Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1994, Blaðsíða 113
SAGA DAGANNA
117
3. mynd. Séð yfir hátíðasal. Ljósm.: Guðlaugur Tryggvi Karlsson. Skjalasafn Háskóla
Islands.
ingu ritsins, heldur er þar einnig um að kenna, að höfundur lætur sér oft
nægja að grafast fyrir um upphaf einstakra hátíða eða hátíðarsiða og rekja
breytingar á háttum manna í því efni, en freistar þess ekki að grafast fyrir
um inntak, merkingu eða hlutverk siðanna. Slíkt hefði þó verið mikilvægt,
ef rnynd hans af því, hvaða verkanir náttúra, atvinnuhættir og samfélags-
gerð höfðu á það, hvernig þjóðin gerði sér dagamun á að vera eins heild-
stæð og tæmandi og höfundur lætur að liggja í inngangi verksins. Ahrif
náttúru, atvinnuhátta og samfélagsgerðar koma ekki aðeins fram í ytra at-
ferli heldur einnig í þeirri merkingu, sem fólk lagði í atferli sitt eða þeim
hvöturn, sem fengu útrás í því. Með annarri niðurskipan efnis hefði höf-
undur getað beitt greinandi efnistökum í mun ríkari mæli og umfram allt
með mun heildstæðari hætti, en nú er raun á. I raun ræðir hann slíka skip-
an í inngangi ritsins. Þar (bls. 19) gerir hann grein fyrir hugsanlegri flokk-
un merkisdaga á Islandi og segir að gróflega megi skipta hátíðabrigðum
og merkisdögum Islendinga í tvo flokka: (1) veraldlega merkisdaga, er ná
yfir hátíðabrigði í tengslum við atvinnulíf, árstíðaskipti og veðurfar, þjóð-
minningardaga og daga helgaða einstökum samfélagshópum og (2) helgi-
daga kristinnar kirkju. I beinu framhaldi af þessari skiptingu, en þó óháð
henni, fjallar höfundur síðan urn a.m.k. fjóra flokka tilhaldsdaga, er ganga
þvert á þessa tvískiptingu: veraldlega merkisdaga, kaþólska helgidaga,
helgidaga eftir siðaskipti og veðurspádaga. Þá fjallar hann á sama stað
(bls. 19-27) um hugsanlegar „heiðnar menjar" í hátíðahaldi, þó þar sé auð-