Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1991, Page 40

44
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
114. ÞÞ 1125, f. 1890.
115. ÞÞ 1116, f. 1898.
116. ÞÞ 1171, f. 1892.
117. ÞÞ 7462, f. 1912.
118. Sbr. supra, 113.-116. tilvitnun.
119. ÞÞ 5698, f. 1902; og ÞÞ 7558, f. 1912.
120. ÞÞ 1258, f. 1880.
121. ÞÞ 1200, f. 1899.
122. ÞÞ 6265, f. 1896.
123. ÞÞ 1180, f. 1887.
124. ÞÞ 1199, f. 1895.
125. ÞÞ 1177, f. 1891.
126. ÞÞ 1151, f. 1895; ÞÞ 1352, f. 1891.
127. ÞÞ 6304, f. 1907. Sbr. infra, 165. tilvitnun.
128. ÞÞ 1287, f. 1908. Sjá infra, 142. tilvitnun.
129. IÆ, V, bls. 23. Kona Torfa, Guðlaug Zakaríasdóttir, var sögð afburða spunakona, sbr.
supra, 114. tilvitnun, ÞÞ 1125.
130. Þjms. 5208 og 5795. Þjóðminjasafn íslands. Safnskrá, 14.6.1905 og 16.7.1909. Sbr. Matthías
Þórðarson, bls. 70: ... „gamlir rokkar, skotrokkar svo nefndir ...; frábrugðnir þeim
rokkum sem nú tíðkast, að því leyti, að snældu-umbúningurinn er vinstra megin við
hjólið á sérstökum stól, en ekki uppi yfir því;"... Sjá einnig neðri mynd á móti bls. 69.
131. hoc. cit.
132. Sá fyrsti: Þjms. 7540, sá næsti: Þjms. 8660. Þjóðminjasafn íslands. Safnskrá, 9.9.1917 og
14.10.1922.
133. Þjms. 5795. Þjóðminjasafn íslands. Safnskrá 16.7.1909; og ÍÆ, IV, bls. 300-301; séra Snorri
útskrifaðist úr Skálholtsskóla 1733, var síðan í þjónustu ýmissa fyrirmanna, en fékk Stað
í Aðalvík 1741, Húsafell 1757; hann hætti prestskap 1796.
134. Sjá Ari Gíslason, Hjalti Pálsson og Þorsteinn Þorsteinsson, „Húsafellsætt. Afkomendur
Snorra prests Björnssonar. Drög að niðjatali," í Þórunn Valdimarsdóttir, SnorriáHiísafelH.
Saga frá 18. öld (Reykjavík, 1989), bls. 405, 424 og 425.
135. Þórunn Valdimarsdóttir, bls. 89-90, 243 og víðar. Ljóst er einnig að íslendingar stunduðu
rokkasmíði þegar á 18. öld, svo sem Guðmundur Brandsson á Leirá 1751 sem fyrr er
getið, og séra Guðmundur Böðvarsson í Reykjadal í Hrunamannahreppi, Árnessýslu (f.
1761, d. 1831), sem meðal annars er kunnur fyrir að hafa smíðað 48 rokka á árunum
1789-1809, sbr. ÍÆ, II, bls. 135. Sjá einnig Þórður Tómasson (1964 b), bls. 78-81.
136. Ari Gíslason, o. fl., bls. 405. Jón Espólín (1854), bls. 127, nefnir Jakob smið, og segir enn
fremur að hann hafi verið „smidr mikill."
137. Ari Gíslason, o. fl., bls. 405.
138. Sjá Þór Magnússon, „Legsteinar í Reykholtskirkjugarði," Árbókhins (slenzka fornleifafélags
1963 (Reykjavík, 1964), bls. 83-84, sem vitnar í Kristleifur Þorsteinsson, Úr byggðum Borgar-
fjarðar, I (Reykjavík, 1944), bls. 24.
139. Ari Gíslason o. fl., bls. 405; Guðmundur bjó á Reykjum 1824- 1837, á Vatnsenda í Sel-
tjarnarneshreppi 1837-1852, í Lambhúsum á Álftanesi 1852-1868 og í Brekkubúð á Álftanesi
1868-1870; hann andaðist í Móakoti í Garðahverfi.
140. Þess skal getið að hjólið á rokknum frá Húsafelli er með átta pílárum, en á öðrum varð-
veittum skotrokkum sem hér hafa verið í notkun eru (eða hafa verið) tólf pílárar, sbr. 12.
og 14. mynd. Sjá einnig infra, 149. tilvitnun.
141. BÁS 187. Samkvæmt upplýsingum í safnskrá Byggðasafns Árnesinga, Selfossi, afriti höf-
undar 30.4.1991. Rokkurinn kom til safnsins frá Tannastöðum; hann var nefndur hamp-
rokkur, en sagt að tvinnað hefði verið á hann „svo munað sé."
142. BÁS 1461 a. Samkvæmt upplýsingum í safnskrá Byggðasafns Árnesinga, Selfossi, afriti