Lögrétta - 01.03.1932, Side 71

253
LÖGRJETTA
254
vel fer á, og höfundurinn stendur að miklu
leyti utan við það leiksvið, sem hann er að
lýsa. H. K. L. er afkastameiri en títt hef-
ur verið um skáldritahöfunda hjá okkur.
Enginn, nema ef til vill Jón Trausti, hefur
látið eins skamt á milli stórra verka, enda
er hann allur og óskiftur í því starfi, sem
aðrir íslenskir rithöfundar hafa aðeins sint
i hjáverkum. Hann er enn ungur að aldri,
og bók sú, sem hjer er um að ræða, er ekki
lítið framfaraspor frá eldri ritverkum hans,
þótt hún sje engan veginn laus við þá galla,
sem þeim hafa fylgt.
Búnaðarfjelag Islands gaf í fyrra út
stóra og góða bók, sem ,,IIestar“ heitir,
eftir Theodór Arnbjörnsson frá Ósi, ráðu-
naut fjelagsins. Þetta er bók, sem vafa-
laust er mörgum bæði þörf og kærkomin,
því hesturinn hefur alt frá landnámstíð
verið svo nátengdur okkur Islendingum, að
vel má kalla hann nærri samvaxinn mann-
inum. Góðir reiðhestar hafa á öllum öldum
verið taldir hjer einhverjir hinir helstu
kjörgripir, og duglegu áburðarhestarnir
hafa ekki síður verið þjóðinni þarfir. Án
hestanna hefði land okkar alt fram til þessa
varla verið mönnum byggilegt. Hjer á því
hesturinn að vera vinur mannsins og fje-
lagi, og er það líka.
I þessari bók er fyrst sagt frá uppruna
hestsins, frá því hann var á stærð við ref
og gekk á 5 tám. Síðan er sagt frá þeim
hestakynjum, sem nú eru uppi, bæði tömd-
um og ótömdum, og frá þeim breytingum,
sem hestakynin hafa tekið við ræktun, og
er það bæði fróðlegur og skemtilegur kafli.
2. kafli er um auðkenni hesta, bygging og
gang, sá 3. um tamning og notkun, og sá
4. um hús, hirðing og fóður. Þar á eftir
fylgir fjöldi mynda, fyrst af útlendum hest-
um og síðan af innlendum, og er skýrt frá
því með myndum allra hestanna, hvaðan
þeir sjeu og hvað þeir heiti. — Án efa hef-
ur bók þessi nú þegar náð vinsældum, og
hún á það líka skilið.
Margeir Jónsson á Ögmundarstöðum í
Skagafirði hefur nýlega látið frá sjer III.
hefti af Stuðlamálum (útg. Þorsteinn M.
Jónsson á Akureyri). Fremst í því er margt
af stökum og hringhendubrögum Svein-
bjarnar heitins Björnssonar, alt sjerlega
vel kveðið, og sama er að segja um margt
af því, sem birt er þar eftir aðra menn,
sem yngri eru og minna þektir. StuðlamáJ
eru yfir höfuð gott safn, og það er vel gert
af M. J. að halda því áfram. Þess er þó að
gæta, að sæmilega sje í það valið, eins og
gert hefur verið hingað til, en ekki of miklu
rubbað upp eða of ört gefið út. Sje þessa
gætt, er enginn efi á því, að almenningur
tekur með ánægju móti safninu.
Bókmentaf j elag jafnaðarmanna hefur
tvö síðastl. ár gefið út Almanak alþýðu,
safnrit með ýmsu efni, frumsömdu og
þýddu, og auk þess tvær markverðar bæk-
ur þýddar: „Brotið land“, eftir M. Hindus,
þýtt af Vilmundi landlækni, og Jimmie
Higgins (jafnaðarmaður í heimsstyrj öld),
eftir U. Sinclair, þýðandi Ragnar E. Kvar-
an. „Brotið land“ er lýsing á sveitalífi í
Rússlandi eftir byltinguna, og bókin er
svoleiðis til orðin, að rússneskur bónda-
sonur, sem dvalið hefur um 20 ár í Vest-
urheimi, tekst ferð á hendur heim til æsku-
stöðvanna til þess að kynnast þeim breyt-
ingum, sem byltingin hafi valdið þar, og
lýsir þeim í þessari bók, eftir að hann er
kominn heim aftur. Bókin er ekki skrifuð
sem innlegg í deiluna um stjórnarfyrir-
komulagið í Rússlandi. Þar virðist vera lit-
ið hlutdrægnislaust á kosti þess og galla.
En hún er fróðleg, skemtileg og vel skrif-
uð. — Hin bókin er skáldsaga eftir heims-
frægan Bandaríkjarithöfund, sem töluvert
er hjer áður kunnur. Hún segir frá æfin-
týrum alþýðumanns þar vestra, sem trúir
á kenningar jafnaðarmanna, en lendir samt
í her Bandaríkjanna, sem til Frakklands
fer í heimsstyrjöldinni, og flækist svo, að
henni lokinni, með her bandamanna austur
til Rússlands og endar þar líf sitt í hörm-
ungum, af því að hann er altaf trúr því
málefni, sem hann hjet fylgi í æsku sinni.
I sögunni er víða við komið, og hún er eitt
hinna mörgu rita, sem sækja efni í heims-
styrjöldina miklu.
Úrvalsgreinar heitir safn af erlendum
„essays“, sem Guðm. Finnbogason hefur
þýtt. Greinarnar eru flestar eftir enska
höfunda, enda leggja Bretar mikla rækt