Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1929, Page 98

98 Björnstjerne Björnson og Jón Sigurðsson
öðru máli, er ísland snerti; pað var um stofnun nýrrar
prentsmiðju; hafði verið leitað hjálpar hans og skal nú
greina atvikin til brjefsins.
Hinn 17. ágúst 1870 var yfirdómara Benedikt
Sveinssyni vikið úr embætti sökum drykkjuskapar. Vorið
eftir fór hann til Kaupmannahafnar, paðan til Noregs og
hitti pá Björnson. E>á hjelt hann til Björgynjar og ritaði
22. maí 1871 Björnson brjef, sem enn er til.1) Hann
býðst til að stofna verslunaríjelag, til pess að auka kaup-
skap við Norðmenn og siglingar til Noregs. Fyrir pað
vildi hann fá 1000 spesíudali (p. e. 4240 kr). Enn
fremur biður hann um 2000 spesíudala lán gegn fyrsta
veðrjetti í Elliðavatni, til pess að greiða lán pað af opin-
beru fje, sem hvíldi á jörðinni; pví mundi verða sagt
upp, ef hann færi að stofna verslunarfjelag. Hann hafi
verið ofsóttur sökum sjálfstæðrar skoðunar og ættjarðar-
ástar, og pess vegna verið vikið úr embætti.
Árið eftir fór Benedikt Sveinsson aftur til Kaup-
mannahafnar og Noregs. Dá var hann að safna fje til
pess að stofna prentsmiðju og bað um pað í Noregi;
fjekk hann pá meðmæli hjá Magnúsi Eiríkssyni og bað
Jón Sigurðsson að skrifa undir, en hann vildi ekki.
Jón Sigurðsson minnist á pessar utanfarir Benedikts
Sveinssonar í nokkrum brjefum frá peim árum, sem
prentuð eru í Minningarriti aldarafmælis Jóns Sigurðs-
sonar.
i) Á brjef þetta hefur Björnson. ritað: „Sveinsson býr í ná-
grenni Reykjavíkur á bestu jörð íslands. Nú var fenginn kgl.
úrskurður um það, að enginn landsyfirdómari mætti búa fjær
Reykjavik en 4 mílur, og Sveinsson, sem gat ekki flutt, var
settur af; þetta er sú átylla (skin-grunn), sem notuð var til þess
að víkja Sveinssyni úr embætti".
Af þessu má sjá, hvernig Björnson hefur verið flutt þessi
saga.