Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1991, Qupperneq 107

FORNLEIFAR Á SLÓÐUM STJÖRNU-ODDA
111
í Flatey gat minnstu grein gert fyrir nafninu. Jóhannesi þótti ég djarfur í ágizkunum,
og var að þessu brosað í Neðribæ. Samt var boðum um þetta komið til Húsavíkur um
talstöðina í Flatey.
Theódór var nú á heimleið til Reykjavíkur en vildi koma við á Flateyj-
ardal. Þá vill svo til að hann hittir þar Þjóðverjana tvo sem höfðu fengið
skilaboðin um Oddakofann til Akureyrar og snúið aftur þaðan.
Með þeim var í för ungur og snotur piltur, Guðbrandur Hlíðar, frá Akureyri, túlkur
þeirra. ... Tókst gamli dr. Reuter allur á loft þarna á Nausteyrarfjöru, er hann frétti
það, að ég, sem væri upprunninn í Flatey, ætlaði að verða þeirn samferða í fjallgöng-
unni.... Eftir rúmlega hálftíma gang vorum við komnir í áfangastað ... Þar voru þrjár
eða fjórar stórar grasi grónar þúfur á ofurlítilli flöt við tæra Iind. Mátti sjá, að þúfur
þessar rnundu forn og fallin mannvirki, saman sigin og gróið yfir....
Þúfurnar voru athugaðar mjög vandlega og eins lindin, sem rann þar rétt hjá með
mildum rómantískum nið. ... A hól Ií grenndinni] setti stjörnufræðingurinn niður
mælingartæki sín og kíkja. Þegar hann hafði lokið þeim rannsóknum sínum, gengum
við ofan að þúfunum aftur og settum þar ráðstefnu um Stjörnu-Odda. Þjóðverjarnir
töldu það mjög líklegt að Stjörnu-Oddi hefði komið sér þarna upp hreysi og notað
hólinn fyrir sjónarhæð í heiðskíru veðri við athugun á göngu sólar. En annars mundi
hann hafa dvalið í Flatey.
Ég lét túlkinn færa það í tal við dr. Reuter gamla, sem mér hafði dottið í hug um
Arnargerðið. Hann harmaði það mjög, að hann hefði ekki skoðað það, er hann fór um
eyna. Hann bað mig að gefa þessum menjum öllum íslenzk nöfn og kenna þau við
Stjörnu-Odda. Kom okkur saman um að kalla þúfurnar Oddaþúfur, lindina Oddalind
og hólinn Oddahól. Lét dr. Reuter bókfæra þetta allt hjá sér á íslenzku.
... Því var líkast sem hér væri helgur staður í augum gamla dr. Reuters, svo miklu
ástfóstri hafði hann tekið við minningu Stjörnu-Odda. Hafði hann líka farið og kostað
för þessa frá Þýzkalandi til að sjá sjálfs sín augum og láta rannsaka þær stöðvar, er
hinn mikli spekingur Goðþjóðar hafði leyst örðug viðfangsefni á undan öllum öðrum
mönnum.80
Alþýðumaðurinn Theódór Friðriksson hefði ef til vill ekki verið eins
kampakátur yfir hinum þýsku vinum sínum ef honum hefði verið full-
kunnugt um hvernig í ferðum þeirra lá. Þeir félagar höfðu komið til íslands
á vegum þýsku rannsóknastofnunarinnar Ahnenerbe sem útleggst Arfur for-
feðranna en hún starfaði á vegum SS er laut forystu Fleinrichs Hinunlers.
Um þessi mál segir Þór Whitehead:
Þótt sýsl svartliða við norræn fræði virðist meinlaus sérviska, skyldi ekki gleymast,
að bak við bjó ofstæki, sem leiddi þá til glæpaverka. Þannig verður Ahnenerbe
Arfleifðin, sem unni íslenskri fornmenningu, að teljast eitt óhugnanlegasta fyrirbæri
Þriðja ríkisins og þar með allrar mannkynssögunnar. Himmler fól þessari rannsókn-
80. Theódór Friðriksson, 1944,44-46.