegi ... skal einn þjonostumaðr inni vera ok veita badit.
Æv. XLII A27.
hafdi Magnus konungr geingit a land til bads. Sv Flat 57317 (Sverrissaga/Flat-
eyjarbók).
Nicolas ... let ecki varð-veita far fitt oc þotti litilf um vert oc for i bað með.
Sv. 149° (Sverris saga, Kria 1920).
dróttning var þenna sama dag farin til baðs yfir Rin, ok meðr henni 400 hirð-
meyja. Klm. 4161G (Karlamagnus saga ok kappa hans, Kria 1860).
Eyiolfr Afla-fon hafði gengit til baðf oc var hann af clæddr. Sv. 747.
hann hafði alldri laug eða bað. Ph J1 73818 Postola sögur, Chria 1874).
er þeir kómu í badit, lét Styrr byrgja baðstofuna ok bera grjót á hlemminn.
Eb 101® (Eyrbyggja saga/Altnordische Saga-Bibliothek, Halle 1897).