Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1929, Page 18

18
Sveinn Pálsson
vanvirtur, f>ótt hann sneiddi sig hjá ýmsum hingað lút-
andi tilboðum og tækifærum, nje brugðið par fyrir um
sjerlyndi, eins og hann líka af sömu orsök var frí
fyrir öllum átroðnings vinum. Hans aðalfeil sýnist um
pessar mundir hafa verið: að taka of einfaldlega og trú-
girnislega því, sem næst var hendinni, án mæðandi íhug-
unar pess ókomna og útfallsins. En reynsluleysi, ókunn-
ugleiki, skortur óhrekkvísra og eldri leiðsagnara, sem
ekki stóðu pá fátækum til boða, en hvötur hinna, er
máske vilja flesta minni sjer, olla nú þá svo á stendur
einatt misjöfnu. Hefði Sveinn í fyrstu ekki látið telja
sig frá examine philosoph. og philologico, sem á peim
tímum gáfu manni beneficia academica [styrk til háskóla-
náms] í 5 ár, og par á eftir Borcheni [stúdentabústaður
Borchs] eður önnur collegia [stúdentaheimili] nokkra tíð,
hefði ekki hátign ens nýja, árið 1787 stiftaða kirurgiska
háskóla dregið allan hug hans til sín, og hann pá strax
vitað eða rent grun í hvað fágæft pað er, að fá góða út-
reið á einum 3 árum, pegar öll lukka virðist falin undir
examenstitli; hefði nokkur í fyrstu sagt honum, sem satt
var, að á 3—4 árum var og er máske enn hægt að ná
attestats í medicin með æru við universitetið, pá gat
skeð, að honum á eftir hefði hlotnast æðri vegur eður
arðmeiri embættistrappa í pví mediciniska en hann síðan
hlaut. En hvað hægt er ekki að sjá petta og annað á
eftir og segja, — en hver vogar pað afgjört? — að hann
með áðursögðu og eftirfylgjandi hafi forspilað sinni
lukku? Honum var aldrei kent að trúa á hana, heldur
á guð.
Árið 1789 stiftaði sá ódauðlegi prófessor Abild-
gaard pað síðar kallaða Naturhistorie selskab
[náttúrufræðisfjelagj, er síðar leið undir lok; hjer stóðu
til boða fyrir alls ekkert forelæsningar [fyrirlestrar] í
zoologie [dýrafræði], mineralogie og botanik, aðgangur