Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1890, Page 74

74
til 31és«, án þess Adam gæö nokkra átyllu til þess.
Mundi ekki sú ætlun liggja fult eins nærri, að höfundr
þessa sögukafla um Danakonunga haö haft fyrir sér
ýmsar fornar munnmælasögur, eins og vikið er á hér
að framan (Tím. X. 99—100 bls.)? Víst er það að
minsta kosti, að Gnúpa1 er ekki ómögulegt nafn, þvíað
Ln. 2. 6 nefnir |>órð gnúpu, er Gnúpudalr er við kendr
(sbr. Gnúpufell í Eyjaörði) og »Silfvaskalli« er ekki
undarlegra nafn en »bjóðaskalli« o. s. frv. (eignarfall flt.
af silfr flnst í kenningunni: »sundrhreytir silfra* Nj. 7. k.)
og má vel hugsa sér, að konungrinn hafl fengið það
viðrnefni af silfrlögðu höfuðdjásni, líkt og þegar Strút-
Haraldr jarl var kallaðr svo af gaWstrútnum á hetti sín-
um (Fms. XI. 77). Að öðru leyti virðist mér Jessen
hafa fært fullar sönnur á það, að Gormr, faðir Haralds
blátannar, hafi ekki fyrstr gjört Danmörk að einvalds-
ríki, með því að leggja mörg forn smáríki undir veldi
sitt, og ætti þetta því ekki lengr að standa í sögu
Norðrlanda. Hinsvegar neitar Jessen því ekki, að ýmsir
konungar hafi verið samtíða í Danmörk á seinui hluta
9. aldar, enda eru margar líkur til þess, að svo hafi ver-
ið. Auk þeirra bendinga, sem Adam gefr, vitum vér af
hinni engilsaxnesku ferðasögu Ulfsteins (Wulfstán’s) að
sérstakr konungr var í Borgundarhólmi seint á 9. öld
(ef til vill einhver aðvífandi herkonungr eða sækonungr)
og Snorri nefnir Eirík konung á Jótlandi skömmu fyrir
900, en það má hugsa sér, að hann hafi verið bróðir og
samkonungr Hörða-Knúts, og haft ríki bæði í Danmörku
og á Englandi, einsog hann (sbr. hér að framan, Tím.
X. 97. bls.)2. Dg þar sem ýmsar sagnir liita að því,
að Gormr (gamli) hafi aukið ríki sitt, þá er líklegast,
að tilefni þeirra sé það, að hann hafi eignazt meira ríki
í Danmörku en faðir hans hafði haft, enda lagt und-
ir sig ýmsa hluta Danaveldis, er undan höfðu gengið
ættmönnum hans eða aðrir höfðingjar sezt í, en af þessu
hafi seinna sprottið sú skakka ímyndun, að Danmörku
1) Onúpr og Onúpa, sbr. Skúmr og Skúma, Nefr og Nefja-
2) það er allmerkilegt, að Knútr hinn ríki lætr son *inn
og Emmu drotningar, *em átti að erfa bæði England og Dan-
mörk, heita Hörða-Knút. Mundi það ekki mega teljast vottr
þess, að sá forfaðir hans, er hann var heitinn eptir, hefði átt
ríki bæði á Englandi og í Danmörku, einsog áðr er til getið
(sbr. Scr. r. Dan. I. 874).